13.4.3.1: ‘suis se penatibus intempesta nocte subduxit’ ← BM (VI, 8, 7): см. комм. к 2.6.6.1.
13.4.3.5: ‘insontem notabat’ ← BM (VII, 3, ext. 10): см. комм. к 8.15.2.5.
13.5.1.1: ‘dignitatis sibi incrementa’ ← BM (IV, 7, 5; V, 7, 2; VI, 9, 7): см. комм. к 11.7.20.2.
13.5.2.3: ‘Wartisclavus diutinas cum Danis Polanisque inimicitias gesserat’ ← BM (IV, 2, 1): см. комм. к 14.22.3.3.
13.5.2.8: ‘rem Sclavicam intolerabili vastationis onere fessam’ ← BM (VII, 4,4): ‘intolerabili onere fessas… res nostras’ (чтобы непобедимые армии этих двух братьев, объединившись, не стали ‘невыносимым бременем для наших скудных возможностей’).
13.5.3.1 (1): ‘Kanutus in contione querela prosecutus’ ← BM (V, 3, 3 и VI, 2, 8): см. комм. к 12.4.1.4.
13.5.3.1 (2): ‘ne plus alienae perfidiae viribus quam propriae indulgeret temperantiae’ ← BM (V, 3, 5): см. комм. к 9.11.3.2.
13.5.3.2: ‘privatum crimen publicus patriae rubor exsisteret’ ← BM (IX, 13, 1): ‘privatum opprobium publicus rubor existeret’ (совершив свой бесчестный поступок, он покрыл позором также и всю республику).
13.5.5.1: ‘ideoque se dignitatis incrementa accepturum speraret’ ← BM (IV, 7, 5; V, 7, 2; VI, 9, 7): см. комм. к 11.7.20.2.
13.5.5.2 (1): ‘consimili probitatis genere aemulatus Magnus’ ← BM(IV, 3,10): см. комм. к 10.7.4.2.
13.5.5.2 (2): ‘in patriam deportandos curavit’ ← BM (IX, 6, 3): см. комм. к 12.7.4.3.
13.5.5.3: ‘sonoritatis vim’ (в значении: громкий звук) ← Иоанн Солсберийский (II, 16): ‘tanta vocis sonoritate’ (Сократ… видел, как его воспевают ‘таким громким и радостным голосом’, что весь мир веселился [слыша это]).
13.5.6.4: ‘consilii sui tranquillitatem’ ← BM (IV, 1, ext. 3): ‘qua tranquillitate consilii’ (‘это его спокойствие’ снискало ему всеобщее уважение даже в изгнании).
13.5.6.5 (1): ‘ad ultimam paene tabem redacta’ ← BM (V, 7, ext. 1): см. комм. к 11.12.5.4.
13.5.6.5 (2): ‘tantumque se in rebus domesticis gerat, quantum egerat in externis’ ← BM (IV, 1, 6): см. комм. к 7.10.5.7.
13.5.7.6 (1): ‘densissimis tenebris involvere’ ← BM (VII, 2, ext. 1): ‘densissimis tenebris inuoluta’ (человеческий разум как бы ‘окутан глубоким мраком’).
13.5.7.6 (2): ‘splendissimum patriae lumen’ ← Ин. (8,12): ‘Ego sum lux mubdi’ (Аз есть свет миру).
13.5.9.3 (1): ‘aliquid ab alienissima tibi iracundia mutuatam’ ← ВМ(II, 7,12): см. комм. к 11.7.13.9.
13.5.9.3 (2): ‘sinistro rationis ductu transversam ferri’ ← ВМ(IV, 1, praef.): см. комм. к 11.7.16.1.
13.5.11.1: ‘salutem tuam… iugibus excubiis vallare necesse habuisti’ ← BM (IX, 13, ext. 2): см. комм. к 12.7.1.5.
13.5.11.6: ‘in publica adverso pro te vulnera corpore excepi’ ← BM (VII, 7, 1): ‘adverso corpore exceptas ostendebat cicatrices’ (показывал на своём теле полученные шрамы); ← ККР(IX, 5.16): ‘multis adverso corpore vulneribus acceptis’ (Тимей, ‘приняв много ран в грудь’, геройски пал).
13.5.12.6: ‘difficiles accusatoribus aures praebere convenit’ ← BM (IV, 7,4), а также Публий Сир (D, 11): см. комм. к 12.2.3.1.
13.5.14.1: ‘aures obseraturum’ ← BM (VI, 5, 5; VII, 3, ext. 6): см. комм. к 2.6.3.3.
13.6.2.1: ‘collegio se… abrupit’ ← BM (I, 8, 10): см. комм. к 10.18.13.3.
13.6.3.1: ‘insidiosa religionis adumbratione contexit’ ← BM (VII, 3, ext. 8): см. комм. к 11.13.3.3.
13.6.4.3: ‘si fortuna aeque ac coniunx consilio instruere voluisset’ ← BM (I, 7, ext. 2): ‘si eum cauendi etiam periculi consilio fortuna instruere uoluisset’ (сама судьба постановила вооружить его благоразумием, дабы избегал опасностей).
13.6.5.1: ‘sacri temporis residuum dividuo peregere contubernio’ ← BM (IX, 5, ext. 3): см. комм. к 9.11.3.3.
13.6.5.2: ‘fuste percussum interemit’ ← BM (VI, 3, 9): ‘fusti percussam interemit’ (Эгнатий Мецений… забил насмерть палкой свою пившую [без всякой меры] вино супругу).
13.6.5.3: ‘ad detestabile carnificis ministerium’ ← KKP (VIII, 2.2): ‘detestabile carnificis ministerium’ (‘Гнусное дело палача’ исполнил царь, отомстив бесчестным убийством за дерзкие слова, которые можно было приписать действию вина).
13.6.6.1: ‘ab Erico, Falstriae praefecturae viro’ ← BM (I, 8, 1): см. комм. к 13.2.1.3.
13.6.7.1: ‘integritatem suam inter fidum arcani et pium innocentiae servatorem partitus’ ← BM (V, 10, 3; VI, 5, ext. 3): см. комм. к 8.14.10.3.
13.6.8.3: ‘Virum… vitae rusticae’ ← BM (II, 4, 5): см. комм. к 9.4.18.7.
13.6.9.3: ‘patris eius maiestas diu laetis fortunae velis prosperum cursum teneat’ ← BM (VI, 9, ext. 5): ‘cuius felicitas semper plenis uelis prosperum cursum tenuit’ (этот Поликрат, ‘чьё счастье прежде всегда на всех парусах следовало неизменно правильным курсом’, был взят в плен Оронтом, префектом [царя] Дария).