Партызанская маці
Не працэджан хмар сырадой.
Ці не купіны закурэлі?
Ступні сталі
Карой цвярдой —
Ад сырой зямлі закарэлі.
Пальцаў скручаныя карані
Намясіліся гною, гліны;
За сыноў
(Божа іх барані!)
Ногі матчыны
Мацалі міны.
Не да сноў —
Сны вяртаюць зноў
Допыты,
Катаванні,
Расстрэлы.
Паправодзіла ўсіх сыноў —
Аніводнага
Не сустрэла...
Не расце трава забыцця
Над балючым карчом —
Пад крэвам.
Захавальніца дрэва жыцця
Стала дрэвам...
* * *
Не мне чакаць лагод-выгод,
Калі пачну,
Як тыя знічкі,
Перабіраць ружанец год.
Не з мурагом падвялым брычкі,
Што не адчулі шпал пагонь,—
Мае гады —
Як электрычкі:
Скачу ў вагон,
Нібы ў агонь.
Мне не змяніць
Свой нораў,
Звычкі.
Хоць крыжам ляж на палатно,
Прамчацца свістам —
Ім лацно!—
Мае гады,
Як электрычкі...
* * *
Я ім не ўгароджваў загонаў.
Не цішыў разбег імклівы.
І зоры мелі за гонар
Дзядамі ўплесціся ў грывы.
Бакі не зазналі лейцаў,
Падкоў асцярогі — ногі.
За мной не хадзілі ўлегцы,
Цягнулі цяжар знямогі.
Я іх не кілзаў ніколі,
Сцярог ад абраз i тлуму.
Як некалі з князем —
Коней,
Са мной пахаваюць
Думы.
Адказ анкеце
Хаця і запісваць
Анкета раіць
Па выбару
Родную мову...
Хто бацька, хто маці?
Умоўнасць старая!
Нашто ЭВМ
Звычкі нейкага краю?
Ссумуе — і лічба гатова!
Нязломнай прайшла
Праз катоўні, падвалы
Канкрэтна
Умоўная мова,
Во прагу да праўды
Трымала трывала,
Сяброў шанавала,
Сябе захавала,
Каб гордае, крэўнае слова
Крылата магло —
Без нападак і звадак! —
Світаць
На штандарах чырвоных,
Каб ленінскай веры.
Наказ без аглядак
Нашчадку свайму
Перадаць мог нашчадак
На зорных братэрскіх загонах.
...Стамлёны ад спрэчак,
Ласкавых прымусаў,
Народнага досціпу хрэснік —
«Как говорят у нас, белорусов..
Твардоўскі любіў падкрэсліць.
Вёска
Не расшчодрыцца,
Не раздабухаецца —
Вёска скупая,
У ногі нікому не бухаецца,
Піцуе з відна да відна,
Вайна не вайна —
Вёска не адступае,
Адступаць няма куды.
Прымакамі
Урадлівыя дні з праснакамі,
З прысмакамі.
Спрадвеку драўляная,
Як і дрэвы, ў зямлю ўрасла.
Жыве яна
З хлебадайнага рамяства.
Не да прыхарошвання,
Не да хараства!
У вёскі такая
Сялянская ўхватка:
І пралля, і ткалля,
Ратайка й салдатка.
Град бобам,
Пот — градам.
Травеюць грады.
Пакуль з горадам
Грані сціраюцца,
Прахопліваецца ўранні —
Да цямна стараецца.
* * *
Нібы шыпячых зычных збег,
Спакойны, сыпкі
З самай раніцы
Спадаў на сцежкі
Ціхі снег,
Баяўся аб ігліцу зраніцца...
Сачу — як прашчур —
След бяды.
Зайшлося сэрца ў ціхім верадзе
Перада мной
Ідуць сляды
Сабачыя
ўперадзе...
* * *
Ці прытулку шукае душа чыя?
Чаго ўслухаецца цішыня?
Захлыніся,
Турбот гайня!
Спакоем мяне сустракае
Ушаччына.
А дзе мой прытулак?
Зязюленька шэрая
За вечным борам.
З кім журбой павячэраю?
Ці мне ў сабе,
На сабе — як смаўжу —
Насіць гэту хату
З запалымі бёрнамі,
Дарогу ў выбоінах —
На Забораўна,
І смачна прыжмураную імжу;
Спакой, што на сітцах
Прасейваюць конікі,
І кветку-слёзку на падаконніку,
І гэту трывогу, якой даражу?