Мурадын оьлу еля щямин андан тядбир
эюрмяйя башлады. Тай-тушларыны башына
йыьыб цч чанах гурбаьа тутдурду. Ахшам
285
гурбаьалары кяндхуданын щовузуна бурахды.
Бяли, йай ола, гурбаьа эюлц ола. Гурултудан
гулаг тутулурду. Кяндхуда ня иллащ елядися,
сяс-кцйдян йата билмяди. Йериндя ща о йан-бу
йана чеврилдися, эюзцня йуху эетмяди ки,
эетмяди. Дуруб щовуза даш атды, щай-кцй
салды, йеня дя хейри олмады.
Сящяри дириэюзлц ачан кяндхуда дуруб о
башдан кянддян гачды. Ъамаат бундан истифадя
едиб хейли мящсул эютцрдц. Амма
гурбаьаларын гурултусу кянди башына
эютцрмцшдц. Щясян киши Мурадын оьлуну
эюрцб деди:
- Ай оьул, чох саь ол, о мярдцмязары
башымыздан рядд елядин. Амма бизим юзцмцзц
дя хатайа салдын. Гурбаьаларын сяси бизи лап
тянэя эятириб.
Мурадын оьлу эцлцб деди:
- Онун да чаряси вар, Щясян дайы. Сиз бир
йаьлы плов биширтдирин, эялиб онларын
щамысыны говарам.
Щясян кишини фикир эютцрдц:
- Айя, эюрясян, бу о гурбаьалары неъя
говаъаг? Нятяри еляйяъяк?
Ертяси эцн кянддя гурбаьа сяси
ешидилмирди. Щамы тяяъъцб едирди. Сян демя,
бичинчи оьлу узун бир чатыны гулаъ-гулаъ едиб
щовуза атыбмыш. Чатыны илан щесаб едян
гурбаьалар
аьызларына
су
алыб
эизлянмишдиляр. Аьсаггаллар буну эюрцб
Мурадын оьлуна «ящсян» дедиляр.
БЕЛЯ ДЯ ГАЛМАЗ
286
Бир таъир узаг сяфяря чыхыр. Йолда бир
кишинин евиндя эеъялямяли олур. Ев йийяси
йаман касыб имиш. Гонаг чыхыб эедяндя ев
йийяси дейир:
- Беля дя галмаз.
Ай ютцр, ил доланыр. Эцнлярин бир эцнц
таъир юз йолуну щямин кишинин евиндян салыр.
Таъир эюрцр ки, киши варланыб. Бир нечя
эцндян сонра таъир эетмяли олур. Ев йийяси
йеня дя дейир:
- Беля дя галмаз.
Таъир кишинин сюзцня лап мяятял галыр.
Юз-юзцня дцшцнцр: «Неъя йяни беля дя галмаз.
Йахшы, касыб идин, варландын. Бяс юзэя ня
олмалыдыр?»
Таъир кишинин сюзцнц унуда билмир.
Арадан бир мцддят кечяндян сонра йеня дя
щямин кишинин евиня гонаг эедир. Она дейирляр
ки, киши йохдур, рящмятя эедиб. Таъир онун
гябрини зийарят елямяйя эедир. Эюрцр ки,
рящмятлик щямишя дедийи сюзц башдашына да
йаздырыб: «Беля дя галмаз». Таъир юз-юзцня
дейир: «Йахшы, касыб идин, варландын. Варлы
идин, юлдцн. Бяс юляндян сонра ня оласыдыр
ки?». Фикирли-фикирли дайаныб бахыр.
Гяфилдян илдырым чахыр, эюй эурулдайыр,
лейсан тюкцлцр. Бир боран гопур, эял эюрясян.
Сел-су дцнйаны аьзына алыб апарыр. Таъир
эюрцр ки, сел о рящмятлийин дя гябрини йуйуб
апарды. Юз-юзцня дейир:
- Аллащ сяня рящмят елясин! Дцз
дейирсянмиш, беля дя галмаз.
287
БИР ЭЯНЪЯЛИ ВЯ ИКИ ИРАНЛЫ
Кечмиш заманларда бир эянъяли газанъ
далынъа башга бир юлкяйя йола дцшцр. Бир
сящрада ики иранлы иля растлашыр. Бир-
бириндян щал-ящвал тутандан сонра беля мялум
олур ки, иранлылар да газанъ далынъа
эедирляр. Щя, онлар бир мцддят беляъя дейя-
эцля йол эедирляр. Йолда бярк аъырлар.
Дейирляр ки, бяс нейляйяк, ня йейяк?
Аълыьымызы няйнян юлдцряк? Чох
фикирляширляр, чох эютцр-гой еляйирляр.
Эюрцрляр ки, балам, йемяйя щеч няляри йохду,
аъгарнына йол йеримяк дя чятин ишди. Габагда
бир цмид йери, бир ишыг эялян, тцстц чыхан йер
йохду. Иранлынын бири дейир:
- Щя, гардаш, мяндя бир аз говут, бир аз да
гянд вар.
О бири иранлы ися дейир:
- Мяндя бир аз су вар.
Эянъялидя щеч ня йохуйду. Амма юзцнц о
йеря гомайыб деди:
- Щя, гардашлар, бизя та ня лазымды ки?
Гяндимиз вар, говудумуз вар, эялин щалва
дцзялдиб йейяк.
Иранлылар эянъяли йолдашларынын бу
тяклифини
чох
бяйяндиляр.
Сонра
фикирляшдиляр ки, бяс щалваны ким дцзялтсин.
Эянъяли деди:
- Валлащ мяним ялимдян беля иш эялян
дейил. Бялкя сиз юзцнцз…
Иранлылар щалва гайырмаьы юз
бойунларына эютцрдцляр. Бир аздан щалва
щазыр олду. Амма бахыб эюрцрляр ки, щалва
288
азды. Бу щалваны цч адамын арасында
бюлсяляр, щеч кимя бир шей дцшмяйяъяк.
Эянъяли иши беля эюрцб тез диллянир:
- Щя, гардашлар, дцзц, мян щяля чох
аъмамышам. Щям дя ки, еля ушаглыгдан мяним
щалвайнан арам йохду. Амма нейляйим, та ялаъ