miris la edzino.
«Pro Diablo! Fiŝoj miaj,
el sub ter' plugitaj».
«Edzo kara, vortoj viaj
ŝajnas stulte spritaj».
«Stulte spritaj?» kriis Dino
kaj bastonon prenis,
sed je kriĉoj de l' edzino
la najbaroj venis…
«Helpu! Min li volas bati!
Agas li saĝperde!
Volu helpi, min kompati!
Li frenezas certe».
La najbaroj Alo Dinon
lukte boksis, bridis,
kiam bati la edzinon
preta lin ekvidis.
«Do, virino, al ni diru,
kial li koleras?»
«Lin demandu! Li mem diru,
kial li kverelas?»
«Mi ja diros, virinaĉo»,
por si pledis Dino.
«Mankis ĉe tagmanĝa kaĉo
fiŝoj miaj, vino!»
«Kiaj fiŝoj ili estis?»
la demando flugis.
«Kiaj en la agro kreskis,
kiujn mi elplugis».
Post respondo tuj konsente
jesis ĉies kapo:
«Nun ĉe Dino evidente
rustas cerboklapo».
Liajn manojn kaj piedojn
oni ŝnure ligis,
neglektante sakrojn, petojn
tuj lin rehejmigis.
Ĉe kolono sur verando
starte Alo Dino,
kiam al li kun demando
turnis sin l' edzino:
«Nu, ĉu saĝe, Alo Dino
en la preĝon plekti:
kontraŭ ruzo de l' edzino
volu min protekti?!»
Alo Dino klinis kapon,
iĝis pia viro,
ĵuris preĝi ĉiun tagon
dece laŭ deziro,
ĉar de tiu damna tago
sciis Alo Dino:
estas plej infera plago
ruzo de l' edzino.
Meng Ĉiang kaj Van
ĉina popola fabelo
La laga lazuro
lante lulante
balancas lotuson lunluman…
Silksona susuro
sente silente
suspiras spir-kison parfuman…
«Lotuso lunluma, mia amata,
sur laga lazuro vi estas;
silksona susuro, via amata,
kun kisa kareso mi estas…
Ni plendas en la vento al pasantoj:
Ah, ve al ni, transtombaj geamantoj!»
* * *
De buŝ' al buŝo dum jarcentoj
en migra kanto vivo ŝtormas;
por mozaiko el fragmentoj
versfare nun mi fablon formas,
kaj kune migri vin invitas,
en fantazio vagabondi,
tra voj' zigzage vin mi gvidas
al Meng Ĉiang kaj Van renkonti.
* * *
Familio Meng kaj Ĉiang familio
najbarece vivis kaj en harmonio.
Kvankam la ĝardenojn alta mur' disigis,
la najbarojn sento solidare ligis…
Foje la mastrinoj — tamen nesciante —
ĝuste ĉe l' murflankoj sin okupis plante
kaj kukurbograjnojn ŝovis en la teron:
por rikolti riĉe havis ja esperon…
Ĉiuflanke unu, do du grajnoj ĝermis,
poste la foliojn, florojn disen sternis
grimpe rampe supren trans la murorandon,
tie unuiĝis, formis unu planton…
Sur la murosupro kreskis jen kukurbo…
Oni ĝin primiri venis eĉ el urbo,
ĉar la fruktgiganto indis por spektaklo,
forme kaj mezure ŝajnis eĉ miraklo.
Inter Meng kaj Ĉiang iĝis tem' diskuta:
«Kiu havas rajton por la frukto tuta?»
Fine, ĉar amika sento ilin ligis,
ilin ĝin konsente tranĉe disduigis
Aĥ, mirakle tiam el kukurba sino
al du mastroj ridis ĉarme jen — knabino.
Ili ŝin adoptis tuj — filin' komuna,
Meng Ĉiang ŝin nomis per la nomo kuna.
* * *
En tiu tempo landon de ĉinoj
imperiestro Sihuang regis;
tuta popolo — viroj, virinoj —
ŝvitis jugporte, sklave ĝemegis.
