6 (sept./dec.), p. 13; letero de Isaj Dratwer, Esperanto 61.1968, p. 85.
29-01203
1. Cetere, la opinion de Ĉikobava kontraŭis alia lingvisto, kiu argumentis, ke ekzistas nur artefaritaj literaturaj lingvoj kaj ke „artefaritaj metodoj" ne nepre devas signifi „uzon de perforto": L. Bulafiovskij, „Na putjafi materialistiĉeskogo jazykovedenijan (Sur la vojo al materiisma lingvo- scienco), Pravda, 13-6-1950; germane en Steinitz, p. 76.
1. „Fino de unu asocion, HeroldodeEsperanto29.1953, n-ro 5 (1175), p. 2.
1. R. Burda, „Uzu fiakriston, ĉar aŭtomobilo estas burĝa", samloke, p. 1-3.
3. La aŭtoritatoj klarigis, ke ili ne celas vastigi la nombron de esperantistoj, sed registri kaj neduki kaj instrukcii pri la ĝusta konceptado" la ekzistan- tajn esperantistojn: Ivo Lapenna, Hamburgo en retrospekdvo. Dua eld., Kopenhago 1977, p. 17. - La populara bulteno de la klubo en Praha reape- ris post duonjara paŭzo en septembro 1958, etformate kaj kun „sensigni- faj sciigoj": „Esperanto-novafoj el ĈeRoslovakio", Sennaciulo 30. 1959, n-ro 11 (654), p. 4. (Laŭ tiu ĉi fonto, kelkaj esperantistoj estis eĉ malliberi- gitaj; laŭ Lapenna, p. 20, al tiuj apartenis Jaroslav Ŝustr, la prezidanto de la klubo en Praha kaj ĉefdelegito de UEA.)
1. Kurt Kessler, „Pri la situario en la Germana Demokrata Respubliko", La Pacdefendanto 1956, n-ro 55 Qul.), p. 4.
3. Gesetzblatt der Deutschen Demokratischen Republik, parto II, n-ro 64 (15 sept. 1961), p. 425. - La decido estas de 17-8-1961.
5. Laŭ la maniero de konservativaj lingvistoj, Graur (i.a. en sia verko Studii de lingvisticŝ generalŝ, 1960) komparis lingvojn kun vivantaj organismoj kaj sekve konkludis, ke Esperanto, kiel sinteza lingvo, „prezentas neniun avantaĝon": Kp. „Kial la movado ne vivas en Rumanujo", Esperanto 57. 1964, p. 82-83.
6. Rumana Kunordiga Esperanto-Komitato, fondita en aŭgusto 1970, neniam estis oficiale agnoskita kaj leĝe registrita.
3. Kp. M. Arco (= Marek Wajsblum), „Sur la marĝeno de libero", The WorkerEsperantist 1959, n-ro 118 Qul.), p. 44,47-48.
skribon de n-ro 13 de literatura almanako, aperinta en nur kelkaj ekzem- pleroj, donas Bulgara Esperantisto 47.1978, n-ro 11, p. 12-13.
6. La ĉi-supraj nombroj laŭ: Semjon Podkaminer, „La sovetaj esperant- istoj", Bulgara Esperantisto 48.1979, n-ro 2, p. 12.
1. Pri tio vd. diversajn kontribuaĵojn en: Isabelle Kreindler (red.), „The changing status of Russian in the Soviet Unionw, IntemadonaJ Journal of the Sociology of Language 1982, n-ro 33, p. 65,109,115.
7 julio
12/13 marto 13 marto
20 aprilo
1939/1945
28 septembro
[1] David Vital, The origins ofZionism, Oxford 1975, p. 30 (stato de 1880).
[2] PVZ IV 28 (la letero al Borovko estis publikigia en 18%, sed Zamenhof eble verkis ĝin jam en 1894). - Pri Bjalistoko vd. N.Z. Maimon, Lakaŝita vivo de Zamenhof, Tokio 1978, p. 17 k. sekv.
[3] Senlegenda biograSo de L.L. Zamenhof, Kioto 1982, p. 103.
[4] Letero al Michaux, de 21-2-1905, PVZ VII27-28.
[5] Maimon, p. 31.
[6] PVZ VII32.
[7] PVZIV28.
[8] „Esperanto and Jewish ideals", The Jewisb Chromcle, 6-9-1907, p. 16; Esperanta traduko de tiu intervjuo kun Zamenhof: Maimon, p. 164.
[9] PVZIV 29.
