Выбрать главу

[310] „An Alle!w, Germana Esperantisto 30.1933, p. 61-62.

[311] Behrendt, „Esperanto im Dienst am Deutschtum", Germana Esperant- isto 30.1933, p. 99.

[312] Habellok, „Esperanto im neuen Deutschland", samloke, p.100.

[313] Samloke. - La termino „samdirektigo" esprimas la diversajn metodojn de la nazia reĝimo submeti al si ĉiujn antaŭe sendependajn instituciojn kaj asociojn, ekzemple per tio, ke ties gvidajn oficojn okupis membroj de la nazia partio. Ofte okazis ankaŭ libervola „samdirektiĝo".

[314] „Gleichschaltung der Esperanto-Bewegung in Deutschland", Germana Esperantisto 30.1933, p. 121-122.

[315] Sŝchs. Esperanto-Landesverband des D.E.B. (cirkulero) 1933, n-ro 4 (32), p. 1.

[316] Letero de Friedrich Bachmann, Heilbronn, al Heinrich Nischwitz, Mann- heim,de 17-7-1933.

[317] Anonimulo en Breslau dissendis tiusencan poŝtkarton al GEA-grupoj: Germana Esperantisto 30.1933, p. 117.

[318] WestdeutscherBeobachter, 7-2-1932; Lokal-Anzeiger(K51n), 10-9-1932.

[319] Alvoko de Vilna Esperantista Societo, majo 1933, cit. SurPosteno 1933, p. 28; similan alvokon, ankaŭ en majo, faris Edvardo Wiesenfeld, „Publika letero al I.C.K. por LKK", Pola EsperantistoH. 1933, p. 66-69.

[320] Sur Posteno 1933, p. 28; La Socialisto 8. 1933, n-ro 8, p. 5.

[321] „Mensogoj pri Germanujo", Heroldo de Esperanto 14. 1933, n-ro 13 (718), p. 2. - Laŭ siaj memoroj, la eldonisto de Heroldo frue eksciis pri teroraj agoj de la nazioj: Teo Jung, Ĉiu - ĉiun. Sep jardekojn en la Esper- anto-movado. Memoraĵoj de 86-jara optimistoy Antverpeno, La Laguna 1979, p. 235-236.

[322] Sennaciulo 9.1932/33, p. 89.

[323] Edvardo Wiesenfeld, „LaVITutpolaen Varsovio",PolaEsperantisto27. 1933, p. 86.

[324] Letero de 13-5-1933, presita en Esperanto 29. 1933, p. 98.

[325] La voĉdooiloj estas konservataj en la arkivo de UEA en Rotterdam. La kvar kootraŭantoj estis Odo Bujwid, Andreo Cseh, J.R.G. Isbrvicker kaj Vilho SetAlA. Edmond Privat sindetenis rimarkante: „La Kongreso ne povas esti Zamenhofa en la nunaj kondiĉoj, sed UEA ne povas teni sin ekstere se ĝi okazos."

[326] Hans Jakob, „Esperantismaj problemoj**, Esperanto 39.1946, p. 10.

[327] Letero de LKK al Stettler. de 23-6-1933, presita enEsperanto29.1933, p. 131.

[328] En Parizo (1932) estis 1650, en Stockhom (1934) 2042 kongresanoj. Unu jaron antaŭe oni kalkulis eĉ pri pli ol 3000 partoprenantoj (Lokal-Anzct- ger [K61n], 12-8-1932; kp. Jung, ĈSu - ĉiun, p. 238).

[329] C.C.G., JDe nubo al sunbrik)". The Britisb Esperantist 29.1933, p. 145.

[330] Kĉtniscbe Zeitung, 31-7-1933.

[331] KMner Tageblatt, 17-8-1933.

[332] Germana Esperantisto 30. 1933, p. 145-146.

[333] Teksto samloke, p. 149-151.

[334] Heroldo de Esperanto 14. 1933, n-ro 32/33 (737/738), p. 3.

[335] Gennana Esperantisto 30. 1933, p. 146.

[336] La letero estas presita en La Socialisto 8. 1933, n-ro 8, p. 5. Reage, Behrendt skribis al Simon: „Mi tre bedaŭras, ke mi ne havas la eblon transdoni vin al la germana polico!" (La Socialisto 11.1937, n-ro 2 [julio], p. 4; persona komuniko de Joseph T. Simon, Vieno, de 2-1-1974).