Pasis en timo tagoj kaj noktoj,
plebo servuta fastis… malbenis,
ĉar ĉiorabe agis la voktoj,
ne nur produkton, vivon eĉ prenis…
Vivoestinge larmoj kaj sang'
fluis abunde dum Sihuang.
Hordo de hunoj norde ĉe l' limo
ofte invadis rabe kaj murde…
Skurĝe pelata, urĝe pro timo,
fuĝis la plebo suden tumulte,
tamen ne povis trovi defendon;
tie la voktoj leĝe per punoj
por si aroge rabopretendon
prenis for, kion lasis la hunoj…
Propran salivon glutis la lang'
pro la mizero dum Sihuang.
Li do ordonis muron masoni
larĝe kaj longe norde ĉe l' limo.
Al la rokegoj jungis sin oni
ŝtonojn por tiri ŝvite sen fino…
Mil masonistoj kirlis morteron…
Tage kaj nokte ŝtonon al ŝtono
metis konstrue, sed la esperon
ŝiris malice iu demono…
Muron detruis rokolavang'
spite al volo de Sihuang.
Vane la muron oni komencis
levi denove inter la klifoj,
volon sukceso ne rekompencis;
vanis laboro, streĉo, mil vivoj…
Kreskis la muro, kreskis kaj falis,
rube ruliĝis disen en sablo…
Ve, ĉar senvenke ili batalis,
mil masonistojn murdis la sabro…
Sakre de dioj petis la lang'
plagon teruran por Sihuang.
Nun Sihuang por trovi la solvon
al la saĝuloj turnis sin fine:
«Ĉiam la muro falas en polvon.
Kion do fari? Diru sentime!»
«Kiom da longo havas la muro?
Forto de sorĉo nestas en tio,
firmon donanta al la sekuro».
«Longo de l' muro — dekmil da lioj».
Nun la saĝulo, pala sur vang',
treme konsilis al Sihuang.
«Imperiestro, dekmil da vivoj
lasu estingi, muren masoni,
kaj via muro inter la klifoj
staros jarmilojn glore vin kroni».
«Imperiestro», kriis alia,
«tiun konsilon sekvi evitu!
En ĝi ja ŝtormas revolucia
sento de l' plebo. Ĝin ne incitu!»
«Pendu kanajlo sur ĉiu stang'!»
Jen furiozis tuj Sihuang.
«Konas mi homon; Van lia nomo.
Tio signifas sence dekmil-on.
Lin arestigu! Tiel demono
post la ofero havos trankvilon…
Certa rimedo… kredu la veron,
lasu lin murdi, muren masonu,
sangon kirligu en la morteron,
por ke la muro glore vin kronu!»
Solvo masakra, verŝo de sang'
trafis preferon de Sihuang.
* * *
Dum hela nokto bela
arĝente pasis lun'…
La tuta bosko muta
sin banis en la lum',
kaj krome en arome
freŝiga ond' de lag',
pro varmo — nuda ĉarmo
sin banis post la tag'
(ĉinino, ne feino,
kun korpo, pulsa sang'),
la granda jam ravanta
knabino: Meng Ĉiang,
Elkore senpudore,
ĉar regis nur silent'
kaj vante sangvipante
en ŝi petolis tent',
ŝi krie tutpasie,
kun juna salta danc',
provoke amovoke
proponis sin por ŝanc':
«Se preme ĉirkaŭprene
nun iu kaptus min,
kun ĵuro kaj plezuro
al li mi donus min».
En solo monologo
pruviĝis ŝajna van'
ĉar ardo de rigardo
ŝin gvatis dum la ban'.
Jes, supre jen kolubre
sur foliriĉa branĉ'
inside amavide
troviĝis jam fianĉ':
pelata de soldata
taĉmento de l' tiran'
hazarde kaj singarde
la sin kaŝanta Van.
Per salto el la alto
li falis teren nun…
Post krizo de l' surprizo
pro prompto de l' plenum',
senspire, tamen mire
rigardis Meng Ĉiang…
Pro flamo, arda amo
ekbolis ŝia sang';
sinjuĝe — ne rifuĝe —
decidis ŝi pri si:
«Junulo el nebulo,
mi donas min al vi!»
«Plej bela, eĉ anĝela,
feina sorĉa rav',