Трэці дзень…
Прачнуўся раніцай, і не трэба нікуды бегчы, згадваеш, што яна ёсць, яна знайшлася. Цябе адпускае туга… Ты ўжо не самотны… Ты адчуваеш раптам сваё цела… рукі, вусны… адчуваеш за акном неба і дрэвы, чамусьці ўсё блізка-блізка, ушчыльную наблізілася да цябе.
Так бывае толькі ў сне… (Паўза.) Па аб’яве ў вячэрняй газеце мы знайшлі неверагодную кватэру ў неверагодным раёне. На канцы горада ў новабудоўлях. У двары на выходных мужыкі з раніцы да вечара мацюкаюцца, стукаюць у даміно і гуляюць у карты на пляшку гарэлкі. Праз год у нас нарадзілася дачка… (Паўза.) Зараз пра смерць раскажу… Учора ўвесь горад хаваў майго аднакласніка — лейтэнанта міліцыі… Труну прывезлі з Чачні і нават не адчынілі вечка, маці не паказалі. Што там прывезлі? Салют і ўсё такое. Слава героям! Я быў там. І бацька са мной… У майго бацькі блішчалі вочы… Вы разумееце, пра што я? Чалавек да шчасця не рыхтуецца, ён рыхтуецца да вайны, да холаду і голаду. Шчаслівых людзей, акрамя маёй трохмесячнай дачкі, я нікога… нікога не сустракаў… Наш чалавек да шчасця не падрыхтаваны. (Паўза.) Усе нармальныя людзі вязуць дзяцей за мяжу. З’ехалі мае сябры… тэлефануюць мне з Ізраіля, Канады… Раней я не думаў пра тое, каб з’ехаць. З’ехаць… з’ехаць… У мяне гэтая думка з’явілася, калі нарадзілася дачка. Хачу абараніць тых, каго люблю. Бацька мне гэтага не даруе. Я ведаю.
Яшчэ раз мы сустрэліся ў Чыкага. Сям’я ўжо трохі абжылася на новым месцы. Сабралася руская кампанія. Рускі стол і руская размова, у якой да вечных рускіх пытанняў: што рабіць і хто вінаваты — дадалося яшчэ адно — з’язджаць ці не з’язджаць?
«…Я з’ехаў, таму што спалохаўся… У нас кожная рэвалюцыя канчаецца тым, што пачынаюць рабаваць адзін аднаго пад шумок і разбіваць галовы жыдам. У Маскве ішла сапраўдная вайна, кожны дзень кагосьці падрывалі, забівалі. Увечары на вуліцу без сабакі байцоўскай пароды нельга было выйсці. Я спецыяльна завёў бультэр’ера…»
«…Адчыніў Гарбачоў клетку — мы і ламануліся. Што я там пакінула? Сраную двухпакаёвую хрушчобу. Лепш быць пакаёўкай з добрым акладам, чым доктарам з акладам бамжа. Усе мы выраслі ў СССР: збіралі ў школе металалом і любілі песню «Дзень Перамогі». Нас выхоўвалі на вялікіх казках пра справядлівасць, на савецкіх мульціках, дзе ўсё дакладна прапісана: тут — дабро, а там — зло. Нейкі правільны свет. Мой дзед загінуў пад Сталінградам за савецкую Радзіму, за камунізм. А я хацела жыць у нармальнай краіне. Каб у хаце фіраначкі былі, каб падушачкі былі, каб муж прыйшоў і халат апрануў. У мяне неяк з рускай душой слаба, у мяне яе мала. Я зваліла ў Штаты. Узімку ем трускалкі. Каўбасы тут навалам, і ніякім сімвалам яна не з’яўляецца…»
«…У дзевяностыя ўсё было казачна і весела… Паглядзіш у акно — на кожным скрыжаванні дэманстрацыя. Але хутка стала не казачна і не весела. Хацелі свабодны рынак — атрымайце! Мы з мужам — інжынеры, а ў нас паўкраіны было інжынераў. З намі не цырымоніліся: «Ідзіце на сметніцу». А гэта мы зрабілі перабудову, пахавалі камунізм. І нікому сталі не патрэбныя. Лепш не ўзгадваць… Дачка маленькая просіць есці, а ў доме нічога няма. Па ўсім горадзе віселі аб’явы: куплю… куплю… «Куплю кілаграм ежы» — не мяса, не сыру, а любой ежы. Кілаграму бульбы былі рады, на кірмашы жмых прадавалі, як у вайну. У суседкі мужа ў пад’ездзе застрэлілі. Палатачнік. Паўдня ляжаў, прыкрыты газецінай. Лужына крыві. Уключыш тэлевізар: там банкіра забілі, там бізнесоўца… Скончылася тым, што нейкая шайка злодзеяў завалодала ўсім. Хутка народ пойдзе на Рублёўку. З сякерамі…»