Алесь Змагар
Да згоды
Да згоды (замест прадмовы)
Браты-Беларусы! Да згоды! Час прыйшоў!
Славуты час… Адказная хвіліна‚
Калі вагаецца лёс нашае Краіны‚
Ці вольнай‚ слаўнай стаць‚ як некалі‚ ізноў‚
Ці на гады‚ а мо й навек загінуць.
Да згоды ўсе! Браты! Нас лучыць САКАВІК‚
Бацькоўскаю крывёй палітыя загоны‚
Выгнанцаў на Сібір балючыя праклёны‚
Крыжы дарожныя‚ дзяцей галодных крык
Ды роднае матулі енкі-стогны.
Браты-Беларусы! Успомніце той час‚
Калі грудзьмі баронячы Краіну-Маці‚
Са зброяю плячо-ў-плячо ў гушчэры‚ гаці‚
Адзін за аднаго на сьмерць ішлі ня раз‚
Каб выратаваць сябру ў няшчасьці.
Чаму-ж цяпер брахня‚ грызота‚ сваркі‚ бруд‚
Агідна лаянка‚ даносы медналобых‚
Абрыдлыя для ўсіх амбітныя хваробы?
А час ня спыніцца‚ й гісторыі прысуд
Апляміць іх пад матчыну жалобу.
Зірні наўкол! Як радуецца агент-шпег!
Заданьне выканаў‚ справакаваў на сваркі‚
Цяпер работа ёсьць агентам Чразвычайкі —
І вусны крывяцца у гіранічны сьмех —
Па аснаму вылаўліваць на вуліцах‚ у парках.
Да згоды! Час! Зважай! — Нясецца кліч з гаёў.
Сынкі мае! Хутчэй! Краіна — ваша Маці
Даруе кожнаму радзімаму дзіцяці‚
Калі вы дружныя й адважныя ў баёх
Зноў разам прыдзеце за Край змагацца.
Парыж — Францыя, 15.ХІІ.1952
№ 464
Ён любы мне. Ён — дарагі.
Ўгары — Пагоні бег няспынны‚
А з кута ў кут на берагі
Плыве Сьцяг роднае Айчыны.
Гляджу на нумара красу;
Зьвіняць: чатыры-шэсьць-чатыры…
Кангрэс — сьпяваюць верасы‚
Другі — грукоча сэрца шчыра.
Ён любы мне… Ён — мой мандат.
Хвалюе грудзі шчасьця рэзвасьць.
Ён гонар мой. Я — дэлегат.
Я галасую: нязалежнасьць.
Чэрвень 1944 г.
Пад сьцягам Пагоні
25 Сакавік
Радзіўся Ты у Менску Беларускім‚
Пажарам Край дыміўся ў вагні.
Наўкол чужынцы на палетках вузкіх
Тапталі скарбы нашых родных ніў.
Народ стагнаў‚ угору ўздымаў рукі‚
Лавіў сьвятла недасяжны прамень.
Быў цяжкі час. Сярод нясьцерпнай мукі
Зьявіўся Ты‚ прыгожы‚ сьветлы Дзень.
Цудоўнай зоркай ўзьняўшыся высока‚
Народу шлях да волі асьвяціў‚
І зашасьцелі казкаю асокі‚
Мінулай славай лес загаманіў.
І Край ажыў. Народ паймкнуўся к сьвету‚
У вачах крынічыць радасьці струмень.
І нашых продкаў слаўны запаветы
Ўваскросьлі ў гэты незабытны дзень.
Вялікі Дзень! Нічым Цябе ня сьцерці!
Стагодзьдзям нат Цябе не перажыць!
Вякі мінуць‚ а Ты ў народным сэрцы
У песьнях‚ былях будзеш жыць!
Кіргхайм — Аўстрыя, 25 Сакавіка 1946
Бывай, Радзіма
Імчыцца цягнік скрозь туманы балот;
Вагоны бягуць чарадою;
Адзаду застаўся купнік і чарот;
А сум?.. Сум няўмольна са мною.
Мінаюць загоны‚ мінаюць лясы‚
Вазёраў крыштальныя хвалі…
О‚ колькі змаганьня маўклівай красы
Палескія нетры схавалі!
Цягнік, 1923
Вышэй
Вышэй уздымайся‚ стальны малаток!
Выкоўвай жыцьцё Беларусу!
Ідзі бараніць свой радзімы куток!
Народ вызваляць з-пад прымусу!
Даволі ўжо енкаў! Даволі пакут!
Даволі цярпець ад чужынцаў!
Гісторыі блізіцца помста-прысуд
Усім прайдзісьветам-злачынцам.
Вышэй уздымайся‚ мазольна рука!
Мацней бі ў зялезныя грудзі!
Куй долю і волю свайго мужыка!
Выводзь з-пад апекі у людзі!
Ціхарэцкая, 1923
Залатым узорам
Залатым узорам заіскрылі зоры‚
Заіскрылі зоры у чароўным сьне;
Беларуса гонар‚ уздымайся ўгору!
Угару! Да зораў! Насустрач вясьне!
Дух бунтарны‚ зорны‚ горда — непакорны —
Ў барацьбе няўкорны вольных дум узьлёт
Разам з сонцам раньнім заклікай к змаганьню!
Заклікай к змаганьню вынішчыць прыгнёт!
~ 1 ~