Выбрать главу

— Tie ni estas sekuraj — diris Trurl, kiu regajnis la trankvilon.

— Mi elrigardos, kie ĝi fiksiĝis…

— Atentu — avertis lin Klapaŭcjo. Trurl singardeme aliris la kavan truon, elklinis kaj subite kun timo saltis malantaŭen.

— Ĝi suprengrimpas! — li ekkriis.

— Trankviliĝu, tien ĉi ĝi certe ne eniros — diris Klapaŭcjo per ne tute decida voĉo. — Kio estas? Kvazaŭ plimalheliĝis… Oh!

En tiu momento la granda ombro kovris la ĉielon, kiu ĝis nun estis videbla tra la enirtruo de la kaverno, kaj en ĝi aperis por mallonga momento la ŝtala, ebena, dense vinktita flanko de la maŝino, kiu alpremiĝis malrapide al la roko. Tiamaniere la kaverno estis kvazaŭ hermetike kovrita per ŝtala kovrilo, ŝlosita de eksterflanke.

— Ni estas malliberigitaj… — flustris Trurl, kaj lia voĉo tremis des plu, ke alvenis la kompleta mallumo.

— Ni niavice faris idiotaĵon! — ekkriis Klapaŭcjo kun ekscito. — Eniraĉi la kavernon, kiun ĝi povis bari! Kiel ni estis ebla fari tion?

— Laŭ vi, kion ĝi volas atingi? — demandis Trurl post longa momento de silento.

— Certe ke ni volos foriri de ĉi tie, por tio ĝi ne bezonas ian specialan saĝecon.

Ili silentiĝis denove. Trurl aliris sur piedfingroj en la nigra mallumo, etendante la manojn antaŭ si, flanken, kie estis la kava truo kaj palpis la supraĵon ĝis li tuŝis la profundan ŝtalon, kiu estis varma, kvazaŭ varmigita de interno…

— Mi flarsentas vin, Trurl… — ekbruis la stala voĉo en la fermita spaco. Trurl antaŭiris unu paŝon, eksidis sur la ŝtonego apud sia amiko kaj iom da tempo ili restis senmovaj. Finfine Klapaŭcjo flustris al li:

— Tie ĉi sidante ni atingos nenion, mankas alia konsilo. Mi provos trakti kun ĝi…

— Estas senespere — ekdiris Trurl. — Sed provu, eble vi sola travivos…

— Sed ne, ne tiel! — diris plifortige al li Klapaŭcjo kaj alirinte al la nevidebla en mallumo roka truo, li ekkriis:

— Hola! Ĉu vi aŭdas nin?!

— Mi aŭdas — respondis la maŝino.

— Aŭskultu, mi volus vin pardonpeti. Vi scias… inter ni aperis malgranda miskompreniĝo, sed elemente ĝi estas do nur etaĵo. Trurl entute ne volis…

— Mi detruos Trurl-on! — diris la maŝino. — Sed antaŭe li respondos al mi je la demando, kiom estas du kaj du.

— Ah, li respondos al vi, kaj tiel, ke vi estos tute kontenta kaj certe kun li pacigos, ĉu ne, Trurl? — trankvilige diris la mediacianto.

— Certe… — respondis tiu per malforta voĉo.

— Jes? — diris la maŝino. — Do kiom estas du kaj du?

— Kva… ne, sep… — ankoraŭ pli mallaŭte diris Trurl.

— Ho ho! Do ne kvar, sed sep? – ektondris la maŝino. — Vi vidas!

— Sep, memkompreneble ke sep, ĉiam estis sep! — fervore aprobis Klapaŭcjo. — Ĉu nun vi jam ellasos nin? — li aldonis singarde.

— Ne. Ankoraŭfoje Trurl diru, ke li tre bedaŭras kaj kiom estas du oble du…

— Kaj ĉu vi liberlasos nin, se mi diros? — ekdemandis Trurl.

— Mi ne scias. Mi pripensos. Vi ne starigos kondiĉojn al mi. Diru, kiom estas du oble du!

— Sed verŝajne vi ellasos nin? — diris Trurl, kvankam Klapaŭcjo tiris lian brakon, flustrante al lia orelo: — Ĝi estas idioto, ne kverelu kun ĝi, mi petegas!

— Mi ne ellasos, se mi ne volos — respondis la maŝino. — Sed vi sendube diros al mi, kiom estas du oble du…

Urĝa furiozo ektremis Trurl-on.

