Выбрать главу

Исфащанда мяни танымасынлар. Узагдан бир

гаралты эюрдц. Йанына чатанда бахды ки, айя,

бу бир сайылды. Бир ъырых туман эейиб,

башына да бир ъындыр папаг гойуб, бир

даьаръыг да чийниндя буду ща эялир. Няъяф хан

дилянчийя деди:

- Гардаш, щардан эялиб щарайа эедирсян?

Дилянчинин бу сюзя аъыьы тутду:

- Сяня ня?

Няъяф хан деди:

- Гардаш, нийя аъыгланырсан? Яэяр

разысанса, эял палтарымызы дяйишяк. Щяля

цстцндя гызыл да верярям.

Дилянчи инанмады:

- Дцз дейирсян?

Няъяф хан анд ичиб-аман еляди:

- Гардаш, валлащ дцз сюзцмдц. О

далындакы чюряк щаггы дцз дейирям.

Дилянчи севинъяк Няъяф ханын палтарыны

эейинди, гызылларыны да эютцрцб дяря ашаьы

йцйцрдц.

Няъяф хан да сайылын палтарыны эейинди,

даьаръыьыны чийниня атды. Бирбаша эялди

анасынын чюряк юйцня. Эюрдц анасы чюряк

биширир. Баъысы Сялми ханым да ев сцпцрцр.

Гыз дилянчини эюрян кими ъумду, цз-эюзцндян

юпдц. Анасы гызына бир шилля чякди ки, бу

сайылын няйини гуъаглайырсан? Иши беля

эюряндя Сялми ханым анасына деди:

Ана, мяни нийя дюйцн,

Щями дюйдцн, щями сюйдцн,

326

Бянювшя тяк бойнун яйдин,

Ана, бах оьлун эялибди.

Анасы да зяндля бахыб оьлуну таныды. Еля

бу дям Сялми ханым Пяризад ханыма муштулуьа

гачды. Пяризад ханым той палтарыны сойунду.

Йеня гыз палтары эейинди. Бу да гачды Эцлэяз

ханыма муштулуг хябяри вермяйя. Пяризад

ханым эюрдц Эцлэяз ханымын айаьынын бири

сайаланыб, бири йох. Цзцнц Эцлэяз ханыма

тутуб алды эюряк ня деди:

Дур айаьа, эейин алы гырмызы,

Сяня чох вермишям ъябрилян ъяза,

Гырх эцнлцк намазы мян гылдым

гяза,

Мяним бутам, сянин йарын

эялибди.

Гырмызы, гырмызы, алы ал йанаг,

Яммяк цчцн ляззят верир бал додаг,

Бундан беля дярди-гями унудаг,

Мяним бутам, сянин йарын эялибди.

Эеъя дейил, эцндцз бизя зцлматды,

Билмям фяляк няйимизя ня гатды.

О Няъяфди, мяним адым Пярзадды,

Щяр ики эюзялин йары эялибди.

Эцлэяз ханым бязяниб ахсайа-ахсайа

Няъяф ханын гуллуьуна эедир. Бунларын

щамысы эедир Ханы ханмы эятирмяйя.

Инди сизя щардан хябяр верим, Шащ

Аббасдан. Эцлэяз ханымын яризяси чатыр

шаща. Чатан кими атасы ъяллады эятирир, ямр

еляйир:

327

- Эет Няъяф ханы эятир дар аьаъынын

йанына!

Еля бу щалатда Эцлэяз ханым Ханы

ханымы эятирди. Ханы ханым эюрдц йох, бу

хына о хынадан дейил. Няъяф хан юлцм

айаьындадыр. Цряйиндя дейир: «Мярдана

либасында бир Короьлу щавасыйнан атанын

адыны иснад вер, бялкя Няъяф ханы гуртара

билдин». Ханы ханым Няъяф ханын палтарыны

эейиб, гыьылъыны эюрцрдц. Атыны минди эирди

мейдана. Эюрдц Няъяф ханы чякирляр мейдана.

Мярдана либасында, Короьлу щавасыйнан Ханы

ханым эюряк ня деди:

Аллащы чаьыррам эиррям мейдана,

Шащ ольлуна дейнян мейдана

эялсин!

Мейданы буларам зярюйшан гана,

Шащ оьлуна дейнян мейдана

эялсин!

Овчу Ящмяд гызы Ханлар ханыйам,

Бу мейданда гянимими таныйам,

Йягин бил Няъяфин гоч гурбаныйам,

Шащ оьлуна дейнян мейдана

эялсин!

Сюз тамама йетди. Дар аьаъынын дибиндя

оланлар Шащ Аббаса дедиляр:

- Биз бу гана шярик дейилик. Истяйирсян

эет Овчу Ящмядя юзцн ъаваб вер.

Шащ Аббас Овчу Ящмядин адыны

ешидяндя дейир.

- Ай ъамаат, мян дя Няъяф ханы сизя

баьышлайырам.

328

Ханы ханым Няъяф ханы голтуьуна басыб

эятирди. Няъяф хан бу гызларын цчцнц дя алды,

онларла хош эцзаран кечирди.

МЯММЯД ВЯ ЭЦЛЯНДАМ

Сизя щардан сюйляйим, Цсэцдар

шящяриндян. Цсэцдар шящяриндя Салащ

сювдяэар адында бир киши вар иди. Бу кишинин

вар-дювляти башындан ашырды, амма

зцрриййят цзцня щясрят иди. Салащ сювдяэар

авам адам иди. Охуйуб-йазмаг билмирди. Она

эюря дя гырхлотулар гумарда онун пулуну

удардылар,

сювдяэарын

щесабына

доланардылар. Эцнлярин бириндя гумарбаз

лотулар башга юлкяйя кечирляр. Салащ

сювдяэар йеня таъирликнян мяшьул

олмаьындайды. О, щярдян Алфатун вя Шябийи

шящярляриня алверя эедиб – эялярди. Салащ

сювдяэарын щямин шящярля эедиб-эялмяйи цч

ай чякярмиш.

Сювдяэар сяфярдян гайыданда Ван

шящяринин йахынлыьындакы бир мешянин

гыраьында ахшамлады. Бурдан бир чай ахырды.

Чайын цстцндя дя бир кюрпц вар иди. Салащ