[1158] Bao Pu, „La movado de Esperanto en Rusujo", La Verda Lumo 3.1923/ 24, p. 6. - La aŭtoro, ĉino, studis en Moskvo en 1922/23.
[1159] Letero al la esperantisto Oŭitoviĉ, iama partiano; cit. E. Drezen, „Dia- lektika razvitija jazyka i protivniki esperanto" (Dialektiko de lingvoevo- luo kaj kontraŭuloj de Esperanto), Meĵdunarodnyjjazyk9.1931, p. 249.
[1160] Raporto ĉe 18a Petrograda gubernia partia konferenco; laŭ Sennadeca Revuo 5. 1923/24, n-ro 2 (nov. 1923), p. 2. - Zinov'ev tiutempe estis ankaŭ la prezidanto de Komintern.
[1161] En artikolo pri fremdlingva instruado, en 1923; cit. Bernhard Schiff, Entwicklung und Reform des Fremdsprachenunterrichts in der Sowjet- union, Berlin 1966, p. 17. - Pri la sinteno de Krupskaja vd. ankaŭ Senna- dulo 6. 1929/30, p. 253.296-297.
[1162] E. Drezen, Problema meĵdunarodnogo jazyka. Opyt materialistiĉeskogo obosnovanija voprosa, Moskva 1922; parta traduko: „Pri la problemo de lingvo internacia", Sennadeca Revuo 5. 1923/24, n-roj 4 (45) ĝis 7/8 (48/ 49).
[1163] La Nova Epoko 1922, kol. 70-71. - Pri laĉirkaŭaj eventoj vd. supre,p. 210.
[1164] A. Jodko, „Esperanto de marksisma vidpunkto", La Nova Epoko 1922, kol. 161.
[1165] „Marksismo kaj la nacia demando", en: Stalin, Werke II300.
[1166] „Pri La politikaj taskoj de la Universitato de Orientaj Popoloj", Werke VII119-121.
[1167] A. Tom (= Efim Spiridoviĉ), „Antipody - I. Stalin i A. Bogdanov", Meĵdunarodnyj jazyk 1926, n-ro 14 (40), p. 7-8.
[1168] Pri la teorio de Marr vd. L.L. Thomas, The linguistic theories ofN. Ja. Marr, Berkeley, Los Angeles 1957; J.-B. Marcellesi, Langage et classes sociaJes. Le marrisme, Paris 1977 (Langages, n-n. 46); Gisela Bruche- Schulz, Russische Sprachwissenschaft. Wissenschaft im historisch-politi- schen ProzeB des vorsowjetischen und sowjetischen RuBland, Tŭbingen 1984.
[1169] Citaĵoj laŭ Voldetero, „Pri kelkaj scienculaj deklaroj", Sennaciulo 2. 1925/26, n-ro 10 (62), p. 6 (interalie el N. Ja. Marr, Osnovnye dostifenija jafetiĉeskoj teorii, Rostov n/D 1925). - Vd. ankaŭ G. Dem (Demidjuk), „Akademik N. Ja. Marr", Meĵdunarodnyj jazyk 1925, n-ro 1 (27), p. 9-10.
[1170] Voldetero, „Pri kelkaj scienculaj deklaroj", p. 6.
[1171] Tiel estis jam en antaŭrevolucia Ruslando, kun la tamen grava escepto de Jan Baudouin de Courtenay.
[1172] En sia salutmesaĝo al la Sesa SAT-Kongreso en Leningrado: Sennaciulo 2. 1925/26, n-ro 46 (98/99), p. 4. - En 1912 Lunaĉarskij estis kritikinta „konsekvencajn kosmopoLitojn, kiuj pensas, ke la estonteco alportos ple- nan unuigon de la homa raso, unusolan komunan lingvon kaj unusolan komunan kulturon": cit. Ivan Dzyuba, Internationalism or russiScation? A studyin the Soviet nationalitiesproblem, London 1968, p. 47.
[1173] Na putjah k meĵdunarodnomu jazyku (Sur la vojoj al internacia lingvo), Moskva 1926.
[1174] La revuo, aperanta foje monate, foje dumonate, nomiĝis unue Izvestija C.K. SESS resp. SESR (Informilo de C.K. SEU), de januaro 1929 Meĵdunarodnyj jazyk (Internacia Lingvo). La kontribuaĵoj aperis preskaŭ ekskluzive en la rusa.
[1175] E. Spiridoviĉ, „Za novoe jazykoznanie" (Por la nova lingvoscienco), Izvestija C.K. SESS5.1926/27, p. 1-5.
