[1625] Ervin Fenyvesi, „Revuo de revuoj", Hungara Vivo 23.1983, n-ro 1, p. 23.
[1626] En 1977 MEM enkondukis novan insignon, sur kiu ne plu troviĝas la slo- gano „Per Esperanto por mondpaco**, ĉar „por kamaradoj iom misfidaj pri la esperantista aktiveco, ĝi povas soni kiel pretendo defendi la pacon NUR aŭ ESENCE perEsperanto, kio estus evidente utopia": La Pacakti- vulo 1977, n-ro 107, p. 10.
[1627] N. Aleksiev, „Pri unu aspekto de la interŝtataj rilatoj en la socialisma komuneco de nacioj**, Paco 1974, soveta eldono, p. 24-25.
[1628] William Gilbert, „Esperanto kontraŭ naciaj lingvoj?**, Paco 1979, GDR- eldono, p. 27. - Pli frue, Gilbert havis iom alian opinion, ne vidante dife- rencon inter la superrego de la angla kaj franca lingvoj en okcidenta Eŭropo kaj tiu de la rusa en Soveta Unio: La Pacdefendanto 1952, n-ro 11, p. 2.
[1629] Vd. la raportojn de partoprenintoj: Esperanto 50.1957, p. 172; 51.1958, p. 12-13; Germana Esperanto-Revuo 10.1957, p. 125.-Dumlaokcident- germanaj esperantistoj -festivalanoj spertis suspekton flanke de sialandaj aŭtoritatoj pro sia vojaĝo al Moskvo, en Moskvo necesis venki provojn de burokratoj malhelpi renkontiĝon inter eksterlandanoj kaj moskvaj esper- antistoj-nefestivalanoj.
[1630] N.D. Andreev, Mefdunarodnyj vspomogatel*nyj jazyk ĉsperanto. Kratkaja grammatika i sJovar'-minimum, Leningrad 1957.
[1631] A. Ĥarkovskij, „La Moskva Internacia...", Bulgara Esperantisto 44. 1975, n-ro 3/4, p. 23-24.
[1632] En aŭgusto 1959 estis decidite, ke Esperanto-rondetoj povas ricevi mon- helpon el la buĝeto de la lokaj filioj de Sindikatoj kaj Komsomolo: S. Sari- ĉev, „La movado en USSR progresas", Nuntempa Bulgario 4.1960, n-ro 1» P- 42.
[1633] La lernolibro de I.V. Sergeev, Osnovy ĉsperanto (Moskva 1961), aperis en 50 000 ekzempleroj, aliaj en eĉ pli malalta kvanto.
[1634] De tiam sovetaj esperantistoj venis, eĉ se malmultnombre, ankaŭ al Uni- versalaj Kongresoj en okcidento. La kongreson de Varna (1978) parto- prenis pli ol 100.
[1635] Hungara Esperantisto 4.1964, n-ro 11, p. 6.
[1636] En 1974 sekvis, en kvanto de 40 000 ekzempleroj, Esperanta-Rusa Vort- aro, ankaŭ de Bokarev, kiu finis la laboron por ĝi ĵus antaŭ sia morto en 1971.
[1637] S.M., „Asocio por tergloba sesono", esperanto 72. 1979, p. 81-82. - Pri-
[1638] Vd. la superrigardon de A.D. Duliĉenko, „Obzor vaĵnejŝih interlingvisti- ĉeskiA izuĉenij v SSSR" (Revuo de la plej gravaj interlingvistikaj esploroj en Soveta Unio), en: Interlinguistica Tartuensis 3. 1984, p. 3-39. - Utila bibliografio estas: A.D. Duliĉenko, Sovetskaja interlingvistika. Annoti- rovannaja bibliografija za 1946-1982gg., Tartu 1983.
[1639] A. Berg, D. Armand, E. Bokarev, „64 jazyka ... i eŝĉe odinw (64 lingvoj ... kaj ankoraŭ unu), Literatumaja gazeta, 28-8-1968; Esperanta traduko en Internacia Ĵurnalisto 13. 1969, n-ro 3 (jul./sept.), p. 1-2; n-ro 4 (okt./ dec.), p. 1-2; germana traduko en DerEsperantist 10.1974, n-ro 3/4 (65/ 66), p. 24-27.
[1640] Tekstodeladecido(de 18-10-1973)en:DetlevBlanke(red.),Esperanto. Lingvo, movado, instruado, Berlin 1977, p. 128-129.
[1641] M.I. Isaev, „Pri bazaj metodologiaj problemoj de interlingvistiko", Der Esperantist 11. 1975, n-ro 3 (71), p. 15.
[1642] „Pri la demando de la nariecoj aŭ ,aŭtonomigo'" (1922), Werke XXXVI 590-5%.
