»Λοιπόν, νωρίς τη νύχτα κατηφορίσαμε απαρατήρητοι ένα μακρύ φαράγγι και βγήκαμε στην πάνω μεριά της Κοιλάδας του Μάγου, οι Εντ κι όλοι τους οι σουσουριστοί Χούορν θροΐζοντας από πίσω. Βέβαια, δεν μπορούσαμε να τους δούμε, αλλά όλος ο αέρας ήταν γεμάτος τριξίματα. Ήταν πολύ σκοτεινά, η νύχτα συννεφιασμένη. Προχωρούσαν πολύ γρήγορα μόλις άφησαν τους λόφους κι έκαναν θόρυβο σαν ορμητικός άνεμος. Το Φεγγάρι δεν παρουσιάστηκε ανάμεσα απ’ τα σύννεφα και όχι πολύ μετά τα μεσάνυχτα υπήρχε ένα ψηλό δάσος ολόγυρα στη βόρεια πλευρά του Ίσενγκαρντ. Δε φαινόταν ίχνος από εχθρός ούτε άλλη απειλή. Ένα φως έλαμπε σ’ ένα παράθυρο ψηλά στον πύργο, κι αυτό ήταν όλο.
»Ο Δεντρογένης και μερικοί ακόμα Εντ προχώρησαν με προφύλαξη κυκλικά, ώσπου είδαν τις μεγάλες πύλες. Ο Πίπιν κι εγώ ήμασταν μαζί του. Καθόμασταν στους ώμους του Δεντρογένη κι ένιωθα τον τρεμουλιαστό του εκνευρισμό. Αλλά ακόμα κι όταν έχουν ξεσηκωθεί, οι Εντ μπορούν να είναι πολύ προσεκτικοί και υπομονετικοί. Στέκονταν ακίνητοι σαν αγάλματα, ανασαίνοντας κι ακούγοντας.
»Ύστερα, εντελώς ξαφνικά, έγινε κοσμοχαλασιά. Τρουμπέτες ήχησαν και τα τείχη του Ίσενγκαρντ αντιλάλησαν. Νομίσαμε πως μας είχαν ανακαλύψει και πως θ’ άρχιζε η μάχη. Αλλά όχι. Όλοι οι άντρες του Σάρουμαν εξορμούσαν. Δεν ξέρω και πολλά για τούτον εδώ τον πόλεμο ή για τους Καβαλάρηδες του Ρόαν, αλλά ο Σάρουμαν φαίνεται πως σκόπευε ν’ αποτελειώσει το βασιλιά κι όλους τους άντρες του μ’ ένα τελειωτικό χτύπημα. Άδειασε το Ίσενγκαρντ. Είδαμε τον εχθρό να φεύγει — ατέλειωτες σειρές Ορκ· και λόχοι καβάλα σε μεγάλους λύκους. Είχε ακόμα και τάγματα Ανθρώπων. Πολλοί απ’ αυτούς κρατούσαν δαδιά και στο φως τους μπορούσα να διακρίνω τα πρόσωπά τους. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς ήταν κανονικοί άντρες, μάλλον ψηλοί και μελαχρινοί, αγριωποί, αλλά όχι ιδιαίτερα απαίσιοι στην όψη. Αλλά ήταν και μερικοί άλλοι που ήταν φοβεροί — ψηλοί σαν άνθρωποι, αλλά με καλικαντζαροπρόσωπα, κιτρινιάρικα, κοροϊδευτικά, αλλήθωρα. Ξέρετε, μου θύμισαν αμέσως εκείνον το Νότιο στο Μπρι· μόνο που εκείνος δεν έμοιαζε τόσο φανερά με Ορκ, όσο οι περισσότεροι από κείνους.
— Κι εγώ τον θυμήθηκα, είπε ο Άραγκορν. Είχαμε ν’ αντιμετωπίσουμε πολλούς απ’ αυτούς τους μισο-ορκ στο Φαράγγι του Χελμ. Φαίνεται καθαρά τώρα πως εκείνος ο Νότιος ήταν κατάσκοπος του Σάρουμαν αλλά δεν ξέρω αν συνεργαζόταν με τους Μαύρους Καβαλάρηδες, ή μονάχα με το Σάρουμαν. Είναι δύσκολο με κάτι τέτοια δολερά πλάσματα να ξέρει κανείς πότε είναι σύμμαχοι και πότε εξαπατούν ο ένας τον άλλον.
— Λοιπόν, όλοι μαζί θα πρέπει να ’ταν τουλάχιστο δέκα χιλιάδες, είπε ο Μέρι. Χρειάστηκε μια ώρα για να περάσουν τις πύλες. Μερικοί κατηφόρισαν τη λεωφόρο για τα Περάσματα και μερικοί έστριψαν και τράβηξαν ανατολικά. Είχαν κατασκευάσει μια γέφυρα εκεί κάτω, περίπου ένα μίλι μακριά, εκεί που ο ποταμός είναι πολύ βαθύς. Θα μπορούσατε να τη δείτε τώρα, αν σηκωνόσασταν όρθιοι. Όλοι τους τραγουδούσαν με στριγκιές φωνές και γελούσαν δημιουργώντας φρικτό πανδαιμόνιο. Εγώ σκέφτηκα πως τα πράγματα σκούραιναν πολύ για το Ρόαν. Αλλά ο Δεντρογένης δεν κουνήθηκε. Είπε: «Απόψε η δουλειά μου είναι στο Ίσενγκαρντ, με πέτρες και με βράχια».
»Αλλά, αν και δεν μπορούσα να δω τι γινόταν μες στο σκοτάδι, νομίζω πως οι Χούορν άρχισαν να κινούνται κατά το νοτιά, μόλις ξανάκλεισαν οι πύλες. Αυτοί είχαν λογαριασμούς με τους Ορκ, νομίζω. Το πρωί βρίσκονταν κιόλας μακριά κάτω στην κοιλάδα· ή τουλάχιστον είχε μια αδιαπέραστη σκιά εκεί.
»Μόλις έδιωξε όλο του το στρατό ο Σάρουμαν, ήρθε η σειρά μας. Ο Δεντρογένης μάς άφησε κάτω, πήγε στις πύλες κι άρχισε να τις βροντοκοπάει και να ζητάει το Σάρουμαν. Καμιά απάντηση, εκτός από βέλη και πέτρες απ’ τα τείχη. Αλλά ενάντια στους Εντ τα βέλη δεν κάνουν τίποτα. Βέβαια, τους τραυματίζουν και τους εξαγριώνουν — σαν τα τσιμπήματα μύγας. Αλλά ένας Εντ μπορεί να είναι καρφωμένος από βέλη Ορκ σαν μαξιλαράκι για καρφίτσες και να μην έχει πάθει σοβαρή ζημιά. Γιατί δεν μπορείς να τους δηλητηριάσεις· και το δέρμα τους φαίνεται πως είναι πολύ χοντρό, πιο σκληρό από φλούδα δέντρου. Μόνο πολύ δυνατή τσεκουριά μπορεί να τους τραυματίσει σοβαρά. Λεν αγαπούν τα τσεκούρια. Αλλά και πάλι θα χρειαστούν πολλοί με τσεκούρια για έναν Εντ — ο άνθρωπος που θα χτυπήσει μια φορά έναν Εντ δεν προλαβαίνει να ξαναχτυπήσει. Μια γροθιά από Εντ τσαλακώνει σίδερο, λες κι είναι λεπτός τενεκές.