Сылыктыгы мага жагат.
Адамга такыр угузбайт,
Аярлуу жүрүп жулунбайт.
Акырын сүйлөп шыбырайт
Оозу араң кыбырайт,
Аңгемеси куудул сөз
Бир сөз менен мат кылат.
***
«Акылдуу бол» -деп көп айтты
Айылда жүргөн балдарга.
Андан бери закымдап,
Алып учту замана.
Тарбия-таалим алганбыз,
Кулуке деген агайдан.
Кут билими элимдин,
Кубаттуу ишке жараган.
Көөнү таза көлкөйүп,
Башкага ак санаган.
Баарысын бирдей баалаган.
Акыйкат менен караган.
Тагдыр деген ушу экен,
Дүйнөдөн өтүп ал адам.
Темир Канат мектеби.
Тилеков болуп аталып.
Тарыха калды катталып.
***
Мукаштын уулу Муратбек
Жакыптын уулу Бактыбек,
Аяп кетем буларды
Атадан жалгыз туяк деп.
Аман-эсен жүрсө дейм,
Ак жашоонун өзүндө
Арбын жыл өмүр сүрсө дейм.
Аялдарына жетелетип,
Алжыган кары болсо дейм.
Токсон жаштан ары ашып,
Торсойгон чал болсо дейм.
Балдарынан ырыс көрүп,
Балпайып кары болсо дейм.
Муталыптын Турарбек,
Абдылданын Жылкыбек,
Мусанын уулу Жаштилек,
Жана дагы Өмүрбек,
Атын уйкаш койгонсуп
Айылдаштын баары бек.
Ак тилек каалайм аларга,
Жана да болсун жаны бек.
Эсен-аман жүрүшсүн,
Эл ичинде сербеңдеп.
Оокат кылып эрбеңдеп.
Жолукканда амандшып,
Аман-эсен жүрөлүк.
Айылдаштан экенбиз,
Ажырашкыс түбөлүк.
***
Далай жылдардан бери туулган жерге барбай калдым. Көрбөй калдым. Ата-бабам өскөн аймакта менден мурункулардын алтындай изи калган. Ошол жерди көрбөй калсам, туулган жерим ого бетер жүрөгүмө жакын болуп, бассам-турсам эсимде элестеп, уктасам түшүмдө алтын жамынып, күмүш оронуп күн болуп кирет. Ак таң атаардагы, ак шам болуп, алтын жалата төгүлөт. Уктап жаткан адамдар түшүндө өзү өткөргөн балалык жерин көрүшөт. Жеке эле өзү өткөргөн жерди көрбөй, өзү менен бирге болгон адамдарды түштөрүндө көрүшөт. Алар менен бир болуп кадимки тирүү чагындай сүйлөшөт. Биздин айылда өскөн балдар
алыска кетип жашап жүрсө сөзсүз Ат-Жайлоо, Арпа-Тектирди түштөрүндө көрөт деп ойлоном. Ушундай ыйык жер алардын түшүнө кантип кирбесин.
***
Текөөрү бар алгыр куш
Тешик Көлүм барсыңбы?
Мемиреп өткөн балалык,
Мени унутуп салдыңбы?
Ата-энем мал багып,
Ажайып түндү өткөргөм,
Жашыл чөпкө оронуп,
Жаштыгымы жөнөткөм.
Боз үйүмүн түндүгүнө
Жылдыздар келип түнөгөн.
Учурунда тыным албай,
Учкул шамал күүлдөгөн.
Эсиме келет ыйык түн,
Андай түндү көрбөгөм.
***
Бир жердешим бар эле
Алкы аттын башындай.
Дүйнө десе алат күн
Дүмүрөңөйт тартынбай
Андай жанды ач көз дейт,
Арман алат дйнө күн!
«Мал-жанын ээлеп алсам»– дейт
Өлүмүн тилеп бирөөнүн.
***
Көңдөйдөгү жан агам
Мамбет ата Саягы
Армандуу өткөн согушта,
Коргоп келген эл- жерди.
Андан бери заман өттү,
Мезгил баарын жөнөттү.
«Карып калган чагым»-деп,
Карартып сакал койдурган.
Кара тоонун бооруна,
Калдайтып чөптү кондурган.
«Кары киши алыс баспайт-деп,
Сан жолдорду аралап,
Сапарга алыс чыкпайт»– деп,
Карыш жылбай көз салган,
Калдайган чөптү акмалап,
Караан болуп кайтарган.
Мамбет ата Саягы,
Улама сөздү улаган,
Улгайса да тың аман
Кара сакал койдурса да,
Кылына ак кире элек,
Каадалуу жүргөн агамын
Картайган чагы боло элек.
Азамат эрдей тың болуп,
Азыр аттан түшө элек.
Демдүү жана сак жүрөт,
Денеден кайрат кача элек.
Мамбет ата Саягы,
Кандуу өткөн согушта,
Коргоп Ата Мекенди,
Көп эмгекти сиңирди.
Бирдей карап баарына,
Билим берди жаштарга.
Агайдан билим алганбыз,
Алга канат какканбыз.
«А» тамганы үйрөндүк,
Атын дайым даңктайбыз.
Анын өчпөс эмгегин,
Албан сырдуу иштерин,
Биз кийинки муундарга,
«Ушундай адам өткөн»-деп,
Улама баян айтабыз
Унутпай эске салабыз.
Асыл эмгек эстелик,
Эсте бекем сакталат.
Жолдуу өткөн баяндар,
Жомок болуп айтышат.
Анын ысым баяны,
Тарыхта калган ар чакта.
Жазмышта ал эскерилип,
Жазылды алтын баракка.
***
Тынчылык байкем мугалим
Ал дагы географ,
Мен дагы географ,
Түйшүктүү иштер көбөйүп,
Колуна карта көтөрүп,
Эл ичинде эсен-аман жүрүшсүн
Ээрчишкен эки географ.
***
Ушул эле жакында
Барып калдым айылга.
Аманчылык кааладым
Айылдштын баарына.
Жолугуп калдым Жайлоого
Маек куруп отурдум.
Арай-чарай сүйлөшүп,
Арбын кепти толтурдум.
Заңкайган мечит салдырыптыр,
Сыйынып баары кудайга.
Беш убак намаз окушуп,
Берилип Алла таалага.
Жетик иним -ал Жайлоом,
Желпинип такыр сөз баштабай,
Жеңелерине жакындабай.
Кеңкир-меңкир кеп салбай,
Кебездей болуп чоюулуп,
Керилген жигит болуптур.
Ыйманы ысык жан болуп,
Кеп-сөзү бар болуп,
Кебездей болуп чоюулуп,
Керимсел жигит болуптур.
Душман сүйүндүрүп айтат,
Тууган күйүндүрүп айтат.
Мен-менсинген иниме,
Мен айтпасам ким айтат.
Эл башкарып тың чыкма,
Жолдуу болот,-деп жүргөм.
Атагы чыгып айлына,
Алымдуу болот,-деп жүргөм.
Малы тоодо жайылып,
Бай болот,-деп сүйүнгөм.
Ысабек атам сыяктуу,
Ысмы элге жайылып,
Айылга аты таралып,
Ырыстуу болот,-деп жүргөм.
Аты жөнү баардыгы,