— Ho! Mi diros al vi, certe! — li ekkriis. — Du kaj du estas kvar kaj du oble du estas kvar, kvankam vi ekstaris surkape, kvankam vi polvigis tiujn tutajn montojn, per maro falsenglutis, la ĉielon eltrinkis, ĉu vi aŭdas? Du kaj du estas kvar!!

— Trurl! Vi freneziĝis! Kion vi diras? Du kaj du estas sep, kara, amata maŝino, sep! Sep!!! — kriis Klapaŭcjo, penante superlaŭtigi sian amigon.

— Malvere! Estas kvar! Nur kvar, de komenco ĝis la mondfino KVAR!! — muĝis freneze Trurl ĝis la voĉperdo.

Subite la rokojn sub iliaj piedoj trairis la febra terurtremo. La maŝino forŝovis de la kava elirejo, ke internen eniris griza lumo kaj samtempe ĝi faris konstantan krion:

— Malvere! Sep! Tion vi tuj diros, kiam mi vin kaptos!

— Mi neniam tion diros! — rebatis Trurl, kvazaŭ por li estis ĉio la sama, kaj tiam de kavplafono la ŝtona hajlo ŝutis al iliaj kapoj, ĉar la maŝino komencis ataki per ĝia tuta oketaĝa korpo la rokan krutaĵon ĝis la grandegaj ŝtonegoj krevis de masivaj rokoj kaj kun bruo rulfalis en la valon.

La bruego kune kun la flaro de silicia fumo plenigis la kavernon komune de sparkoj elfrotataj per ŝtalo batanta ŝtono, sed tra tiuj ĉi inferaj resonoj de sturmo momente aŭdigis la voĉo de Trurl, senĉese kriantan:

— Du kaj du estas kvar! Kvar!!!

Klapaŭcjo penis perforte fermi lian buŝon, sed, flanken forpuŝita, li eksilentis kaj eksidis, kaŝante sian kapon en manoj. La maŝino seninterrompe ne ĉesis ĝiajn inferajn penadojn kaj ŝajnis, ke en mallonga momento la kava plafono falegos sur la malliberigitojn, pistante ilin kaj entombigante por ĉiam. Sed kiam ili jam perdis la lastan esperon, kiam la akra polvo plenigis la aeron, subite ion terure ekgrincegis, aŭdiĝis malrapida tondro, pli laŭta ol ĉiuj sonoj de fanatika forĝado kaj batado, poste la aero ekhurlis, la nigra muro, ŝirmanta la kavtruon, malaperis kiel blovita de ventego, malsupren falis la lavango de grandaj rokaj rompaĵoj. La eĥo de tondroj rulis ankoraŭ tra la valo, reflektita de montoj, kiam ambaŭ amikoj alkuris la kavelirejon kaj elklinante duonkorpe ili ekvidis la maŝinon, kuŝantan interrompita kaj platigita per la roka lavango, kiun ĝi mem faris. Centre de ĝia oketaĝa korpo kuŝis grandega ŝtonego, kiu interrompis ĝin preskaŭ duone. Ili singarde malsuprengrimpis laŭ rulŝtonoj polvokovritaj de roka faruno. Por atingi la sekiĝinta torento, ili devis preteriri tre proksime de la kadavro de kuŝanta plate maŝino, grandega kiel la ŝipo ĵetita surborden. Nenion dirante, ili ambaŭ haltis samtempe apud ĝia enpremita ŝtala flanko. La maŝino ankoraŭ movadis malforte kaj oni povis aŭdi, ke interne io cirkulas.

— Do tia estas ĝia malfama fino kaj du oble du estas ĉiam… — komencis Trurl, sed en jena momento la maŝino ekzumis kaj malforte kaj malklare, eĉ neaŭdeble, lastfoje ekbalbutis: — SEP.

Poste io krevis interne, la ŝtonoj rulfalis de sur ĝia alto kaj ĝi senmoviĝis, transformanta en solido de senvivaj ferrompaĵoj. Ambaŭ konstruantoj rigardis unu al la alia, kaj poste, sen unu vorto, ili komencis en silento returni laŭ la sekiĝinta torento.
LA GRANDA BATADO Iu frapis je la pordo de la domo de konstruanto Klapaŭcjo, kiu malfermetis ĝin, elŝovis sian kapon ekstere kaj ekvidis la ventrodikan maŝinon starantan sur kvar mallongaj piedoj.