Төр тараптан салкын аба дем бере,
Төмөнкү айыл коюн айдап өтө элек.
Жапыз үйдөн кең талаага жыт тарап,
Жаш көчөттү турган кези жел термеп.
Окуранат аркандалган жалгыз ат,
Ортоңку айыл койун айдап өтө элек.
Уйчуман уйун айдайт чогултуп,
Мурап болсо, сууга кетти бир кезек.
Жон-жондордон таза салкын жел уруп,
Жогорку айыл коюн айдап өтө элек.
Биринчи айыл бапыраган өзүммүн
Экинчи айылым кыштактагы кандаш элим.
Үмүт чачып айга-күнгө умтулган,
Үчүнчү айылым алдымдагы туулган жерим.
Гүлдөр каптап кең мейкиндин аймагын,
Ошолорду ырыма кошуп жазайын.
Асман-айга кеңейтип аймагын,
Аман болсун кагылайын үч айлым.
Бай кыштак
Акын элем ак баракка ыр жазган
Адам менен көңүл бөлүп сырдашкам.
Эмне үчүн көңүлүмө кут конбой,
Эмнегендир чүнчүп кетип баратам?
Туулган жерге бара албай калгамын,
Тыйыным жок такыр эле жардымын.
Жолдор узун, мени кимдер алпарат,
Жол кире жок баардыгы бүт кымбат.
Турмуш татаал мен бара албай калсам да,
Туулган жерим жүрөгүмдө толкун чачат.
Тербип көккө барчын болуп канат жаят,
Темир Канат көңүлүмдө толкуп жатат.
Теңирим болуп жан дүйнөмдө бай кыштак.
Жергеме
Кыл куйрук учса кырлардан
Кыйкырсам үнүм жетпеиир.
Кара боор учкан жарлардан,
Жаңыртсам үнүн жетпестир.
Көңдөйдө өткөн балалык,
Көөнүмдөн такыр кетпестир.
***
Жаз келгенде жергеме
Жаш балдар жарышат.
Качма топ ойноп бапырап,
Тоонун гүлү мандалак,
Топ-тобу менен ачылат
***
Бир жеңекем бар эле,
Ал жөнүндө баян айтам.
Ошону ырга салганы,
Ойлонуп кетип баратам.
Суурулуп колго карматпай,
Басанаак болчу жашынан.
«Акча-тыйын тапканы,
Алыс жакка аттанган.
Алыс сапар барса да,
Оңдуу эчтеке таба албайт.
Майда тыйын-тыпыр таап,
Мааниси жок кайрылат.
Эмне бекер туруптурбу,
Ал жеңеге акча деген.
Бир мааниси жок жерден,
Билинбей кирип иштеген.
Тентип-кетип сапар улап,
Жеңекем үйгө жолобойт.
Билинбей жүрөт белгисиз,
Бир кеткен соң жоголот.
Үйдө оңдуу тамак жок,
Какшып калган казаны.
Азап тартып көп ыйлайт,
Ачка болуп балдары.
Күйөөсү дайым аракта,
Мас болуп келет күнүгө.
Мынтип ичип отурса,
Ак молдо жетет түбүнө.
Мындай тентип жүргөнүнө
Он жылга жакындаган.
Айтканына жеңемдин,
Агам кантип чыдаган.
Басанаак ошол жеңемдин,
Буту сынып калса экен.
Үйүнөн такыр чыга албай,
Үңкүйүп үйдө жатса экен.
***
Кыйкуулап көлдүн ак куусу,
Кыялап көлгө конгону.
Кыроо басса, муз тоңуп,
Күз бүтүп, кыштын болгону.
***
Көңдөйүмүн ар бир кокту- колоту,
Китеп болот мага арнап жазылган.
Жөө кыдырып нечен ирет талыбай,
Жөлөк издеп ар биринен ыр табам.
Темир-Канат сырдуу китеп өзүмө
Дагы далай көп кыдырып басмакмын.
Китепти окуп ошол Көңдөй жеринен,
Кайра өзүнө китеп арнап жазмакмын.
***
Күлүктөрдү күүлөндүрүп,
Күн тийбеске айдадым.
Зоолорун көрүп жергемин,
Сорок Таштан кайрылдым.
***
Топ айыл көчтү бет алып,
Тоо жакка кайра камданып.
Жийделүү белди өрдөшүп,
Жигиттер кетти жол чалып.
***
Тоо боорунда айылга,
Торжорго минип баратам.
Тоолуктарды ырга салып,
Толгон баян жаратам.
***
Эртең ашуу ашабыз,
Кантеер экен малыбыз.
Аман ашып калгай эле,
Ардактаган карыбыз
Ак булут тоону аралап,
Жамгыр төктү сабалап.
Кудуретүү жараткан,
Кудайым өзүң сактасаң.
Кудайга улам жалынып,
Көк теңирге жалбарып,
Ай туяк жылкы чалалы.
Аркайып жаткан ашуудан,
Аман ашып алалы.
Аталардын арбагы,
Ашуулардан колдой көр!
Астыбызда сан жылкы,
Аман ашып кете гөр.
Ата-баба ашкан ашуу,
Арыз арман калган ашуу.
«Бай үмүттү кудай»– деп,
Байыркылар көргөн ашуу.
Жүгү бар төө кулап,
Жүрөк түшүп калган ашуу.
Аты менен эр кулап,
Алат күндү салган ашуу.
Аңырайган чуңкурга,
Алып кетип тыккан ашуу.
Кудайым өзүң бар болсоң
Биздин элди колдосоң!
Жар кыядан өтөлү,
Жаратканым жар болсоң!
**
Мен ашуунун туу жонунда турам. Бйик ашуунун башынан көзүмө өүнчө дүйнө ачылаып чыга келди. Кенен учу-кыйырсыз созулуп жаткан улуу өрөөн. Тигинде өлбөс жашоону элестетип байыркы дайра агып жатат. Аны менен бирге жарыша созулган кенен аймак.. Учу-кыйырсыз созулуп жаткан мейкиндик. Алдымда ылдый карай кеткен жол. Дабандын башында туруп алдыны карап турам. Мен ашуунун туу жонунда туруп, көп нерсени ойлондум. Бул жерден кимдер гана ашкан жок. Менин жети атам, туугандарым деги койчу баардыгы ушул касиеттүү дабандан ашып өтүшкөн. Ашуудан аман-эсен ашып балалыгым өткөн ыйык жерлерим: Ийри-Суу, Калак-Таш, Чатыр-Таш, Кара-Каман, Тешик-Көл жерлерине барып ата-бабам болгон ыйык жерлерди көрмөкмүн. Ата-бабам өскөн ыйык жерди көрөйүн деп баратам. Сагынып калган кубанычымы жасайын деп баратам. Коп жылы көрбөй калган жерими көрөйүн деп баратам. Кагылайын ыйык жерлерим бар бол! Мен сага жетип жолугайын деп баратам.