* * *
— У супе, як нi прамывай грыбы, заўсёды на дне пясок, — сур'ёзна даводзiць старэйшы.
— На зямлi, на пяску растуць, што ў тым дзiўнага?
— Асаблiва ў сухiх грыбах, — не чуючы пытання, працягвае старэйшы рабочы.
— Са свежых супу нiхто не варыць. Смажаць цi соляць. А суп — гэта ўжо зiмою, а лепш калi пад вясну. Люблю. Люблю збiраць грыбы, — маладзейшы падымае край мiсы, каб было зручней дачэрпаць суп, i дадае: — Каб не работа, дык кожны дзень хадзiў бы ў лес.
— Зiмою? А?
— Зiмою, вядома, не.
— Я i кажу, што зiмою не пойдзеш. Таму я больш люблю рыбу лавiць. Рыбу i зiмою i летам можна лавiць.
— А я не люблю рыбу лавiць. Есцi люблю. Смажанага карася цi карпа за мiлую душу i зараз з'еў бы. А рыбалку не люблю. Трэба сядзець на адным месцы, глядзець у адну кропку, на паплавок.
— Ты не сядзi, а хадзi па беразе.
— Зiмою? Ходзiш i круцiш новыя пелькi ў лёдзе. Ходзiш i круцiш. Так?
— Зiмою сапраўды не паходзiш, — згаджаецца старэйшы.
— Я што кажу: лета, як нi круцi, лепш за зiму. Усё проста i ўсё ясна, — маладзейшы дапiвае кампот i па загаду старэйшага пачынае, бразгаючы мiсамi, мыць посуд. Старэйшы закiдвае нагу на нагу i закурвае папяросу. Перакурыўшы i пакiнуўшы ў маленькай кухнi пасмы дыму, рабочыя вяртаюцца да стоса шпалераў.
* * *
У душным ванным пакоi перачакаўшы, пакуль пройдуць рабочыя, хлопцы заходзяць у пракураную кухню. Большы налiвае невялiкiм апалонiкам у глiняныя мiсы гарачы суп. Меншы, ад няма чаго рабiць, пастуквае лыжкай па цыраце, якой засланы квадратны на тонкiх трубчатых ножках стол. У кухнi пахне тытунём, калдунамi i грыбным супам. Вова хутка з'ядае сваю порцыю i накладае ў гэтую ж мiсу сакавiтыя калдуны. Меншы просiць даесцi за яго суп, бо ён болей не можа, бо ён у дзiцячым садзе атруцiўся грыбамi, бо ён усё роўна не будзе есцi гэты суп. Па-жывёльнаму вуркоча стары, спрацаваны за дзесяць гадоў халадзiльнiк. Большы хлопец забiрае ў меншага мiсу з недаедзеным астылым супам i падсоўвае таму сваю з гарачымi, толькi з духоўкi, калдунамi. Меншы з радасцю разразае вiдэльцам апетытную тушку з чырванавата-рудою скарынкаю. З-пад вiдэльца ў мiсу выцякае густы мясны сок з круглымi вочкамi тлушчу.
— Яны не ваззлуюцца? — пачынае меншы.
— А чаго iм злаваць?
— Мы папсавалi сцяну.
— Рабочыя заклеяць сцяну шпалерамi, i надпiсаў не будзе вiдаць.
— Дык нашто мы тады пiсалi?
— Мы пiсалi, каб ты навучыўся вымаўляць "р".
— У слове "Вова" няма "в-в-в".
— Чаго няма?
— Няма "в-в-в".
— У слове "Вова" ёсць "в-в-в". Ты хочаш сказаць, што ў iм няма "р-р-р".
— Так, — уздыхае меншы i дадае: — I я не навучыўся вымаўляць гэта. Дык нашто мы пiсалi?
— Мы пiсалi, — большы паглядае на столь, нiбы на белай столi напiсаны адказ, — мы пiсалi... Каб ты... Каб ты пар-р-раз-зумнеў. Зразумела?
— Не-е-еа.
— Паразумнеў, паразумнеў. Паўтарай.
— Пав-в-вазумнеў, пав-в-вазумнеў...
— Стоп. I гэта слова не тое. I яно не падыходзiць.
— Не падыходзiць, — уздыхнуўшы, згаджаецца меншы.
* * *
Кароткi ўказальны палец старэйшага з рабочых паказвае на Вовiна слова, выдрапанае пад столлю. Маладзейшы не здзiўляецца, ён спакойна глядзiць на рэльефны надпiс. Старэйшы заўважае крывыя лiтары меншага з братоў i сваiм кароткiм пальцам, на якiм сiнее вытатуiраваны пярсцёнак, паказвае на iх.
— Што будзем рабiць з гэтымi Вовамi? — раiцца маладзейшы.
— З чым? З надпiсамi?
— З дзецьмi, — удакладняе маладзейшы рабочы; ён, стоячы на табурэце, гладзiць шырокай даланёю шурпатую сцяну ў тым месцы, дзе атынкоўку пашкодзiлi адвёрткаю; счакаўшы, ён кажа: — Адвёрткаю пiсаў...