[594] Cit. Asahiga Noboru, „Nihon Esuperanto Gakkai 50-nen no ayumi" (La 50jara historio de JEI), La Revuo Orienta 51. 1970, p. 184-185.
[595] En 1937, la SAT-fondinto Lanti gastis ĉe Takeuti: E. Borsboom, Vivo de Lanti, Parizo 1976, p. 152-153; Miyamoto, Historieto, p. 65-66.
[596] Cit. Asahiga, p. 185.
[597] Tiun „englutiĝon" ankaŭ ne eskapis Ia Esperanta revuo Tempo, kiu aperis en Kiotode 1934 ĝis 1940, Gi estisesence liberalisma (pluraj numeroj estis malpermesitaj), sed ekde 1937 pli kaj pli klopodis pravigi per misiemaj deklaroj la japanan ekspansion en Azio. Vd. Ia represon de la tuta kolekto de Tempo, kun postparoloj de Nozima Yasutarĉ kaj Ulrich Lins, Nagoya 1982.
[598] Rodger Swearingen, Paul Langer^ Red flag in Japan. International Com- munism in action, 1919-1951, Cambridge, Mass. 1952, p. 87; kp. Miya- moto, Historieto, p. 76.
[599] Matuda Haruhi, „Midori no kage de. Syokumin-ti Taiwan esuperanto undĉ si" (En la verda ombro. Historio de la Esperanto-movado en kolo- nia Tajvano), La Revuo Orienta 58. 1977, p. 218.
[600] Hengwi Hong, „Okaze de la nova organo", Korea Revuo 1964, n-ro 1 (mar.), p. 3.
[600] Nezu Masasi, Nihon gendai-si (Moderna historio de Japanio). III, T6ky6 1%7, p. 156-157. - En 1950, dum la Korea Milito, Kim estis deportita al Norda Koreio kaj verŝajne tie pereis.
[601] Vd. Nakada Hisato (komp.), Oriento vokas. Esperanto-kolumno en la korea ĵurnalo Dong-A Hbot Yokohama 1977.
[602] Lepismo, „Kontraŭmodulo kaj perfidanto", La Verda OmbroA. 1922, p. 60.
[603] La Verda Ombro 5. 1923, p. 58-61.
[604] Yamaguti Kosizu estis amikino de Yamakawa Kikue, la edzino de la
komunista gvidanto Yamakawa Hitosi. Ŝi kunlaboris kun Lian ankaŭ en helpokampanjo por malsatantaj en Soveta Ruslando. 1 „E1 la verkaĵoj de f-ino K. Jamaguĉi", La Verda Ombro 5. 1923, p. 11-12 (originalo japanlingva).
[606] Oriento 1925, n-ro 2, p. 78 (redakcia noto pri artikolo de S. Ren, „For- moso kaj formosano", p. 73-78).
[607] Internaciisto 2. 1932, p. 10; Informo de F.E.S. 1932, n-ro 2 (16 jun.), p. 29; Matuda Haruhi, „Midori no kage de", p. 349-351.
[608] Hengwi Hong, „Okaze de la novaorgano", p. 3.
[609] Matuda, „Midori no kage de", La Revuo Orienta 59.1978, p. 21.
[610] Li Ogg, „Les japonais et la langue corĉenne", Revue dfhistoire de la deuxiĉme guerre mondiale 23. 1973, n-ro 89, p. 75-77.
[611] Vd. la raporton pri la Kvara Komuna Esperanto-Seminario inter Korea kaj Japana Junularoj, kies temo estis „Kiel koreoj kaj japanoj scias, duonscias, ne scias aŭ misscias unuj la aliajn", en La Revuo Orienta 6. 1985, p. 262-267. - Necesas aldoni, ke ekde la dua duono de la 70aj jaroj proksimiĝis ankaŭ la rilatoj inter ĉinaj kaj japanaj esperantistoj.
[612] Umesao Tadao, Takemura Ken'iti, „Sirarezaru sugao no Nihon. Taidan" (La nekonata vizaĝo de Japanio. Interparolo), Uŝio 1971, n-ro 7, p. 201.
[613] „Pri la stato kaj pliefikigo de laboro de sovetiaj esperantistoj kaj plibo- nigo de iliaj internaciaj ligoj" (raporto de Isaev), Moscow News, Supple- ment to issue No. 16 (2848), 1979 (22 apr.), p. 15.
[614] Aleksandr Harkovskij, „Mi aplaŭdasal kreiĝodeesperantista asocio. samloke, p. 11-12.
