Выбрать главу

14.30.5.1: ‘neglectae militaris prudentiae poenas sanguine persolverunt’ ВМ (1,7,4): см. комм. к 14.23.10.1.

14.30.5.3: ‘maiorem cladem gesserint an acceperint, virtute dubium reliquere’ ВМ (III, 2, 23): см. комм. к 14.29.3.3.

14.30.6.3: ‘a rebus mutis’ ВМ (VI, 9, 8): ‘si quis modo mutis rebus inest sensus’ (если только предположить, что немые вещи способны чувствовать).

14.30.6.6: ‘plus ex aliarum urbium fortuna timoris quam ex suis moenibus fiduciae capientes’ ВМ (V, 1, 1f); см. комм. к 10.1.4.3.

14.30.7.2: ‘quo plus a ceteris in auxilio suo fiduciae reponeretur’ ВМ (V, 1, 1f): см. комм. к 10.1.4.3.

14.30.9.3: ‘per Thorbernum Henrico, quae ab hostibus offerentur, enuntiat’ Саллюстий, ОзК (28, 2): ‘per Fulviam Ciceroni dolum, qui parabatur, enuntiat’ (Как только Курий понял, какая опасность угрожает консулу, ‘он поспешил через Фульвию известить Цицерона о готовящемся покушении’).

14.31.2.1: ‘stimulatos calcaribus equos in profundum egerunt’ BM (III, 2, 9 и V, 6, 2): см. комм. к 14.24.4.3.

14.31.2.2: ‘in exitium suum ruentibus’ BM (VII, 3, 6): см. комм. к 10.2.3.1.

14.31.3.4: ‘deforme existimantes ab iis, quos numero aequarent, audacia superari’ BM (III, 2,6): deforme sibi existimans, quos dignitate praestaret, ab his uirtute superari’ (считая для себя позором уступить в отваге тем, кого он превосходит знатностью).

14.31.3.6: ‘quorum constantiae et virtuti fortuna debitam incolumitatem concessit’ BM (III, 8, 8); см. комм. к 10.4.6.3.

14.31.3.8: ‘quo facto tam hostium quam civium in se admirationem vertere magnumque illis ruborem, his inter metum et laetitiam haesitantibus, peperere’ BM (III, 2,1): ‘tot civium, tot hostium in se oculos convertit, stupentis illos admiratione’ (он один ‘приковал к себе взгляды и соотечественников, и врагов: первые смотрели на него с восхищением’, вторые — со смешанным чувством радости и ужаса).

14.31.5.1: ‘praepropera festinatione’ BM (IV, 1, 2): ‘praepropera festinatione’ (избегая как ‘чрезмерной поспешности’, так и не предаваясь изъявлениям радости).

14.32.1.2: ‘sparso militiae genere’ BM (VII, 4, 5): см. комм. к 14.16.10.1.

14.32.2.2: ‘ita lapide ictus est, ut multus e capite cruor profunderetur’ BM (IX, 5, 2): ‘adeo uiolenter in carcerem praecipitem egisse, ut multus e naribus eius cruor profunderetur’ (его с такой жестокостью бросили в расположенное в яме узилище, что у него началось сильное кровотечение из носа).

14.32.2.3: ‘longa corporis debilitate contracta, seram incolumitatem aegre recuperavit’ BM (1,7, 4): ‘debilitate corporis solutus est… recuperata membrorum firmitate’ (Латиний продолжал упорствовать и ‘совершенно ослабел телом’… После этого… ‘его члены обрели прежнюю силу’, и он на своих ногах отправился домой).

14.32.2.4 (1): ‘conspicuis virtutis operibus’ BM (IV, 3, 4): см. комм. к 0.1.3.1.

14.32.2.4 (2): ‘saxi ictum capite excepit’ BM (I, 8, ext. 2): ‘cum ictum lapidis capite excepisset’ (в Афинах один весьма учёный человек ‘был ранен в голову камнем’).

14.32.2.6: ‘tam obstinatam hostium praesentiam’ BM (III, 2,9): ‘obstinataque animi praesentia (‘выказав такое присутствие духа’, они вырвали победу из рук врагов).

14.32.4.1: ‘pleno fiduciae spiritu’ BM (III, 7, 1c): ‘pleno fiduciae spiritu’ (обладая таким вот ‘духом уверенности’ [в своих силах], он смог покорить сердца врагов ещё до того, как поразил их своим оружием [на поле боя]).

14.32.4.2: ‘quem tanta fiducia ceperat, ut plus remedii in celeritate quam in sociis duceret’ Юстин (II, 9.10): ‘quem tanta fiducia ceperat, ut plus praesidii in celeritate quam in sociis duceret’ (Мильтиад был так уверен в своих силах, что считал быстроту действий лучшим способом обороны, чем помощь союзников).

14.32.5.1 (1): ‘Eskyllus, animi et generis nobilissimus eques militaribus armis praegravis’ BM(V, 6,2): ‘Curtius et animi et generis nobilissimi adulescens… militaribus insignibus orenatus’ (‘Курций, юноша высокого духа и происхождения’, истолковал это таким образом, что наш Город силён прежде всего храбростью и оружием. После чего он взобрался на коня и… ‘в полном боевом облачении’ бросился в эту бездну).

14.32.5.1 (2): ‘nec voraginum illuvie nec armorum onere depressus, facilem currendi eventum habuit’ BM (III, 2, 1): см. комм. к 10.12.2.4.

14.32.5.3: ‘religiosa admiratione’ BM (I, 8, 2): см. комм. к 11.12.2.6.

14.33.1.2: ‘claritatis incrementum’ BM (VI, 5, 5): см. комм. к 4.1.9.4.

14.33.3.1 (1): ‘sollemni more’ BM (I, 1, 11): ‘sollemni more’ (совершив там всё ‘согласно торжественному обычаю’, он… возвратился на Капитолий).

14.33.3.1 (2): ‘magnam sibi concupitae dominationis suspicionem’ BM (VI, 3, 1b): ‘suspicio concupitae dominationis’ (‘простое подозрение в том, что он стремится к единоличной власти, навредили Спурию Кассию куда сильнее, чем три славных консульства и два великолепных триумфа принесли ему пользы).

14.33.3.2: ‘quaesitis callide rationibus protegere’ BM (II, 6, 14): см. комм. к 2.6.1.2.