баьбанын йатдыьыны эюрцб ийня иля алмалара
зящяр йеридир. Бир аздан сонра баьбаны
силкяляйиб айылдыр ки, падшащ йухудан
галхыб.
Баьбан алмалары эютцрцб эедир,
падшащын гаршысына гойур. Падшащын
262
алмалардан чох хошу эялир. Алманынын бирини
кясиб йемяк истяйяндя гара гул дейир:
- Падшащ, сян ня едирсян? Ня билирсян ки,
о алмалар неъядир? Ону бизя дустаг етдийимиз
бир гуш эятириб. Гой гойун-гузуйа атаг, онлар
йесин, эюряк ня олур?
Беля дя едирляр. Гойун-гузу юлцр. Падшащ
гызылгушун бойнуну цзцр.
Буну эюрян баьбан гачыр. Евя эялиб арвада
ящвалаты данышыр вя дейир:
- Арвад, алмалары эятир йейяк, биз дя
юляк. Йохса падшащ дяримизя саман тяпяъяк.
Яр – арвад алманын бирини бюлцб йейирляр вя
он беш йашында гызла оьлан олурлар.
Баьбан алманын бирини эютцрцб
падшащын йанына эялир вя щяр шейи падшаща
данышыр. Падшащ алманы йейир, он беш
йашында оьлан олур. Билир ки ишлярин башы
гара гулдур. Гулун бойнуну вурдурур вя
гызылгушу юлдцрмяйиня чох пешман олур.
Кечял сющбятини гуртарыр вя дейир:
- Падшащ, инди билдинми?
Падшащ кечялин цстцня гышгырыр. Кечял
дейир:
- Йахшы, падшащ, онда дюрд метр
узунлуьу, цч метр ени олан бир хяндяк газдыр.
Иш щазыр оланда Кечял дейир ки,
арвадларынын гырхыны да бура эятир.
Арвадлар эялир. Нювбя иля бурадан
тулланыр. Арвадларын ийирмиси туллана билир,
ийирмиси ися хяндяйин ичиня дцшцр.
Кечял дейир:
- Падшащ саь олсун, хяндяйин ичиня
дцшянляр арваддыр, гыраьа дцшянляр ися
263
кишидир. Балыглар да она эюря эцлцр ки, сян юз
арвадларынын еркяк-дишилийини билмирсян,
бяс бизим еркяк-дишилийимизи ня биляъяксян?
Шащ юз таъыны эютцрцб Кечялин башына
гойур. Кечял олур шащ. Наьыл бурада битир.
ЪОМЯРД ГЯССАБ
Дейир бир эцн Шащ оьлу Шащ Аббасын
кефинин кюк вахты иди. Отуруб вязир
Аллащверди ханла сющбят еляйирди. Бирдян
Шащ оьлу Шащ Аббас вязирдян сорушду:
- Вязир, эюрясян бу дцнйада мяндян
сяхавятли, ъомярд адам вармы?
Вязир фикря эетди. Шащ Аббасын Ирандан
эятирилмиш бир гулу варыйды. О да гапыда
мцнтязир дайанмышды. Гул вязирин дярин
фикиря эетдийини эюрцб диллянди:
- Шащ саь олсун, гязябин кечмяся, дцзцнц
дейярям: вар.
Шащ Аббас тез гулу щцзуруна чаьырды.
Гулдан сорушду:
- Де эюряк кимдир о ъомярд адам?
Гул деди:
- Шащ саь олсун, Эянъядя бир Гяссаб
Ящмяд вар, адына Ъомярд Гяссаб дейирляр, бах
о, сяндян ъомярддир.
Шащ деди:
- Йахшы, мян эедиб ону йохлайарам. Яэяр
дедийин дцз олса, сяня цряйин ня истяйир
264
веряъям. Йох, яэяр йалан ъыхса, бойнун
вурулаъаг.
Гул баш ендирди ки, разыйам.
Шащ оьлу Шащ Аббасла вязир Аллащверди
хан йола дцшмякдя олсунлар, сизя кимдян хябяр
верим Гяссаб Ящмяддян. Гяссаб Ящмядин бир
ямиси гызы варыйды. Бунлар йедди ил иди ки,
нишанлы идиляр. Икисинин дя ата-анасы
юлдцйцня эюря онлара йас сахлайыб тойларыны
еляйя билмямишдиляр. Бунларын евляри дя
йанашы иди. Анъаг чох щяйалы доланырдылар.
Гыз щяр эцн Ящмядин йемяк-ичмяйини
щазырлайыб барынын цстцня гойарды, Ящмяд
дя орадан эютцрярди.
Ящмядин тярязиси дя, балтасы да, дцканы
да гызылдан иди. Юзц дя ямиси гызынын
ешгийля яти еля кясирмиш биръя дяфя тярязийя
гоймагла ня артыг олармыш, ня дя яксик.
Бяли, Шащ Аббасла Вязир Аллащверди хан
чох эяздикдян сонра эялиб чыхдылар Ящмядин
дцканына. Эюрцрляр бурда щяр шей
гызылданды. Бир ъаван оьлан ялиндя гызыл
балта ят доьрайыб – сатыр. Юзц дя щяр
мцштярийя ят вердикъя балтаны биръя дяфя
галдырыб-ендирир. Тярязийя гойдуьу ят гызыл
кими дцббядцз эялир. Бу гяссаб алыъылары
йола саланда дейир:
- Вермярям, йа Яли, алмарам, йа Яли!
Шащ Аббас вязиря дейир:
- Эял биз дя ят алаг, эюряк буну тярязидя
чашдыра билярикми?
Бунлар гарышырлар ъамаата. Нювбя
чатанда Ящмяд бунлара ят вермир, йан-
йюрясиня верир.
265
Ахшам дцшцр, гяссаб дцканы баьлайасы
олур. Шащ Аббасла вязир истяйирляр чыхыб
эетсинляр. Гяссаб Ящмяд дейир:
- Байагдан сизя фикир верирям: эюрцрям
гярибсиниз. Щеч йеря эетмяйин, икиниз дя мяним
гонаьымсыныз.
Гяссаб Ящмяд гонаглары да эютцрцб эялир
евиня. Барыдан ямиси гызына хябяр верир ки,