[1643] B. Gafurov, „UspeŬi narionaTnoj politiki KPSS i nekotorye voprosy internacional'nogo vospitanija** (Sukcesoj de la nacia politiko de KPSU kaj kelkaj problemoj de la internacia eduko), Kommunist 1958, n-ro 11 (aŭg.),p. 10-24.
[1644] Leonard Schapiro (red.), Tbe U. S.S.R. and tbe future. An analysis ofthe newprogram oftbe CPSU, New York, London 1963, p. 82,302.
[1645] Gafurov, p. 17; vd. ankaŭ Paco 6.1959, n-ro 63 (feb.), islanda eld., p. 4.
[1646] K.Ĥ. Ĥanazarov, Sbliĵenie nacii i nacionlfnye jazyki v SSSR (La inter- proksimiĝo de la nacioj kaj naciaj lingvoj en USSR), Taŝkent 1963, p. 224-225.
[1647] Protokolode 14-5-1964; vd. sube,p. 510, n. 1. - Pri la pozicio de Kammari vd. ankaŭ liajn artikolojn ^StroitePstvo kommunizma i razvitie nacio- nal'nyĥ jazykov (La konstruado de komunismo kaj la evoluo de la naciaj lingvoj), Politiĉeskoe samoobrazovanie 1960, n-ro 4, p. 66-76; „K voprosu o buduŝĉem vsemirnom jazyke" (Pri la demando de estonta tut- monda lingvo), Kommunist Estonii 1964, julio, p. 66-71.
[1648] Vd. Ivan Dzyuba, Internationalism or RussiScation? A study in tbe Soviet nationalides problem, London 1968.
[1649] V. Stanley Vardys, „Altes und Neues in der sowjetischen Nationalitaten- poiitik seit Chruschtschows Sturz", Osteuropa 18.1968, p. 83.
[1650] Hdlĉne Carrtre d'Encausse, Risse im rotcn Imperium. Das Nationalitŝ- tenprobiem in der Sowjetunion, Wien k.a. 1979, p. 63-75,179-185; Ger- hard Simon, „Die mchtrussischen VĜlker in Geseilschaft und Innenpoli- tik der UdSSR", Osteuropa 29.1979, p. 460.
[1651] 50-a datreveno de la Granda Oktobra Sodalisma Revoludo. Tezoj de Centra Komitato de KPSU, Moskvo 1967, p. 45.
[1652] L.I. Breĵnev, Pri kvindekjara datrcveno de Unio de Sovetaj Sodaiismaj Respublikoj, Moskvo 1973, p. 19. La ĉi-supra prezento baziĝas, krom sur la jam cititaj verkoj, ĉefe sur: Kenneth C. Farmer, Ukrainian nationalism in tbe post-Stalin era. Mytb, symbo!s and ideology in Soviet nationalities policy, The Hague 1980, p. 46-77.
[1653] Esperantlingva protokolo (kvar tajpitaj paĝoj) de tiu kunsido de 14-5- 1964 atingis okridenton; eltiraĵoj en SenoaduĴo 36.1965, p. 30. - Krede- ble pri la sama kunsido traktas la artikolo N. Danovskij, „Scienco, scien- cisto kaj Esperanto", Internada Ĵumalisto 20.1981, n-ro 2 (majo/j un.), p.
3.
[1654] Ĉeestis A.I. Berg, B.A. Serebrennikov, Ju.D. Deŝeriev, M.D. Kammari, V.N. Jarceva, V.A. VasiTev, V.P. Grigor'ev, A.G. Spirkin, B.A. Uspenskij, C.C. MiAajlov, M.I. Isaev, K.M. Gusev, Zolotarev kaj N.F. Danovskij.
[1655] Kammari diris: „... se onidonasalesperantistoj nur fingropinton, ili kap- tas la tutan manon."
[1656] V.P. Grigor'ev, „0 nekotoryR voprosaA interlingvistiki", Voprosy jazy- koznanija 1966, n-ro 1, p. 37-46; itala kaj angla tradukoj en Pensiero e lui- guaggio in operazioni / Thought and Language in Operations 2. 1971, n-ro5,p. 3-16 kaj 17-30.
[1657] M.S. Dĵunusov, M.I. Isaev, „Sociologiĉeskie voprosy razvitija nacio- nal'nyR jazykovw (Sociologiaj demandoj de la evoluo de naciecaj lingvoj), Izvestija AkademiiNaukSSSR. Serija titeraturyijazyka 24.1965, p. 433- 437; germana traduko en: Wolfgang Girke. Helmut Jachnow (red.),5p/a- che und Geseilschaft in der Sowjetunion, Mŭnchen 1975, p. 306-314 (pre- cipe p. 309-310).