Выбрать главу

ахо – увы; бата – как странно; вайам – мы; вйавасита̄x – исполненные решимости; картум – совершить; махат – великий; па̄пам – грех; йат ра̄джйа-сукха-лобхена – движимые жаждой наслаждаться царствованием; удйата̄x – готовы; хантум – убить; сва-джанам – собственных родственников.

Посему я не желаю участвовать во грехе, не желаю убивать родных людей ради сиюминутной земной власти!

Текст 1.45

यदि मामप्रतीकारमशस्त्रं शस्त्रपाणयः ।

धार्त्तराष्ट्रा रणे हन्युस्तन्मे क्षेमतरं भवेत् ॥४५॥

йади ма̄м апратӣка̄рам / аш́астрам̇ ш́астра-па̄н̣айаx

дха̄ртара̄шт̣ра̄ ран̣е ханйус / тан ме кшематарам̇ бхавет

йади – если; ш́астра-па̄н̣айаx – те, кто с оружием в руках; дха̄ртара̄шт̣ра̄x – сыны Дхритараштры; ханйуx – могут убить; ма̄м – меня; апратӣка̄рам – не сопротивляющегося; аш́астрам – безоружного; ран̣е – на поле боя; тат – это; ме – для меня; бхавет – будет; кшематарам – лучше.

Пусть лучше сыны моего дяди умертвят меня безоружного, но я не хочу быть причиною их смерти!

Текст 1.46

सञ्जय उवाच ।

एवमुक्त्वार्ज्जुनः सङ्ख्ये रथोपस्थ उपाविशत् ।

विसृज्य सशरं चापं शोकसंविग्नमानसः ॥४६॥

сан̃джайа ува̄ча

эвам уктва̄рджунаx сан̇кхйе / ратхопастха упа̄виш́ат

виср̣джйа са-ш́арам̇ ча̄пам̇ / ш́ока-сам̇вигна-ма̄насаx

сан̃джайаx ува̄ча – Санджая сказал; эвам уктва̄ – сказав это; сан̇кхйе – посреди поля боя; арджунаx – Арджуна; ма̄насаx – его ум; сам̇вигна – одолеваемый; ш́ока – скорбью; ратха-упастхаx – стоявший в колеснице; упа̄виш́ат – сел; виср̣джйа – отбросив в сторону; ча̄пам – свой лук; са-ш́арам – и колчаны со стрелами.

Санджая сказал:

– Со слезами на глазах Арджуна отложил в сторону лук со стрелами и сел на скамью своей колесницы.

Глава вторая.

Вещество и сознание.

Санкхья-йога.

Текст 2.1

सञ्जय उवाच ।

तं तथा कृपयाविष्टमश्रुपूर्णाकुलेक्षणम् ।

विषीदन्तमदं वाक्यमुवाच मधुसूदनः ॥१॥

сан̃джайа ува̄ча

там̇ татха̄ кр̣пайа̄вишт̣ам / аш́ру-пӯрн̣а̄кулекшан̣ам

вишӣдантам идам̇ ва̄кйам / ува̄ча мадхусӯданаx

сан̃джайа ува̄ча – Санджая сказал; мадхусӯданаx – убийца сомнений; татха̄ – так; ува̄ча – сказал; идам – эти; ва̄кйам – слова; вишӣдантам – скорбящему; там – ему; а̄вишт̣ам – исполненному; кр̣пайа̄ – сострадания; а̄кула – беспокойные; ӣкшан̣ам – глаза; аш́ру-пӯрн̣а – полны слез.

Санджая сказал:

– Тогда Кришна, Сокрушитель сомнений, обратился к печальному воину с такими речами:

Текст 2.2

श्रीभगवानुवाच ।

कुतस्त्वा कश्मलमदं विषमे समुपस्थितम् ।

अनार्य्यजुष्टमस्वर्ग्यमकीर्त्तिकरमर्ज्जुन ॥२॥

ш́рӣ бхагава̄н ува̄ча

кутас тва̄ каш́малам идам̇ / вишаме самупастхитам

ана̄рйа-джушт̣ам асваргйам / акӣрти-карам арджуна

ш́рӣ-бхагава̄н ува̄ча – Всевышний сказал; арджуна – Арджуна; кутаx – откуда; идам – это; каш́малам – заблуждение; самупастхитам – родилось; тва̄ – в тебе; вишаме – трудный час; джушт̣ам – поступают; ана̄рйа – непросветленные; карам – причина; акӣрти – позора; асваргйам – не ведет в рай.

– Не пристало тебе, Арджуна, в столь решающий час отступать от долга. Твои предки, к коим ты ныне взываешь, не одобрят твоего решения. Покинув поле боя, ты закроешь для себя врата рая и навеки покроешь свое имя позором.м

Текст 2.3

क्लैब्यं मा स्म गमः पार्थ नैतत्त्वय्यपपद्यते ।

क्षुद्रं हृदयदौर्बल्यं त्यक्त्वोत्तिष्ठ परन्तप ॥३॥

клаибйам̇ ма̄ сма гамаx па̄ртха / наитат твайй упападйате

кшудрам̇ хр̣дайа-даурбалйам̇ / тйактвоттишт̣ха парантапа

па̄ртха – сын Притхи; ма̄ сма гамаx – не проявляй; клайбйам – малодушия; этат – это; на – не; упападйате – подобает; твайи – тебе; тйактва̄ – отбросив; кшудрам – ничтожную; даурбалйам – слабость; хр̣дайа – сердца; парантапа – покоритель врагов; уттишт̣ха – поднимись.

Побори в себе робость, недостойную воина. Воспрянь духом, встань и сражайся!

Текст 2.4

अर्ज्जुन उवाच ।

कथं भीष्ममहं सङ्ख्ये द्रोणञ्च मधुसूदन ।

इषुभिः प्रतियोत्स्यामि पूजार्हावरिसूदन ॥४॥

арджуна ува̄ча

катхам̇ бхӣшмам ахам̇ сан̇кхйе / дрон̣ам̇ ча мадхусӯдана