Выбрать главу

Няъяф ханын эцляр цзц эцлмяз олду.

Саралды сапа дюндц. Йолдашлары эюрдц ки,

318

Няъяф ханын щалы бирдян-биря гарышды.

Дедиляр бир шей олар, Баны ханым няфясимизи

кясяр. Бунлардан икиси эедиб Няъяф ханын

анасы Баны ханыма, баъысы Сялми ханыма,

дайысы Салащ бяйя, ямиси Пянащ бяйя, гощум-

гялявясиня деди:

- Няъяф хан эялиб Алаьаъда нахошлайыб.

Ноласыды, хябяр чатандан сонра щамысы

тюкцлцб эетди. Алаьаъда карваны тапдылар.

Няъяф ханын эеъавасынын башына

йыьылдылар. Анасы деди:

- Мяни танымырсанмы, оьул?

Няъяф хан деди:

- Йох.

Анасы цряк-диряк верди:

- Фикир елямя, оьул, ня олар, саьаларсан.

Няъяф хан дайысы Салащ бяйи, ямиси

Пянащ бяйи дя онун кими таныйа билмяди.

Щамыдан сонра баъысы Сялми ханым йетирди

юзцнц. О саат эюрдц эеъавадакы гардашы

дейил. Анасына деди:

- Ана, бу гардашым дейил. Эюрмцрсянми?

Анасы аъыгланды, эеъаванын бир тахтасыны

чыхардыб гызы дюйдц, юзцня дя тяпинди:

- Аьлын азыбды, няди? Иряли йери,

гардашынын цзцндян юп!

Гыз йеня сюзцнцн цстцндя дурду:

- Ана, яля, кяпяйиндя дуйарсан бу мяним

гардашым дейил.

Анасы гызын сюзцня инанмады. Эеъавалар

тярпянди, эедиб Исфащана чатдылар.

Исфащана чатан кими Няъяф хан Шащ оьлу

Шащ Аббаса цч гиймятли хонча апарды.

319

Шащ оьлу Шащ Аббасла арвады беля

гярара эялди ки, хончанын явязиня гызлары

Эцлэяз Пярини версинляр Няъяф хана.

Эцлэяз Пярини верирляр Няъяф хана. Той

олур, той даьылыр, тойдан цч-дюрд эеъя кечир,

Няъяф хан гызын отаьына айаг басмыр. Гызын

ялаъы кясилиб Няъяф хана мяктуб эюндярир ки,

эял сющбят еляйяк. Няъяф хан Эцлэяз ханымын

йанына эялиб деди:

- Эцлэяз ханым, билирсянми, нийя

эялмирям сянин йанына? Атам вясиййят еляйиб:

той оландан гырх эцн сонра ящйа намазы гыл,

сонра гызнан ял-яля вер.

Эцлэяз ханым эюрдц гырх эцн кечди, Няъяф

хан эялмяди. Ики гырх, цч гырх эцн кечир, йеня

эялмир. Эютцрцб бир щяръейи каьыз йазыр ки,

эял мяни атам евиня апар.

Няъяф ханын атасынын эцллц баьчасы вар

иди. Эедир баьдан гырх чубуг гырыр. Бирдян

Няъяф ханын ешги йадына дцшцр: «Чубуьу дястя

бир еляйим, йавашъа вурум, андым сынсын».

Чубугнан гызын диздян ашаьысына вурду. Деди:

- Бу йара саьаланаъан бири сяня тапылар,

бири дя мяня.

Эцлэяз Пяри буну эюрцб хялвятъя намя

йазыб эюндярир Шащ Аббаса.

Бунлар бурда галмагда олсун, сизя кимдян

ярз ейляйим Няъяф хандан. Ахы Няъяф хан даш

кясиб. Няъяф хан эеъянин бир алями йухусунда

эюрдц ки, Аьасы эялиб башынын цстцнц кясиб

дейир:

- Няъяф хан, ня мцддятди Аьаны йад-буд

елямирсян, сидгинян Аьан дадына чатар,

иншаллащ.

320

Сабащ ачылды, сабащ цзцнцзя хейирликнян

ачылсын. Нооласыды, аьаъ-даш йох, саз йох,

Няъяф хан дашын бирини басыб синясиня эюряк

Аьасыны неъя йад-буд едир? Аьасы дадына

чатар иншаллащ:

Сидгинян чаьыррам, ей Шащлар

Шащы,

Щарай мяни бу ъадудан гуртарын.

Ямбийалар, ювмийалар, ярянляр,

Щарай мяни бу ъадудан гуртарын.

Шащи-Мярдан, ярянлярин сярвяри,

Кярям ейля, гибля сямтдян дюн

бяри,

Йерин, эюйцн, яршин-эцршцн

лянэяри,

Щарай мяни бу ъадудан гуртарын.

Няъяф дя чаьырар йа Шащлар

Шащы,

Дадына йетишсин о гибляэащы,

Хорасанда гызыл бярэя сащабы,

Щарай мяни бу ъадудан гуртарын.

Сюзляри тамама йетирди.

Инди сизя щардан ярз едим, бу даьын

далында бир шящяр варды. Бурада бир Гяввас

Ящмяд варды. Гяввас Ящмяд беля Гяввас

Ящмяд иди ки, бцтцн ханлыг, хаганлыг бундан

горхарды, нядян ки, чох ъадцэцн адамыйды.

Кимя аъыьы тутса, даш гайырыб дивара

гойарды. Гяввас Ящмяд эеъя йухусунда эюрдц

ки, бу даьдан она гиймятли яняят (гянимят)

321

чатаъаг. Гяввас Ящмяд щям цзэцчц, щям дя овчу

иди. Охуну эютцрцб даьын данамыны эетмяйя

башлады. Эетщаэет, даьын даванына чатды.

Эюрдц бир чобан бир сцрц гойуну отара-отара,

даьдан эятирир. Йахынлашыб деди:

- Ай чобан, бу даьдан-дашдан бир сяс

ешидибсянми?

Чобан деди:

- Бу даьын далындан гулаьына бир

зарылты сяси, бир инилти эялир, горхумуздан

щеч биримиз гойуну ора апара билмирик, еля

йаздан ня битиб цстцндядир.

Овчу Ящмяд иряли йериди, эетди ки, бир

ъаван оьлан тилсимя дцшцб галыб. Оьлана ъаны

йанды. Иряли йериди ки, буну чяксин чыхартсын,