[337] J. Ŝapiro, „Ne riproĉu spegulon, se ĝi montras nigrulon", Poia Esperant- isto2&. 1934, p. 16.

[338] Samloke, p. 16.

[339] Samloke, p. 198-199.

[340] Kari Krober, „Welt-Echo durch Esperanto-Aufiendienst", Der Deutscbe Esperantist 32.1935, p. 98-101.

[341] „La mondo atentu: parolas Adolf Hitler!", Germana Esperantisto 30. 1933, p. 154-160. La teksto aperis ankaŭ kiel depresaĵo en 10 000 ekzem- pleroj.

[342] Germana Esperantisto 30.1933, p. 178,192.

[343] Teksto de la statuto en Esperanto in Deutschland 1934, n-ro 1 (sept.).

[344] Justus, „Brauchen wir eine ,Neue' Deutsche E-Bewegung?", DerE>eut- scheEsperantist 31.1934, p. 2-5.

[345] Samloke.

[346] Deutscher Esperanto-Bund, Gauverband Sachsen (cirkulero) 1934, n-ro 4 (38), 28 aprilo.

[347] „Die Bundesfŭhrung im Lichte der Mitgliedermeinung", Der Deutsche Esperantist 31. 1934, p. 70.

[348] Letero de 17-5-1934, presita en Der Deutsche Esperantist 31. 1934, p. 103.

[349] Samloke, p. 104. Naŭ monatojn poste, la 24an de februaro 1935, Behrendt mortis, 58-jara; vd. la nekrologon de F. Ellersiek en DerDeut- sche Esperantist 32. 1935, p. 49-52.

[350] DerDeutsche Esperantist 31. 1934, p. 106.

[351] Samloke, p. 117.

[352] Samloke, p. 134. La informilon, EsperantoinDeutschiand, redaktis Nau- mann; ĝi aperis ĝis n-ro 9/10 (majo/jun. 1935).

[353] Esperanto in Deutschland 1934, p. 8.

[354] Teksto en DerDeutsche Esperantist 32. 1935, p. 15-19.

[355] Samloke, p. 2.

[356] Samloke, p. 130.

[357] „Parolado en la GuildhaU de Londono" (21-8-1907), PVZ VIII89.

[358] Deutsche Wissenschaft, Erziehung und Votksbildung l. 1935, n-ro 10 (20 majo), oficiala parto, p. 228. Laŭ Walther, denuncoj de NDEB kontraŭ GEA kondukis al tiu dekreto: Cirkulero de 23-12-1935.

[359] EkzempleHeidelbergerNeuesteNachrichten, 11-6-1935;Die Ostschweiz (St. Gallen), 17-6-1935 („Esperantoverbot in Deutschlandn); kp. lacirku- leron de Walther, de 23-12-1935.

[360] Cirkulerode 12-6-1935.

[361] Kohlbach, „Vom Esperanto", Deutsche Wissenschaft, Erziehung und Voiksbildung 1.1935, n-ro 11 (5 jun.), neoficiala parto, p. 106.

[362] Brunwald, „Was wird das Ausland dazu sagen?", Esperanto in Deutsch- land 1935, p. 18.

[363] Letero de „malnova esperantisto", en GEJ-Gazeto 1984, n-ro 3 (majo/ jun.), p. 34.

8-01203

[364] Letero de Fritz Rockmann, Magdeburg, al Hans Jakob, de 13-12-1934.

[365] Letero de 23-6-1935; teksto en aldono al cirkulero de Walther al la mem- broj de GEA, de 23-6-1935.

[366] Cirkulero al la membroj de NDEB, de 18-8-1935. La gvidadon de NDEB transprenis Albrecht Naumann, ĉar lia antaŭulo Willibald Pietsch kiel estinta framasono ne povis iĝi partiano.

[367] Samloke. En 1940, Heydrich notis, ke post la dissolvo la eksterlanda gaze- taro ne enmiksiĝis „escepte de unusola kazo": Akta noto de 8-6-1940, Bundesarchiv Koblenz, R 58/384.