ԿՈՐՍՎԱԾ ԲԱՐԴԻՆԵՐ

Աննա Փահլիվանովնան օրօրեց գլուխը, շարունակելով ժպտալ:

– Որ Բորկայի հետ է գրազ եկել՝ կարելի է,– հանգիստ ու հանդարտիկ արտասանեց Մայան: – Բորկան մամանյայիս դու է գալիս:

– Իսկ քե՞զ, – մուգ շականակագույն աչքերը չարաճճի կկոցելով ասաց բարակիրան Շուրա Բոնդարաևան, – Քե՞զ դուր չի գալիս, գնչուհիկ…

– Ոչ, – ծիծաղեց Մայան: Հասել էին դեպի Կրասնոդոն և Կրասնյանկա գյուղի դաշտերը գնացող ճանապարհների խաչմերուկին:

– Դե գնացեք, – ասաց Աննան Փեհլիվանովան, – Ցտեսոտթյուն: Մեր ճամփաներն այստեղ բաժանվում են: Ես գնեւմ եմ բանակ… Գետում չուշանաք, զգույշ եղեք:

– Մի անհանգստացեք, Աննա Վասիլևնա, իսկ Մայային աչքի լույսի պես կպահենք, որպեսզի չգողանան տղաները: Աննա Փեհլիվանովան ժպտաց, իսկ աղջիկները ճռվողելով թեքվեցին ներքև, դեղնած արտերի վար իջնող ճանապարհի կողմը, և քիչ հետո Աննա արդեն հեռվից էր լսում նրանց ձայնը.

Կորել է բարձր արտերի մեջ

Աղքատիկ գյուղը մեր…

Հուլիս ամիսն էր, արեգակը մխրճվել էր երկնքի խորքը, տաք էր, և Պերվոմայկայի աղջիկները արևի միջով գնում էին Կրասնյանկայի կոլտնտեսություն՝ բերքահավաքին օգնելու:

– Կու-կու, կու-կու,– ընդհատումներով կանչում էր կկուն: Շարունակ ներքևից Կամենկայի անտառներից լսվում էր նրա թախծոտ ձայնը՝ կու-կու, կու-կու, կու-կու:

Հուլիս ամիսն, տաք էր, չորացած ծաղիկների ու հնձած խոտերի բուրմունք կար օդում, աղջիկները երգելով գնում էին, իսկ հեռվում, ինչ-որ տեղ Վորոշիլովգրադի մոտերքում մերթ ընդ մերթ որոտումներ էին լսվում, որից ցնցվում էր գետինը:

Մայան շարունակ նայում էր Կամենկայի կողմը, նայում էր անձկությամբ, անհուն կարոտով, նա նույնիսկ ցանկացավ ցույց տալ Ուլյային, ցանկացավ ասել. «Նայիր, Ուլկա, ահա այնտեղ, տեսնոու՞մ ես այն խիտ ու սլացիկ ծառերը, որոնց կատարները այնպիսի հանդարտ ու մեղմորեն օրօրվում են, այդ ծառերի տակ Բորյան համբուրեց ինձ»: Բայց ոչինչ չասաց այդ մասին, որովհետև Զինա Վիրիկովան հանկարծ ու անսպասելի ասաց.

– Մերոնք գուցե թողել են Վոլոշիլովգրադը, իսկ մենք ոչինչ չգիտենք:

– Ինչպե՞ս, – հանկարծակի կանգ առնելով, հարցրեց Մայան: -Ո՞վ ասաց քեզ:

– Ինչու՞ պիտի սպասեմ, որ ուրիշներն ասեն, երբ ինքս էլ շատ լավ գիտեմ, ու, փառք աստծո, շատ լավ էլ հասկանում եմ, թե ինչն ինչոց է, – կարճ ու շեկ մազերը ետ գցելով ասաց Վիրիկովան: – Ինձ պետք էլ չէ, որ ուրիշներն ասեն: Ես նրանցից չեմ, ովքեր առաջնորդվում են ուրիշների ասածով: Ես իմ սեփական խելքն ունեմ, իսկ ուրիշների իմացածը թող իրենց մնա: Պա՞րզ է:

