Байыркыны боолголоп
Бабалардан кеп козгоп.
Айылдаштар ал жөнүндө,
Арбын-арбын сөз айткан.
Туулган жери көздөн учуп,
Турагынан ыраак жашаган.
Алыс жактан жол ала,
Анда-мында каттаган.
Шайдоот өмүр өткөргөн,
Шайык деген кары бар.
Бараңдуу элдин ичинде,
Бар болсунчу карылар!
***
Мен айлыман кеткенге,
Отуз жылдай болуптур.
Анда туулган жаш бала
Туура отузга толуптур.
Отуз жылдай шаркырап,
Агын суулар агылып.
Туулган жерим турагым,
Отуз жыл кар жамынып.
Отуз жылыдай сагынып
Ырларымы жазыпмын.
Ак ала чач адам болуп,
Абдан эле карыпмын.
***
Карагерин алкынтып,
Камдуу Көңдөй элинен.
Кара Колот жеринен
Кайкы жактан көч баштап,
Каадалуу сонун кеп таштап,
Касымбек абам өткөн жер,
Кезинде мекен коргогон,
Элине жакшы чеп болгон.
Жагымдуу сонун адам деп,
Жалпы журтка кеп болгон.
Актив болуп учурунда,
Айылдын камын ойлогон.
Коопту сезбей тап-такыр,
Колдо кушу обологон.
Тарбиялап мыкты балдарын,
Алкышын алып башканын.
Атамдай көрүп берилген
Агамын айтам баянын.
Абалкылар козголсун.
Ушул Темир Канатта,
Ушундай адам көп болсун.
***
Калмактын ханы эмес
Береги эле Өмүрбайдын иниси
Кадимки эле биздин Коңурбай.
«Арам болуп каламбы» -деп,
Аракты такыр ойлобойт.
«Каламбы»-деп булганып,
Бузук ишке жолобойт.
«Уят болуп калбайын»-деп,
Ушак сөздү үндөбөйт.
Көпчүлүктү арасында,
Көпкөлөң сөз сүйлөбөйт.
Жайнап турган тамакка,
Жалмалаңдап кол салбайт.
Сыйлуу болуп баардык кезде,
Сыпаалыкты дайым сактайт.
Беш убак кырынып,
Бетине сакал жолотпойт.
Калың бетте бырыш жок,
Карылыкты ойлобойт.
«Түшөмбү,-деп, капканга»,
Түнкү шектүү иштерге,
Түк качып жол салбайт.
Күлкүлүү иш болобосун,-деп
Күүгүмдө айыл аралабайт.
Калмактын ханы эмес,
Кадимки иним Коңурбай,
Ушундай адам болуптур.
Жаман ишке такыр барбасын.
Иши оңолуп алга барсын,
Шуудуратып акча жыйнасын
***
Бул китепке кирбей калгандар,
Такыр эле унут калып.
Аны жазбай калганым үчүн,
Айтпасам да менде айып.
Калем алып кийин деле,
Камынып алып жазаармын.
Айтылбас ички сырларын.
Айдыңдуу кылып ачаармын
Калем алып, сөз жазганы
Көнөчөктөн бирөө чыгаар
Өзгөчө кылып ыр жазып.
Өзгө жанды кубантаар.
***
Эки тоонун ортосунда,
Элет жерим жай алган.
Темир Канат кыштагым,
Теңириме айланган.
Түндүгүн тоолор тоголоп,
Түнүндө жылдыз оронот.
Акырын соккон жел менен
Айдыңына шыбырт толот.
***
Көңдөйдөн Калсөпкөгө
Көп эркектер жол кеткен.
Кеткендер кайра жол келди,
Тааныбай башка адамды,
Тааныш агам мас келди.
Жер Үй жакка сапарлап,
Жети эркек жол кеткен.
Кеткендер бизге кеч келди
Эс учун билбей шалактап,
Эң кичүү иним мас келди.
***
Курдашымдын үйүнө
Кулундуу бээ минип келдим.
Кулгуна өрдөп жөн келбей,
Кубанычты ала келдим.
Курдашымдын баласы,
Куудулданып тосуп алган.
Куудулдаган балага,
Кулунумду кармап арнагам.
***
Жакын жерде ирегелеш турса да,
Эки тууган бирин-бири баалашпайт.
Жол талаша анан ыдык көрсөтүп,
Жоболоң иш, эки ортону аралайт.
Көркөм дүйнө акырындап азайып,
Көңүлдөргө зак кеткени байкалат.
***
Алтынды-алтын,– дейт экен
Алтынга калай жарашпайт.
Күмүштү-күмүш,– дейт экен
Күмүштөй жез бааланбайт.
Күлүстөн жерин жамактап,
Күү чалган акын адашпайт.
***
Жамынып турган чепкендин,
Жакасы алтын, жеңи жез.
Жамы журттун жерлерин,
Жамактан ырдап тураар кез.
***
Бийиктикте жолду өрдөп,
Бирөө өттү жоргочон.
Кайрылып ошол жигитти,
Карап турдум жоноктон.
Жолдогу өмүр көрүнөт
Жоргочон ошол бараткан.
Жолун улап кете берсин,
Жорго минген салт атчан.
***
Шоокенин сайынан,
Шоңколор атты желдирет.
Демдүү сонун кеп кетет,
Демөөр жанып алдыда,
Демитип кара күлүктү,
Денсоолук деген эр келет.
***
Биздин кээ бир адамдар
Башкалардын балдарын
Кепке салып мазактайт
Кербездене мактанат.
А өзүнүн балдары,
Кандай болот болду экен?
Ошол жагын ойлобой,
Келечекти болжобой,
Баканооздук кесибин,
Баштай берет ойлонбой.
Кызы барлар чоочун кызды,
Кыжылдашып сынамай.
Уулу барлар өңгө уулду,
Ушак кылып сын айтмай.
Андан көрө кудайга,
Бир жалынып койсо эмне?
Ушак айың баштабай,
Урматтуу жан болсо эмне?
Башкаларга бакыт каалап,
Бай дүйнөлүү болсо эмне?