[10] Cit. Maimon, p. 66. - En 1889 Zamenhof nomis la mikson de la lingvoj „unu el la plej grandaj malfeliĉoj de la homaro": PVZII46.
[11] PVZIV31.
[12] PVZIV32.
2-01203
[13] Amikoj de Ciono. La movado estis ankaŭ nomata Hibbat Zion (Amo al Ciono).
[14] La broŝuro aperis germanlingve en Berlino en septembro 1882.
[15] Vital, p. 122-132.
[16] PVZ VII32. - La konstato estis farita tamen en la kunteksto de priskribo de la infanago en Bjalistoko.
[17] La ruslingva manuskripto de la gramatiko estas publikigita, kun Esper- anta traduko (de J. Kohen-Cedek), en Adolf Holzhaus, L. Zamenhof, Provo de gramatiko de novjuda lingvo kaj Alvoko aJla juda intelektularoy Helsinki 1982, p. 9-36. - Vd. ankaŭ PVZ V 37-50; Maimon, p. 71-73; Adolf Holzhaus, Doktoro kaj lingvo Esperanto, Helsinki 1969, p. 19-34; Bernhard Golden, „La jida gramatiko de d-ro Zamenhof', Heroldo de Esperanto 57. 1981, n-ro 16 (1691), p. 1.
[18] En sia intervjuo por The Jewish Chronicle Zamenhof rakontis, ke tian planon li proponis en kunveno de 15 kunstudantoj: Maimon, p. 168.
[19] Laŭ Edmond Privat (Vivo de Zamenhof. Tria eldono, Heronsgate 1946, p. 42), tamen, Zamenhof jam en aŭgusto 1881 komencis reokupiĝi pri sia lingvo-projekto.
[20] Maimon, p. 101,169. -Tiu studenta grupo kunfandigis kun la en aŭgusto 1883 fondita generala societo de Hibbat Zion en Varsovio, kiu baldaŭ iĝis la plej aktiva el ĉiuj grupoj (Vital, The origins, p. 152).
[21] PVZ VII31.
[22] Zamenhof venis ankaŭ al la konkludo, ke reveno al Palestinoestas nerea- ligebla revo. A1 la granda cionisma movado de Theodor Herzl, fondita en 1897, li ne aliĝis.
[23] PVZVII33.
[24] PVZ I 10.
[25] Kp. Pierre Janton, L'espĉranto. Dua eldono, Paris 1977, p. 33-34.
[26] PVZI8.
[27] Aldonoalla„DuaLibrodeVLingvoInternacia"(1888); PVZ194-95.
[28] Samloke, p. 93.
[29] Maimon, p. 143-149,151-159; Holzhaus, Doktoro kaj lingvo, p. 7-18.
[30] Z. Adam (Adam Zakrzewski), Historio de Esperanto 1887-1912, Varso- vio 1913, p. 10.
[31] Reinhard Bendix, Konige oder Volk. Machtausŭbung und Herrschafts- mandat. Dua parto, Frankfurt a.M. 1980, p. 464. - Pri la cara cenzuro ĝenerale: Charles A. Ruud, Fighting words. Imperial censorship and the Russian press, 1804-1906, Toronto 1982. Krome, vd. Heinz-Dietrich L6we, Antisemitismus und reaktionare Utopie. Russischer Konservati- vismus im Kampf gegen den Wandel von Staat und Gesellschaft, 1890- 1917, Hamburg 1978.
[32] S.K. Ĥvorostin, „Cara cenzuro kaj Esperanto", Scienca Revuo 23.1972,
p. 37-46,79-88; vd. ankaŭ Holzhaus, Doktoro kajlingvo, p. 274-317.
[33] Faksimilo de la petskribo kaj Esperanta traduko estas en Holzhaus, p.
292-305, 310-312.
[34] Ĥvorostin, p. 38; Holzhaus, p. 306-313.
[35] Maimon, p. 152-156.
[36] Letero al V.V. Majnov, PVZII197.
[37] Tia (sen la artikolo) nomiĝis la gazeto ekde aprilo 1892.
[38] Gaston Waringhien, 1887 kaj la sekvo... Eseoj IV, Antverpeno, La Laguna 1980, p. 18.
[39] Ĥvorostin, p.39.
tan epizodon", Bulgara Esperantisto 46. 1977, n-ro 3, p. 8-9); V.N. Devjatnin, "E1 rememoroj de malnova esperantisto", La Nova Etapo 1. 1932, p. 125-127.