Выбрать главу

14.10.0.1: ‘ad libidinis commercium’ BM (VIII, 2, 2): см. комм. к 5.1.12.3.

14.10.0.4: ‘publicum ruborem’ BM (IX, 13, 1): см. комм. к 13.5.3.2.

14.10.0.5: ‘propior privatae copulae quam publicae vindictae’ BM (1,1,10): см. комм. k 1.4.15.3.

14.11.1.10: ‘mos, usurpatione posterorum firmatus’ ßM(II, 3, 1): см. комм. к 10.18.19.5.

14.11.2.4 (1): ‘inertiam eius facetissime cavillatus est’ Макробий (II, 2, 1): ‘Hannibal… apud regem Antiochum profugus facetissime cauillatus est’ (весьма забавно пошутил Ганнибал Карфагенский, бежавший к царю Антиоху); см. то же самое у Авла Геллия (V, 5, 1) и у Иоанна Солсберийского (VI, 19).

14.11.2.4 (2): ‘araneam eum aemulari dicebat, quae, telarum figmentis cum discrimine vitae et viscerum suorum egestione consertis, quid nisi scarabaeos putres et vilia prenderet animalia’ BM (VII, 2, ext. 14): ‘quam porro subtiliter Anacharsis leges araneorum telis comparabat! nam ut illas infirmiora animalia retinere, ualentiora transmittere, ita his humiles et pauperes constringi, diuites et praepotentes non alligari’ (Насколько же тонко Анахарсис сравнил законы с паучьей паутиной! Подобно тому как одни, — говорил он, — задерживают лишь самых слабых насекомых и отпускают более сильных, также и другие обязывают лишь бедных и слабых, не препятствуя ни в чём богатым и сильным).

14.11.3.1: ‘pudoris irritamentum’ BM (IX, 10, ext. 2): см. комм. к 11.7.16.4.

14.11.3.3: ‘spe quoque tam rata victoriam complectebatur’ BM (IV, 7, ext. 2): см. комм. к 10.16.6.3.

14.11.3.5–6: Cp. у Клавдиана, Против Руфина (II, 321–323): «Уже супружства они, веселяся, // Прочат чужие себе и вообще обещают друг другу, // Каждый каких бы градов желал, которы б пожрати».

14.12.2.6: ‘aeris, non armorum saevitiam in metu reponere’ BM (I, 7, ext. 4): см. комм. к 14.2.7.4.

14.12.4.1: ‘militiam ingressus fuerat’ BM (V, 1,7): ‘aduersus Romanos ingressum militiam’ (рассказал, что… ‘на войну с римлянами отправился’ без его ведома); BM (VII, 7,1): ‘coactus est… togatam ingredi militiam’ (не снимая военной тоги, он был вынужден начать судебный процесс).

14.12.4.3: ‘celerem ipsius obitum’ BM (IV, 6,1): ‘ipsi celerem obitum’ (ему было предсказано, что, если отпустить змея, умрёт его жена, если змею — ‘умрёт вскоре он сам’).

14.12.5.1 (1): ‘conspicuae probitatis operibus’ BM (IV, 3, 4): см. комм. к 0.1.3.1.

14.12.5.1 (2): ‘ab agrestibus… traiectus opprimitur’ KKP (IV, 4.11): ‘multos e muris propugnatoribus hasta transfixit’ (многих защитников стен он сразил копьём).

14.12.6.3: ‘compendiaria… via’ ВМ (VII, 2, ext. 1): см. комм. к 6.8.2.1.

14.12.7.4: ‘in cinerem… collapsa fuerat’ ВМ (V, 3, 2b): см. комм. к 4.1.1.2.

14.12.7.9: ‘egregiae indolis pueri’ ВМ (IV, 1, 15; V, 10, 2): см. комм. к 8.14.9.1.

14.13.0.1: ‘plebs Scanica, a principibus dissidens, contione lecta… armata secessit’ Саллюстий, ОзК (33, 3): ‘saepe ipsa plebs… armata a patribus secessit’ (часто сам плебс, либо из стремления к власти, либо возмущённый высокомерием магистратов, с оружием в руках уходил от патрициев).

14.13.0.6: ‘obstrepente multitudinis clamore’ ВМ (III, 8, 6): ‘clamore imperitae multitudinis obstrepens’ (‘невежественная толпа кричала на тебя’, весь форум настойчиво побуждал тебя поцеловать Эквития…).

14.13.0.9 (1): ‘in medium vulgi se proripit’ ВМ (IV, 1, 12): ‘in publicum se proripuit’ (когда Метелл узнал, что Сципион погиб и его оплакивают, ‘он ринулся на публику’ с сокрушённым лицом и вскричал прерывистым голосом).

14.13.0.9 (2): ‘imperitum contionis fragorem… compressit’ BM (III, 8, ext. 3): ‘maximoque contionis fragore… compulsus non est’ (противопоставил свою решимость безрассудству и громким воплям народного собрания, ‘но не смог смирить всеобщее безумие’).

14.13.0.11: ‘ipsos consternationis auctores spiritu… privavit’ KKP (VII, 10.13): ‘interfectis… consternationis auctoribus’ (казнив зачинщиков мятежа).

14.14.2.5: ‘nulla veterum inimicitiarum macula… novae societatis habitum infuscaret’ Юстин (XII, 5.5): ‘verens ne… victoriae gloria saevitiae macula infuscaretur’ (стал опасаться… как бы слава его побед не померкла от его жестокости); Вергилий, Георгики (III, 389): ‘ne maculis infuscet vellera pullis’ (чтобы тёмными он не испортил пятнами шерсти).

14.15.3.10: ‘in litus elapsi, per lubricum pelagi nando navigia petiverunt’ BM (III, 2, 10): ‘Punicam classem nantes lubricis pelagi… in litus retraxerunt’ (наши воины, которые, ‘действуя в ненадежном море’ так, словно пехотинцы на твёрдой земле, ‘снова вытащили пунийский флот на берег’).

14.15.4.3: ‘inter scopulos spiritum deformi corporum ruina deponerent, quem audacter in acie profundere dubitassent’ BM (VI, 3, 3): см. комм. к 12.7.2.8.

14.15.5.1: ‘effusis piraticae habenis’ BM (IV, 6, ext. 2): см. комм. к 10.1.6.2.