Частка 6
НАШЧАДКІ І ПРЭТЭНДЭНТЫ
ПАРАДНЁНЫЯ “ПА КУДЗЕЛІ”
Паміж невядомым нам па імені бацькам заснавальніка роду Касцюшкаў, які жыў на памежжы ХІV і ХV стагоддзяў, ды Тадэвушам Касцюшкам, жыццё якога прыйшлося на сярэдзіну ХVІІІ і пачатак ХІХ стагоддзяў, налічваюцца дзесяць пакаленняў.
Беларускім пісьменнікам У. Ліпскім некалі было заўважана: калі памятаць, што “блізкія, роднасныя сувязі з кожным новым вітком (радавода) удвойваюцца”, дык у дзесятым калене кожны чалавек мае 1024 адных толькі блізкіх прародзічаў. “А яшчэ ўлічым, — дадае пісьменнік, — што ў кожнага з іх былі браты і сёстры, а нашы — прапрадзядзькі і прапрацёткі. А ў тых — свае дзеці. Дык вунь які пласт радні меў кожны з нас трыста гадоў назад!” [362].
Зразумела, выявіць усіх продкаў нават такой значнай гістарычнай асобы, якім з’яўляецца генерал Т. Касцюшка, немагчыма. Па традыцыі большую ўвагу складальнікі радаводаў адводзяць прадстаўнікам мужчынскага полу, значна цяжэй аднавіць імёны прадстаўніц той ці іншай сям’і. Змешчаны тут радавод Касцюшкаў-Сяхновіцкіх, які абапіраецца на старажытныя акты Вялікіга княства Літоўскага і працы папярэдніх генеолагаў, таксама не стаў выключэннем. Сярод 202 пералічаных у ім Касцюшкаў толькі 74 жанчыны, прычым 30 з іх неназваныя па імені [363].
Нягледзячы на тое, што прасачыць радавыя повязі “па кудзелі” значна цяжэй, трэба пералічыць сем’і, што праз шлюб маюць дачыненне да радаводу Касцюшкаў. Называем толькі тыя шляхецкія радзіны, повязь якіх з сяхновіцкімі ўладарамі не выклікае ніякага сумнення:
1. Ажэшкі
2. Аніхімоўскія
3. Анцуты
4. Баброўскія
5. Багуслаўскія
6. Беліковічы
7. Блоцкія
8. Брухоўскія
9. Булгарыны
10. Бухавецкія
11. Бушы
12. Вайніловічы
13. Варапаевічы
14. Варатыніцкія
15. Вольскія
16. Выжыкоўскія
17. Вярбіцкія
18. Гайкі
19. Галаўні-Астражэцкія
20. Гальшанскія
21. Гарноўскія
22. Гернінгі
23. Глеўскія
24. Грабоўскія
25. Гузоўскія
26. Дзянісовічы
27. Ежыковічы
28. Жардзескія
29. Жулкоўскія
30. Заленскія
31. Здзітавецкія
32. Кальштэны
33. Касакоўскія
34. Качбутоўскія
35. Косці
36. Кулешы
37. Куравіцкія
38. Макавецкія
39. Мальчэўскія
40. Міхалоўскія
41. Міцкевічы
42. Мрочкі
43. Муралеўскія
44. Навіцкія
45. Непакойчыцкія
46. Нявельскія
47. Нямцэвічы
48. Паплаўскія
49. Парчэўскія
50. Плашкевічы
51. Пяльчыцкія
52. Разэнбаумы
53. Ракоўскія
54. Ратомскія
55. Рудніцкія
56. Рыбінскія
57. Сасноўскія
58. Снічкі
59. Сузіны
60. Сукнеры
61. Такарэўскія
62. Траўгуты
63. Тукальскія
64. Уланецкія
65. Урэты
66. Фурсы
67. Фядзюшкі
68. Хаткоўскія
69. Храноўскія
70. Храсцікоўскія
71. Целяціцкія
72. Цярлецкія
73. Чарнякоўскія
74. Шаметы
75. Шаставіцкія
76. Эсманты
77. Эсткі
78. Юдыцкія
79. Яблонскія
80. Яльцы
81. Янушкевічы
Да гэтага спісу трэба таксама дадаць Трэмбіцкіх. Б. Шындлер у сваёй біяграфіі Т. Касцюшкі, між іншым, зазначаў, што вядомы абаронца канстытуцыі 1791 года, пасол на Чатырохгадовы сойм ад Інфлянтаў Антоній Вікенцій Трэмбіцкі быў “параднёны з Касцюшкамі-Сяхновіцкімі” [364]. Хоць даследчык і не ўдакладніў ступень сваяцтва, але ягонае сцвярджэнне цалкам верагоднае, паколькі Трэмбіцкія і Касцюшкі былі бліжэйшымі суседзямі. А.В. Трэмбіцкі нават нарадзіўся ў маёнтку Плошча (месціўся блізу сучаснай вёскі Маціевічы на Жабінкаўшчыне). У краі ён стаў вядомы як палітычны дзеяч і аграном, быў здольным гаспадаром, лічыўся “прыяцелем навук”. У 1789 — 1791 гадах Антоній выдаў двухтомныя “Палітычныя і грамадскія правы Кароны Польскай і Вялікага княства Літоўскага, ці Новы збор правоў абодвух народаў ад 1347 года да сучасных часоў” [365]. Апроч таго, ён пісаў кнігі, у якіх распрацоўваў ідэі развіцця вёскі, быў адным з першых біёграфаў Тадэвуша Касцюшкі [366].