[615] Bill Keable, „Marxism-Leninism requires all the facts", Communist Party Esperanto Group, Bulletin, 1976, n-ro 8 (apr.). - Esperanta traduko: „Marksismo-leninismo bezonas ĉiujn faktojn", La Verda Kolombo 1976, n-ro 45 (apr./majo), p. 9-13 (citaĵo p. 10); n-ro 46 (jun./jul.), p. 11-14 (citaĵop. 11).
[615] E. Drezen, „Unuaj pioniroj de laborista Esp.-movado. Kronologia skizo ĝis la jaro 1921", SennaduJo 2.1925/26, n-ro 4 (56), p. 5-6.
[616] EdE, p. 590.
[617] Esperantista Laboristo 1.1920, n-ro 2 (mar.), p. 4. -La riĉuloestis Lopa- tin.
[618] Esperanto 16.1920, p. 32. - Laŭ tiu fonto, aperis pri tio informo en Izves- tija de 16/17-1-1919.
[619] La afiŝo estas reproduktita en esperanto 63.1970, p. 111.
[620] Membroj estis i.a. la malnova esperantisto N.P. Evstifeev kaj la idisto _>L.T. Titov; la profesoroj estis R.F. Brandt, V.K. Porĵezinskij kaj D.N.
Uŝakov: Esperantista Movado 1921, n-ro 1/2 (11/12), p. 20.
[621] „M. Gor'kij ob Esperanto", Esperantista Movado 1921, n-ro 1/2 (11/12), p. 3-4; cit. laŭ la Esperanta traduko de P. Medem, „M. Gorkij pri Esper- anto", Esperantista Laboristo 2.1921, n-ro 4/5 (15/16), p. 6.
[622] „En Moskvo", Espero (Petrograd) 1920, n-ro 1 (jun.); represita en Meĵdunarodnyj jazyk 10.1932, p. 297-298, parte ankaŭ en Esperanto 17. 1921, p. 10, kaj Esperantista Laboristo 2.1921, n-ro 2 (13), p. 6. - La tezoj (de 5-3-1919) estas ruslingve publikigitaj en Esperantista Movado 1920, n-ro 3 (10), p. 10-11.
[623] Esperanto 17.1921, p. 10; Espcrantista Laboristo 1.1920, n-ro 4 (majo), p. 2; Edmond Privat, „Venkoj de Esperanto", Esperanto 16.1920, p. 91; E. Adam, „Le Bolchevisme et FEsperanto. La langue de Zamenhof offi- ciellement adopt6e par le Gouvernement des Soviets", Le Travailieur Espĉrantiste (3a serio) 1.1920, n-ro 3 (apr.), p. 1.
[624] Letero al E. Adam, de 20-4-1920, en Esperantista Laboristo 1.1920, n-ro 4 (majo), p. 2; por la franclingva originalo vd. Pierre Hirsch, Leteroj de Eugĉne Adam aŭ Lanti al Edmond Privat; La Chaux-de-Fonds 1973, p. 13.
[625] R. Maske, „Bolŝevikoj kaj Esperanto", Germana Esperantisto 17.1920, p. 61.
[626] La Dua Kongreso de Socialista Laborista Partio de Jugoslavio, rekte men- riante la „decidon" de Soveta Ruslando, akceptis aparte favoran rezolu- cion en junio 1920: Marinko Ĝivoje, Historio de Esperanto-Movado en JugosJavio, Zagreb 1965, ĉap. 4; EeP, p. 646. En aŭgusto 1920, kongreso de rumanaj socialistoj oficiale alprenis Esperanton kiel internacian tingv- on: Andreo Ĉe (Cseh) en Esperantista Laboristo 2.1921, n-ro 1 (12), p. 6. Ankaŭ la fondkongreso de Franca Komunista Partio en Parizo, en majo 1920, akceptis deziresprimon por pli da instruado de Esperanto, „mirinda helpilo por atingi konkordon inter la popoloj kaj malhelpi la militojn": Esperantista Laboristo 2.1921, n-ro 6 (17), p. 10.
1 • Laŭ atesto de M.S. Valentinov, CK-ano de SEU, en Sennacieca Revuo 3. 1921/22, n-ro 5 (24), p. 9.
[628] N. Karatajev, „Kion ni devas fari?", Esperantista Movado 1920, n-ro 3 (10), dec., p. 5.
[629] „Esperanto en Rusio", Esperantista Laboristo 2.1921, n-ro 2 (13), p. 6.