Выбрать главу

АЗЯРБАЙЪАН МИЛЛИ ЕЛМЛЯР АКАДЕМИЙАСЫ

ЭЯНЪЯ РЕЭИОНАЛ ЕЛМИ МЯРКЯЗ

ЭЯНЪЯ ФОЛКЛОРУ

АНТОЛОЭИЙАСЫ

ЫЫ

КИТАБ

ЯСЭЯРОЬЛУ – 2008

Азярбайъан Милли Елмляр Академийасы Эянъя

Реэионал Елми Мяркязин Елми Шурасынын

гярары иля чап олунур.

Топлайаны вя тяртиб едяни: ф.е.н. РУЗИЙЯ

ГУЛИЙЕВА

АЙНУР МИРИШЛИ

Редактор: АМЕА-нын мцхбир цзвц, проф.

Ф.Й.ЯЛИЙЕВ

Ряйчи: ф.е.д., проф. МЯЩЯРРЯМ ГАСЫМЛЫ

Китабын ишыг цзц эюрмясиня мадди вя

мяняви дайаг олдуьуна эюря Эянъя шящяри

Низами Бялядиййясиня вя бялядиййя сядри

ФАИГ ЯЩМЯДОВА дярин миннятдарлыьымызы

билдиририк.

Эянъя фолклору антолоэийасы, ЫЫ китаб.

Эянъя, «Ясэяроьлу» няшриййаты - 2008

АМЕА Эянъя Реэионал Елми Мяркязин няшр

етдирдийи «Эянъя фолклору антолоэийасы»

силсилясиндян олан бу йени ъилддя

Эянъябасара аид мярасимляр, наьыллар,

дастанлар, ашыглар вя ел шаирляринин

йарадыъылыьындан ялван вя тякрарсыз сюз

инъиляри топланмышдыр.

2

Гриф: ИЖБН 5 – 8066 – 1638 - 4

1401000000

655 (07) – 2004

ГУДА-ГУДА

Гыз евиндя тойдан габаг Гуда-гуда ойуну

кечирилир. Щяр ики тяряфдян гыз-эялинляр

йыьышыр. Оьлан тяряф дейир, гыз еви ъаваб верир.

Оьлан тяряф:

А гуда-гуда,

Ъан гуда,

Эюзляри мяръан гуда,

Эял алышаг,

Эял веришяк,

Тякня-габаг гурушаг.

Гыз тяряф:

А гуда-гуда,

Ъан гуда,

Эюзляри мяръан гуда,

Алышмышыг,

Веришмирик,

3

Тякня-табаг гурушмуруг.

Оьлан еви:

Аьъа биляйим гуда,

Нядир диляйин, гуда,

Оьлан базара эедир,

Нядир диляйин гуда?

Гыз еви:

Щамам, щовуз, анаъан,

Суйу сойуг, анаъан,

Гызын щамама эедир,

Туманы йох, анаъан.

БАШМАГ ЧЫРПМА

Гуда-гуда ойунундан сонра Башмаг чырпма

ойуну олур. Ойун белядир: Ики гыз йердя габаг-

гяншяр отурур, айагларыны узадыр. Айаьын

пянъяляри бир-бириня сюйкянир. Нишанлы гызлар

отуранларын айаглары цстцндян бир-бир щоппаныр.

Щоппанан гыз нишанлысынын адыны демялидир.

Ишди демяся, башмаьын тайыны щарасына эялди

чырпарлар.

ЩАЛАЙ ОЙУНУ

Гыз евиндя Щалай ойуну кечирилир. Гызлар

щалай гуруб дювря вурурлар. Архада бир гыз дейир:

Щахышта ъярэя-ъярэя,

Эял эедяк ямимэиля,

4

Ямимэил дя олмаса,

Аллащдан юлцм диля.

Башга бир гыз даиряйя эириб дейир:

Гара аты йаьладым,

Чиллякяня баьладым.

Эюзлядим йар эялмяди,

Щюнкцр-щюнкцр аьладым.

Цчцнъц гыз даиряйя эириб дейир:

Узун дамдан дам олмаз,

Дибиня кюлэя салмаз.

А гарайаныз хас оьлан,

Даща сян дейян олмаз.

Дюрдцнъц гыз эириб охуйур:

Сандыг цстя эязярям,

Сандыьа эцл бязярям.

Аьыр елин гызыйам,

Гярибликдя эязярям.

Бешинъи гыз даиряйя эириб дейир:

Афтафа эум-эум ейляр,

Басдыгъа эум-эум ейляр.

Йар йарына говушса,

Байрамын о эцн ейляр.

БЯЙ ТЯРИФИ

Тойун ян ширин йери Бяй тярифидир. Тойун

сонуна йахын маьарын ортасында айрыъа маса

5

гойур, цстцня гырмызы юртцк салыр, ваз бязяйирляр.

Бяйин юзц, саьдышы вя солдушу яйляшир, ашыг бяйи

тярифлямяйя башлайыр. Ашыьын йанында мяълис

ящлини йахшы таныйан бир няфяр дайаныр,

тойдакыларын адларыны бир-бир чякир. Онлар да

эялиб нямяр гойур, бяйин голуна, бойнуна гырмызы

кяляьайы баьлайырлар. Бяй тярифи башлайыр:

Хончана дцздцрдцк ноьулнан бадам,

Тойуну елядик, црякдян шадам,

Саь олсун башына йыьылан адам,

Эюрцм, а бяй, тойун мцбаряк олсун,

Саьдышына, солдушуна боръ олсун,

Ай боръ олсун!

Эюйдя бир улдуз вар ады Талыбды,

Бяйин анасында нямяр галыбды,

Бяйин баъысында нямяр галыбды,

Эюрцм, а бяй, тойун мцбаряк олсун,

Саьдышына, солдушуна боръ олсун,

Ай боръ олсун!

Гызылэцл гюнчяси, нярэиз бутасы,

Бизя хялят версин бяйин атасы,

Эюрцм, а бяй, тойун мцбаряк олсун,

Саьдышына, солдушуна боръ олсун,

Ай боръ олсун!

Дярйада гярг олду Нущун эямиси,

Бизя хялят версин, бяйин ямиси.

Эюрцм, а бяй, тойун мцбаряк олсун,