* * *
Хтось затвор на вінтоўцы намацаў.
А птушкам
Збірацца ў дарогу.
Птушкі могуць вяртацца.
Кулі вяртацца не могуць.
I нікуды не дзецца
Ад хвіліны, ў якую
Ім сустрэцца:
Птушцы і кулі.
Неба ўскрыкне!..
I на воблака белае-белае
Кроў птушыная пырсне
Брусніцамі спелымі.
Куля болю не знае...
Шмат чародаў птушыных
Сакавік загайдае
На халодных галінах.
Ды гарачай рукою
Зноў намацае нехта затвор.
I няма нам спакою...
Бы чакаем мы стрэлу.
Ва ўпор.
РАМЯСТВО
Яму звязалі рукі за спіпой.
Надзелі пацеркі.
— Ідзі! — I з аўтаматаў
Услед яму паласанулі каты,
Забаўленыя катаўскай гульбой.
— Бягом! — Ён бег.
— Хутчэй! — Ён бег хутчэй.
Стралялі каты,
Каты рагаталі,
I справа,
Злева снайперы збівалі
Шкляныя пацеркі
З яго плячэй.
Дзінь! — пацерка.
Крычалі каты: — Брава!
Ад сумнага жыцця, відаць, яны
Такую вось вясёлую забаву
Прыдумалі ў вясёлы час вайны.
Дзінь! — пацерка.
Агонь шкляны ўразаўся
У твар,
У вочы... Потым вокрык:
— Стой!
О, вывучка рамесная, праслаўся!
Ён не загінуў. Ён сляпым застаўся.
Бо каты добра зналі рамяство.
У ВРЭСЦКАЙ КРЭПАСЦІ
Абаронца
Ты такую цану хіба ведаеш, свет,
Даражэй за цану перамогі?
Я гляджу на яго, на жывы манумент.
Манумент да сцяны прыпадае
I стогне.
Кроў
Кроў — гэта кроў.
Інакш пра кроў не скажаш.
Не параўнаць яе ні з захадам барвовым
Ні з барвай царскай,
Ні с пунсовай краскай.
Непараўнальную,
Жывую кожнай кропляй —
Нават з крывёю
Кроў не параўнаць.
* * *
Нам не спіцца... Пра гэта
Мы гаворым: не спіцца
Нам таму, што над светам
Гудзе навальніца!..
Так, што праўда — то праўда...
Навальніц незлічона...
Набываем мы «заўтра»
I губляем «учора»,
Бессмяроццю на поед
Дні трасём з кашалёў,
Як білеты на поезд,
Які адышоў.
Гэта — страх небыцця.
Страх пякельна гарачы.
Нам інстынкт да жыцця
Захаваны ад прашчураў,
Птушак, рыб і звяроў,—
Але хто з нас заплакаў бы,
Раскаціўшыся ў гром
Нейкай ноччу маланкавай!
Хто заплакаў бы — дрэвам
Прабіўшы трысцё!
Каб жыццё — не дарэмна.
Не дарэмна жыццё.
...Ноччу залівень-лівень.
Гром... I, хочам — не хочам,
Мы уночы маўклівей
I святочней уночы.
ПАЭМА — ВЕРА
1
Мой родны край... Алешнік над ракой,
Высокі лес,
буслоў-танцораў гнёзды.
Я пасталеў, прыйшла пара на роздум,
Прысяду да стала згадаць аб розным
I ціха падапру шчаку рукой.
Вось снег пайшоў. I так мае гады
Ідуць-ляцяць, як гэты снег, бясконца,
I светла так, нібы заўсёды сонца...
Хай нават завіруха — і тады
Праменні свецяць у маё бяссонне.
Праменні родных матчыных вачэй...
I я да іх спяшаюся, хутчэй —
Да валасоў яе, прапахлых жытам спелым,
Да калыханак: «Будзь, сынок мой, смелы,
Будзь самы смелы ад усіх людзей...»
«Вучыся смеласці... — Сядлае дзед каня.
— Мацней трымайся, калі што якое!»
I — бізуном!
I з месца — ў свечку конь!
Няхай палае ранішні агонь,
Няхай грукоча сэрца маладое!
2
I, можа, мне
няхітрых тых навук
Хапіла б у жыцці —
Шчырэць да поту
I плуг не выпускаць з мазольных рук,—
Ды ў смаглым горле роднай мовы гук
Заклекатаў бусліным пералётам.
Заклекатаў, апёк. Няма вады
Жывой ці мёртвай, каб суцішыць смагу.
Дык дай мне, мова родная, адвагу
Спяваць пра край, дзе пенна ходзіць брага
I спелыя жаўцеюць жалуды.
Пра край, дзе ўсталі гмахі гарадоў,
А на вяселлях б'юць яшчэ што духу
У засланкі, і ў бойцы дзецюкоў
Такую, часам, схопіш аплявуху,
Што на карачках папаўзеш дамоў.