Абалтадан калган эл.
Аракка тоюп алышкан,
Арып калган чалдары.
Бок ооз сөздү оозанышат,
Зөөкүр тартып жаштары.
Бычакташса жулунуп,
Коркунучтуу кайгы учуп,
Кокуйлаган кайран эл,
Кордукту көрүп келген эл.
Эл башкарган кишиси,
Тарп аңдыган жорудай,
«Келе, келе, келе»,– дей берет.
Топукту улам жоготуп,
Тойбос болгон жоругу ай.
Кайдадыр жакка сапарлай,
Калтырып ата-конушун,
Жаштары кетип жатышат,
Жанына алып жолдошун.
Бөлүнгөн соң алысташып,
Көрүшө албай азап тартып,
Бөлүнбөй жүргөн кайран эл
Бөлүнүп эми калган эл.
Ичкилик ичет уялбай,
Бойго жеткен кыздары.
Жарымы чын, жарымы калп,
Жарымы арак, жарымы суу
Аракка улам чыланып,
Азап тартпа кайран эл
Хан Бакайдан калган эл!
Жумуштан качып жигиттери,
Байпак сатып отурат.
Баардыгы эле соодагер
Эч нерседен уялбайт.
Бирин-бири алдай салып,
«Баарысы эле байыйм»,– дейт
Эбелейдей себелек,
Элден ашып кетем,-дейт.
Койду чайга алмашып,
Арзан кетти кайран мал.
Анысына жаны ачып,
Азаптанды кайран эл.
Ар биринин малдары,
Бир четинен уурдалган.
Алсызга күч көрсөтүп,
Алдуусу чыкты жулунган.
Атаны кокуй кайран эл,
Азапты көрүп келген эл.
Билимсизи көп болуп,
Караңгылык каңгыган.
Эркек эмес аялы,
Өкүртө ичип аракты,
Өкүм сүйлөп шаңшыган.
Өсө албаган кайран эл.
Улуусунан уят качып,
Кичүүсүнө жалаа жармашып,
Кара аламан калың эл,
Капага батып калган эл.
Азапты жеңип чыкканы
Аттанып чыкты кайран эл.
Каары кайнап чыңалып,
Кайраттанды кайран эл.
Жалмап-жулуп жуткандарды,
Журтту азапка салгандарды.
Эл байлыгын жалмаганды,
Эл ичинде жамандарды.
Бөтөн элге карматып,
Үзөнгү-Куушту саткандарды.
Көкөтөйдүн ашы өткөн,
Көп жыйындын башы өткөн,
Алдырып ийип башкаларга,
Каркыраны саткандарды.
Адам эмес жалаңкыч,
Жалаңкыч эмес жан алгыч,
Албаң-шалбаң талпактатып,
Айдап чыкты Акаевди,
Айбаты күчтүү калың эл.
Аялы чыкты түрү суук,
Калың элди башкарып.
Баардык болгон байлыкты,
Балдарына талатып
Кум-Төрдү алтынын,
Ой-боюнча талады.
Желип-жортуп жутунуп,
Желмогуз чыкты балдары.
Эл башчыны кууп чыкты,
Башын байлап өлүмгө.
Кээ бирлерин отургузду,
Кармап алып түрмөгө.
Түрү суук желмогуздардын
Жанын сурап жатышат.
Колго түшсө жалаңкычты
Жанын сууруп алышат..
Адам эмес жалаңкыч,
Жалаңкыч эмес жан алгыч
Белинен кармап омкоруп,
Элден сүрүп жоготуп.
Эл башында кайран эл.
Баатыр Бакай баш болуп,
Баарысын тең жеңген эл.
Барктуу болуп башынан,
Байыркыдан келген эл.
Түгөнөт десе түтөгөн,
Түбү түптүү кыргыз эл
Бабалар жолун улантып,
Байыркыдан келген эл.
БУЛ КИТЕП ЖӨНҮНДӨ
Бул китепти мен жазында баштагам,
Чөптөр өсүп гүлдөр жайнай баштаганда.
Күкүк кушум эң бир сонун үн салып,
Күүгө келип, айланам гүлдөп жатканда.
Мына эми кыш келгенде аяктадым
Жазып бүтүп эң акыркы саптарын.
Жазганыман чыны менен не таптым,
Жазмаман кандай ишти жараттым.
Мени менен бирге жүргөн жандардын,
Аз болсо да, бир элесин бере алдым.
Өздөрүнүн көздөрү өтүп кетсе да,
Өмүр сүрүп ырларымда жашасын.
Айланамда адамдар аны окуйбу,
А бул жумуш тааныштардын өз иши
Өтүп кеткен жакындарды эскердим,
Алардын да балким келеер элеси.
Эч бир адам жашабастыр түбөлүк,
Бир кезекте кетебиз го биз да өтүп…
Дал ошондо бизди эскербей отурса,
Ойлоп көрчү кандай гана өкүнүч…
Ошол үчүн көзү өткөндөр жөнүндө
Кагазда калса, аны окуй жүрөлүк.
Өмүр деген бир келген керемет
Эч бир адам жашабастыр түбөлүк.
Кандай жаздым мен аларды ырымда,
Кандай адам дал ошондой жараттым.
Жердештерди мен кантип унутам,
Ырга айлантып, ыр болуп бараттым.
Бир жерде кемчилдиги бар болсо,
Башкалар ошонусун таап айтсын.
Ыр жараткан оңой эмес чынында,
Бетим бырыш, чачтарымды ак чалды.
Мезгил өтүп улгайып баратам,
Баягы жаштык арт жагыман карады.
Бул китепке эч ким акча төлөбөйт,
Жада калса ырахмат да айтпады.
Кечөөгүнкү ыйыктарды унутуп,
Тааныштар кара мүртөз тартканбы.
Күкүк сайрап, жаз келип турганда,
Калем алып бул китепти баштагам.
Ал кезекте жаадыраган жаштык чак.
Мезгил болсо өз кадамын айлантат,
Ак баракты улам тиктеп отуруп,