[1176] E. Spiridoviĉ, „La skemo de lingva evoluo" [3], Sennacieca Revuo 4 (8). 1926/27, p. 105-106; originalo: „Sfiema razvitija jazyka", Izvestija C.K. SESR 5.1926/27, p. 241-242.
[1177] E. Spiridoviĉ, „La skemo de lingva evoluo" [2], Sennarieca Revuo 4 (8). 1926/27, p. 76-79; originalo: „Processy internacionalizacii jazykaw, Izves- tija C.K. SESR 5.1926/27, p. 161-165.
[1178] E. Spiridoviĉ, „La skemo..." [31, p.107-109; Izvestijay p. 244-245.
[1179] E. Spiridoviĉ, „La skemo..." [3J, p. 109; Izvestija, p. 246.
[1180] E. Spiridoviĉ, „Esperanto kaj lingvoscienco", Sennarieca Revuo 4 (8). 1926/27, p. 153; originalo: „Esperantskoe dviĵenie i jazykoznanie", Izves- tija C.K SESR 5.1926/27, p. 308.
[1181] E. Drezen, Za vseobŝĉim jazykom. Tri veka iskanij, Moskva, Leningrad 1928. - Reviziita Esperanta traduko: Historio de la mondolingvo. Trijar- centoj da serĉado, Leipzig 1931 (represo Oosaka 1967).
[1182] N. Marr, „K voprosu ob edinom jazyke" (A1 la demando de unueca lin- gvo), en: Drezen, Za vseobŝĉim jazykom, p. 9.
[1183] N. Ja. Marr, Jafetiĉeskaja teorija. Obŝĉij kurs uĉenija o jazyka (La jafe- tida teorio. Ĝenerala kurso de instruo pri la iingvo), Baku 1928. - Ger- mana traduko en: Tasso Borbĉ, Kritik der mandstiscben Spracbtbeorie N. Ja. Marr's, Kronberg/Ts. 1974, p. 87-88,91-92.
[1184] A.P. Andreev, Revolucio en la lingvoscienco. Jafetida lingvoteorio de akademiano N. Marry Leipzig 1929; ruslingva eldono: Revoljucija jazy- koznanija. Jafetiĉeskaja teorija akademika N. Ja. Marra, Moskva 1929. - Tiu ĉi supraĵe verkita, multrilate erariga broŝuro havis konsiderindan influon; vd. precipe: Ivo Lapenna, Retoriko. 3a eld., Rotterdam 1971, p. 44-49.
[1185] Evgenij Alekseeviĉ Bokarev (1904-71), specialisto pri kaŭkazaj lingvoj, post la milito ludis gravan rolon en la revivigo de la soveta movado (vd. sube, preripe ĉap. 4.5.4.). En lia nekrologo estis notite: „Li firme trapasis malfacilajn jarojn de esperanta movado, neniam perfidante siajn konvin- kojn.w (Paco 18.1971, n-ro 2, soveta eldono, p. 9.) Vd. ankaŭ M.I. Isaev, „E.A. Bokarev i interlingvistika", en: ProbIemy intertingvistiki, Moskva 1976, p. 5-11.
[1186] Bokarev nomas tie ĉi i.a. Max Mŭller, Hugo Schuchardt, Antoine Meil- let, Jan Baudouin de Courtenay, Otto Jespersen, Edward Sapir kaj Marr.
[1187] E. Bokarev, „Meĵdunarodnyj jazyk i nauka o jazyke" (Internacia lingvo kaj scienco pri la lingvo), Izvestija C.K. SŜSR 6. 1928, p. 129-135. - Krome, Bokarev admonas la esperantistojn plibonigi sian laboron sur ĝenerale lingvistika kampo.
[1188] E. Spiridoviĉ, „,A vse-taki vertitsja!' Po povodu stat'i tov. Bokareva" („Kaj tamen ĝi moviĝas!" Okaze de artikolo de k-do Bokarev), Izvestija C.K. SESR 6.1928, p. 136-139.
[1189] Evgenij Bokarev, „Jazykoznanie i marksizm", Meĵdunarodnyj jazyk 7. 1929, p. 203-206.
[1190] E. Drezen, La vojoj de formiĝo kaj disvastiĝo de la lingvo internacia, Leipzig 1929; ruslingva originalo: „Puti oformlenija i rasprostranenija meĵdunarodnogo jazyka", Izvestija C.K. SESR 6.1928, p. 1-11.
[1191] Drezen, La vojoj, p. 39-40.
[1192] Vd. Sheila Fitzpatrick, „The ,soft' line on culture and its enemies: Soviet cultural policy, 1922-1927", SlavicReview33.1974, p. 267-287.