— Фрэдзя, я падумаў...
— Ты пачынаеш думаць?
— Шалiк твой.
— А нашто ён мне?
— Спатрэбiцца.
— Давай.
Базыль аддае шалiк. Фрэдзя ўзважвае яго на руцэ.
— Глядзi! — Базыль паказвае на дарогу.
Па светлым пяску дарогi iдуць Дзiна i Фэлiкс. Вiдаць, што яны гавораць мiж сабой, i Дзiна смяецца, але галасоў не чуваць.
— Ідылiя, — Базыль малюе квадрат у паветры. — Можна выразаць i ўстаўляць у раму, атрымаецца карцiна.
— Пошлая карцiна атрымаецца, — пярэчыць Фрэдзя.
— Чаму гэта пошлая?
— А можа, i не. Той, хто будзе глядзецъ на карцiну, i ведаць не будзе, хто тая Дзiна i хто той Фэлiкс. Не будзе ведаць, дзе яны былi ўчора i што гаварылi пазаўчора. Толькi ён i яна, дарога i вечар, возера i далёкi лес, i невядома, што за тым лесам. Можна будзе дадумваць iх дыялог i рабiць яго смешным цi сумным, якiм заўгодна.
— Іх ужо не вiдаць.
— А то я не бачу.
— Дадумваць не будзем.
— Не.
Фрэдзя падыходзiць да дзвярэй i выцiрае шалiкам надпiс.
— Што ты робiш? — у словах Базыля няма нi абурэння, нi здзiўлення. Ён пытае дзеля таго, каб запоўнiць пустату.
— Учора Дзiна прасiла, каб я выцер надпiс, ды не было чым.
Фрэдзя шпурляе шалiк у акно.
— Ты што? — Базыль спрабуе злавiць шалiк, але той пралятае за некалькi сантыметраў ад ускiнутай рукi.
— Я падарыў шалiк рыбаку.
— Якому рыбаку?
— А таму, што ў лодцы на возеры. Холадна яму: восень.
Хлопцы маўчаць. За акном хутка цямнее.
— Каханне. А цi ёсць яно? — пытаецца Фрэдзя.
— Ёсць, — гаворыць Базыль, але вiдаць, што ў яго няма веры ў сваё слова.
— Ты ўпэўнены?
— Калi ёсць слова, дык i за словам павiнна быць.
— Рай... Бог... Пекла... Д'ябал... Словы ёсць, а за iмi — цемра.
— У мяне больш аргументаў няма, каб пераконваць i даводзiць табе тое, што я i сам не ведаю дакладна. А ты кахаў?
— Можа, i кахаў. Адразу не скажаш.
Базыль шкадуе Фрэдзю i гаворыць:
— I я не помню. Гаварыць, праўда, гаварыў. Я кахаю цябе... Каханая... А каб кахаць, мусiць, i не.
— А я i не гаварыў. Неяк абыходзiлася. Застанься... Пайшлi... Ты мне падабаешся... А "я цябе кахаю" не было. Можа, калi смеючыся, з ухмылкай. Вось так.
— Пра сяброўства, дарэчы, цяжэй гаварыць, чым пра каханне. Каханне i ёсць толькi, пакуль пра яго гавораць, а як перасталi гаварыць, яго няма. А пра сяброўства можна i не гаварыць.
— I не гавары.
— Я маўчу.
— Нам не трэба нiякiх слоў, мы i так адзiн аднаго зразумеем.
— Давай нашу, — Фрэдзя бярэ гiтару.
— А мо без гiтары?
— Сапраўды.
— Тры-пятнаццаць...
— Стой. А ты змог бы за мяне жыццё пакласцi?
— Змог бы, i не адзiн раз.
— Тры-пятнаццаць.
Слон
Іду па наждаку асфальту. Вулiца дыхае дымнаю гарачынёю гарадскога вечара. Камяк чырвонага сонца пагойдваецца ў шчылiне памiж гмахаў. Ужо месяц, як пасля заняткаў у мастацкiм вучылiшчы хаджу ў сквер, каб за шараю гадзiну зрабiць "слана". Гэтае стварэнне з дроту i ўсялякiх iншых "скарбаў", знойдзеных на сметнiцах, павiнна ўпрыгожваць сквер.
У шоргаце абцасаў чую пытанне: "Чаму робiш "слана"?" Адказ у мяне ёсць, але скончыцца ён не клiчнiкам, не кропкаю, а пытальнiкам. Чаму чалавек вядзе пруцiкам па штыкетнiку? Чаму падбiвае нагой парожнюю бляшанку? Чаму ён, стоячы каля вады, кiне ў яе камень, калi не паспее спытаць сябе, нашто я раблю гэта? Можа, ён слухае голас дрэў, якiя перад iм зараз не што iншае, як штыкецiны? Можа, у бразгатаннi бляшанкi ён чуе аркестравую медзь? Можа... Можа... А можа, i не?
Нясу кавалак запэцканага ў цэмент, падабранага на будоўлi руберойду. Заходжу ў двор шматпавярховага квартала. Трэба паглядзець, цi няма каля кантэйнераў са смеццем якога дроту. Увесь набытак склалi дзве спiнкi ад крэслаў. Наступны двор можна прамiнуць — там дбайны прыбiральшчык. Усё роўна заходжу.
На кантэйнерах тырчаць каты. У кожнага свой асобны кантэйнер. Наблiжаюся. Каты з лянотаю ў лапах саскокваюць i павольна адыходзяць з выглядам, быццам яны нiякага дачынення не маюць да бруду. З майго асабiстага назiрання — каты больш нагадваюць смецце, чым мой "слон". Дроту няма. Затое ёсць бляшанка з-пад кавы. Далей... Далей... Тры сметнiцы, i нiводнага падарунка лёсу. Нарэшце знайшоў iржавы сталёвы дрот. Намацваю ў кiшэнi абцугi. Дрот можна браць — абцугi не забыў. Каб алюмiнiевы цi медны, дык абцугi на халеру, а на сталёвы без iх нiяк нельга.