– Չէ, չէ, ո՞վ ասաց քեզ, – դարձյալ հարցրեց Մայան:

Աղջիկները կանգնել, սպասողական նայում էին Վիրիկովային:

–Ճիշտ, գուցե մի բա՞ն գիտես, – երկչոտ ասաց Շուրա Բոնդարևան: – Գուցե գիտես, բայց մեզ չես ասում:

– Ոչինչ չգիտեմ, – սուր ուսերը վեր նետեց Վիրիկովան՝ փոխնիփոխ նայելով աղջիկներին: -Եվ ոչ ոք էլ ոչինչ չի ասել ինձ, ի՞նչ եք կպել: Պարզապես ինձ թվում է, որ մերոնք թողել են Վորոշիլովգրադը, իսկ մեզ ոչինչ չեն ասում:

– Գժվե՞լ ես, ինչ է, – աշխատլով ձայնը չբարձրացնել, խստությամբ ասաց Մայան: – Եթե թողնելու լինեն, նախօրոք կասեն մեզ: Իսկ ինչու՞ անցյալ տարի ասեցին: Երբ թշնամին մոտեցավ մեր մարզին, իսկույն եկավ հրահանգը՝ էվակուացման մասին: Այն ժամանակ, ճիշտ է, մերոնք կանգնեցրին գերմանացիներին, բայց հրահանգ հո եղա՞վ:

– Դա անցյալ տարի էր, – նետեց Վիրիկովան:

– Այո, անցյալ տարի էր, դա այն ժամանակ էր, երբ կորավ քո կոմերիըական տոմսը:

– Հետո՞, – մարտահրավեր նետեց Զինա Վիրիկովան:

– Հետո այն, որ քեզանից ավելորդ բաներ մի հորինիր: Եթե չեն ասում ուրեմն այդպես է պետք:

– Իսկ եթե, այնուամենայիվ, չե՞ն ասում, – հեգնական ժպտաց Զինա Վիրիկովան: – Իսկ եթե թողել են, բայց թաքցնու՞մ են: Չի՞ կարող պատահել:

– Ոչ, -կտրուկ ասաց Մայան, սեղմելով իր կամակոր շուրթերը: – Չի կարող պատահել:

– Չի կարող պատահել, – ծաղրեց Վիրիկովան՝ այնքան նմանեցնելով Մայային, որ բորոլ աղջիկները ծիծաղեցին: – Ինչու՞ ճշմարտությունը չեն ասում, օրինակ, ինչու՞ են թաքցնում: Ամբողջ ձմեռը սառնամանիքին, պաշտպանական խրամատներ փորելու էին քշում Վերին Կուրմոյարսկի ստանցիան, իսկ ու՞մ են պետք այդ խրամատները: Իբր գերմանացիները այդ խրամատներից կվախենան, չեն մտնի Կրասնոդոն ու Պերվոմայկա: Վախեցան և այն էլ ինչպե՞ս, – կեղծ ծիծաղեց նա:

– Կամ պատերազմի մասին… Ասում էին հին սահմանից դեսը չեն թողնի: Շուտով գլխավոր ուժերը կռվի մեջ կմտնեն, ասում էին, և գերմանացիները մի գլուխ կփախչեն: Իսկ նրանք ոչ թե փախան , այլ, ինչպես հայտնի է բոլորիդ, մի քանի ամսում գրավեցին Ռուսաստանի կեսը: Եվ հիմա էլ մեծ հաջողությամբ առաջ են գնում, -հանգիտս ավելացրեց Զինա Վիրիկովան հաղթական նայելով Մայային:

– Դու այդ ինչպե՞ս ես խոսում Վիրիկովա, – ամբողջովին վարդագունելով արտասանեց Մայան: Չե որ դու կոմերիտուհի ես, տոմս ունես, չէ՞ որ դպրոցում պիոներական ջոկատավար ես եղել: Դու այդ ինչե՞ր ես ասում, Վիրիկովա: Եվ ինչպե՞ս չես ամաչում: