– Унь там маю бабку купілі, – сказаў Васіль, і на гэты раз Будрыс безагаворачна паверыў яму.
Усё магло быць у гэтым дзівотным краі і з гэтым дзіўным чалавекам. I нават напэўна была бабка, і прадзед, і Вера Фігнер, раз чалавек не хлусіў у галоўным, у справе сваёй.
З гарэзлівасці Севярын не змыў з сябе солі ані тут, ані у гасцініцы. Прачнуўся раніцаю і ахнуў: амаль белыя валасы, сівыя бровы і на целе слой ледзь не ў два міліметры!
"Пасівелы ў плаваннях марскі воўк. Паходзім, хлапчына? Эх, сал-лага! Добра, перастаўляй свае шчупальцы".
I ўсё ж нават гэта бадай што не памагло яму ў бядзе. Скончыўся завод.
...Між тым ужо амаль сцямнела, і ўжо шмат было народу вакол. Паўздоўж усёй балюстрады, як вока сягае, стаялі людзі, і ўжо ў тры, чатыры, пяць радоў. Нават цісканіна сям-там была. Чуліся смех, музыка, пераборы гітар.
На караблях запалілі гірлянды. На вялікіх двухмачтавых – ад юта да бака, па вяршынях абедзвюх мачт і па бартах. На аднамачтавых, сярэдніх – па бартах і ад бака на ют, перакінуўшы цераз мачту. На меншых – проста цераз мачту.
Так яны і гарэлі ў змроку, над чорнай і толькі сям-там, на хвалях, срэбнай вадой: чатыры перавернутыя "птушкі", малая трапецыя, вялікая і асабліва выразная трапецыя (мабыць, флагман), яскравы трохкутнік, і зноў перавернутыя "птушкі".
Ззаду націснулі: ці да сваіх хтосьці прабіраўся, ці проста лез на зручнае месца. Нехта войкнуў. I тут жа Севярын адчуў дотык жаночых грудзей да сваёй спіны, трохі ніжэй лапаткі. Пасля маленькая рука лягла яму на спіну і націснула ў марнай спробе адсунуцца.
– Прабачце, калі ласка, – трохі нават пакрыўджана сказаў, зазвінеў малады галасок. – Сціснулі, мядзведзі такія... – I да іншых: – Ды дайце ж выбрацца, урэшце!
– Сто-ой! – забасіў нечы голас. – Людзі ўсе добрыя. Разявакі. Абдымуць цябе...
Зноў націснулі, і зноў спружыніла далонька:
– Не даюць выбрацца.
– А нашто вам выбірацца? – напаўазірнуўся Севярын.
– А, патрэбна мне тое... Краем вока падышла глянуць, дык... зацягнула...
Будрыс з усёй сілы паціснуў спіной здаравеннага дзядзьку і вызваліў месца побач з сабой.
– Н-ну, – сказаў дзядзька, – ты што, хлопча, алей ціснеш, ці што?
– Ставайце сюды, – сказаў дзяўчыне Севярын. – Усё адно не выберацеся. То тут хаця ціснуць не будуць. Пастойце. Гэта нядоўга.
Стала, успёрлася на балюстраду. Ён пакасіўся на яе, але твару ў цямноцці разгледзець не мог. Так, нешта невыразнае свеціцца ў глыбокім прыцемку. Трохі вышэйшая за ягонае плячо – значыцца, рост харошы.
I страціў цікавасць, перастаў звяртаць на суседку ўвагу. Хіба што зрэдку нагадваў пра яе натоўп. Штурхнецца недзе – і ён адчувае мускуламі рукі худзенькае плячо, або нагою – плаўны выгін яе клуба. I яна адразу адсунецца, а ён у думках ухваліць гэтую яе грэблівасць да шчыльнай цеснаты чалавечай гурмы і зноў забудзе.
Ані на набярэжнай, ані на моры доўга не палілі агнёў. Чакалі, відаць, пакуль конча сцямнее. А было і без таго цёмна, і даўно ўжо крануўся стылым попелам захад. Толькі што былі вежы хмар на барве і зіхоткім золаце – і вось ужо нешта няясна ірдзее, трохі жаўцее, сінее. I вось замест палымянага шафрану – бялёсая смуга, замест залатога іканастаса – адзіны светлы мазок, нібы самотная свечка ў змроку.
– Нібы свечка ў змроку, – сама сабе шапнула яна, відаць, забыўшыся, бо адразу нібы адсекла сказ.
А ён здзівіўся гэтаму даслоўнаму адказу на свае думкі. I нейкая эфемерная блізкасць нарадзілася між ім і гэтай невядомай істотай.
Апошні блік згаснуў на захадзе, і адразу ж у тым месцы ледзь бачнымі іскрачкамі-пясчынкамі затрапятала над залівам слабенькае сузор'е.
– Што гэта там так далёка? – звярнуўся ён да суседкі. – Я яшчэ ўдзень бачыў там белыя кропкі. Домікі?
– Вы з самага дня тут стаіце?– у голасе гучала іронія.
– Вось чалавек, які не спяшаецца...
– А вам што, не здаралася спяшацца, а пасля сесці недзе і гадзінамі сачыць, як усё мяняецца? Вось было святло – стаў цень. Было мора аквамарынавае, пасля колеру прускага блакіту, пасля бутэлечнае.
– Прыгожа, – сказала яна, і ён з прыкрасцю падумаў, як яна можа расцаніць гэты раптоўны паток слоў, незнаёмая.
Сябры яго ведалі. А лепшыя нават здагадваліся, што ў гэтым чалавеку жыве вечная прага адкрыць людзям вочы на тое, што бачыць ён, зрабіць так, каб і яны парадаваліся, бо грэх карыстацца радасцю і прыгажосцю аднаму, а некаторыя людзі самі не могуць убачыць іх. На жаль, гэта прага амаль заўсёды нарывалася на неразуменне. А можа, ён проста не мог адкрыць людзям вочы, перадаць ім, які ён прыўкрасны, той свет, які ўстае перад вачыма Севярына Будрыса? Хацеў і не мог.