Карней Чукоўскі
Для дзяцей
Муха-Цакатуха
Муха, Муха-Цакатуха,
Залацістая пяюха!
Муха сцежкаю ішла,
Муха грошыкі знайшла.
На кірмаш - глядзець тавар,
Там купіла самавар:
«Запрашаю, прусачкі,
На гарбату й піражкі!»
Прусачкі спяшаліся,
Гарбаткі напіваліся,
А кузуркі -
Па тры кубкі
З абаранкам,
З малачком:
Сёння Муха-Цакатуха
Імянінніца!
Потым блошкі прыскакалі
Боцікі прэзентавалі.
Боты незвычайныя,
Спражкі дужа файныя.
Завітала ў госці
Панначка-пчала
Сотавага мёду
Мушачцы дала...
«Ах, краса-мятлушачка,
Ешце булку з макам.
Ці не да спадобы вам
Нашыя прысмакі?»
Раптам нейкі сівачок-павучок
Муху - цап! -
І пацягнуў у куток
Хоча бедную забіць,
Цакатуху загубіць!
«Дарагія госці, памажыце!
Злодзея ліхога засячыце!
І карміла я вас,
І паіла я вас,
Не пакіньце мяне
Ў мой смяротны час!»
Ды жукі-чарвякі
Забаяліся,
Па кутах, хто куды,
Пахаваліся:
Пчолкі -
У кашолкі,
Жук -
У капшук,
А багоўкі пад ложкі -
Берагуць свае ножкі!
І ніхто не вядзе
Нават вухам:
Прападай-памірай,
Цакатуха!
Ну а конік, ну а конік,
Быццам той зялёны коннік,
Скок, скок, скок, скок!
У хмызы,
Пад масток
І маўчок!
Ліхадзей жа ж зусім не жартуе,
Павуціннем ахвяру мацуе,
Іклы гострыя ў сэрца ўсаджае
І ейную кроў выпівае.
Муха крыкма крычыць,
Выдзіраецца,
Ну а злодзей маўчыць,
Выскаляецца.
Раптам - чуй! - ляціць, звініць
Цененькі Камарык,
Зырка у руцэ гарыць
Цененькі ліхтарык.
«Дзе забойца-ліхадзей?
На двубой няхай ідзе!»
Шабельку бярэ ў руку,
Смела ёй махае,
І з размаху Павуку
Галаву ссякае!
Муху кліча да вакна,
Усміхаецца яна.
«Я зладзею рады даў,
Я цябе уратаваў,
І чаму б нам, маладзіца,
Зараз жа не ажаніцца?»
Тут кузуркі ды жучочкі
Павылазілі з куточкаў:
«Слава, слава Камару -
Баявому ваяру!»
Прыляталі матылі
Ды запальвалі вагні -
Стала вельмі весела,
Проста любата!
Гэй, хутчэй, станожкі,
Бяжыце па дарожцы,
Бяжыце па музыкаў,
Будзем мы скакаць!
Тут музыкі прыбягалі,
Ў барабаны грукаталі.
Бом! бом! бом! бом!
Танчыць Муха з Камаром.
А за імі Клоп, Клоп
Боцікамі гоп, гоп!
Чарвячкі са смаўжамі,
Конікі - з мурашамі.
А жукі рагатыя,
Хлопцы зухаватыя,
Шапкамі махаюць,
Мятлушак запрашаюць.
Тара-ра і цілі-лі,
Госці танчыць пачалі.
Весялосці стае -
Муха замуж ідзе
За ваяку баявога,
Маладога Камара!
Смоўж старанна скакаў,
Боты чыста стаптаў
Са смаўжыхай скача
Ды кузуркам кажа:
«Вы кузурачкі,
Мае любачкі,
Прыга-прыга-прыга-прыга-прыгажулечкі!»
Боты скрозь рыпяць,
І абцасы грымяць, -
Мы да раніцы
Будзем бавіцца:
Сёння Муха-Цакатуха
Імянінніца!
Мыйдадзір
Коўдра з ложка,
Як на ножках,
Паскакала да дзвярэй.
І падушка з прасціною
Без аглядкі ўслед за ёю
Паімчалася хутчэй.
Я за свечку,
Свечка - ў печку!
Я за кніжку,
Але - дзе там! -
І яна за імі следам
Скок ды скок
І - наўцёк!
Я хачу напіцца чаю,
К самавару падбягаю,
А пузаты з усіх ног
Уцякае за парог.
Што такое?
Што такое?
Што тут робіцца ў пакоі?
І чаму ж
Усё кругом
Закруцілася круцёлкай
Ды памчалася бягом?
Стол за лыжкай,
Бот за кніжкай,
Качарга за пірагом -
Мітусіцца ўсё
І скача,
І ляціць усё кулём.
Раптам з мамінай са спальні,
Перапоўнены вадой,
Выбягае Умывальнік
І ківае галавой:
«Ах ты, брыдкі, ах ты, брудны,
Не хлапчук, а парася!
Ты чарней за камінара!
Падзівіся на сябе:
У цябе на шыі сажа,
У цябе на носе каша.
Ты ж увесь такі мурзіла,
Што і кніжкі і чарніла
Паўцякалі ад цябе.
На світанні, раніцою,
Чыста мыюцца вадою
Мышаняты й кацяняты,
Кураняты й качаняты
І конікі-скакуны.
Ты адзін не любіш мыцца,
І няма чаго дзівіцца,
Што ўцякаюць ад мурзілы
І панчохі, і штаны.
Я - вялікі Умывальнік,
Я - вядомы Мыйдадзір,
Умывальнікаў Начальнік
І вяхотак Камандзір!
Варта тупнуць мне нагою,
Варта толькі мне гукнуць,
Дык сюды усёй гурбою
Умывальнікі ўбягуць
І цябе тут з галавою
У балею акунуць!»
Стукнуў ён у медны таз
І гукнуў: «Кара-барас!»
І адразу шчоткі, шчоткі
Затрашчалі, як трашчоткі,
І давай мяне мыць,
Прыгаворваючы:
«Мыем, мыем мы мурзілу,
Мыем, мыем камінара:
Ваксу, сажу і чарніла
Адмываем чыста з твару!
Будзе, будзе камінар
Аж блішчэць, як самавар!»
Тут падскочыла і мыла,
Уплялося ў валасах,
Вочы пенаю закрыла
І кусае, як асва.
Ад вяхоткі ашалелай
Я памчаўся, покуль цэлы,
А яна за мной, за мной
Па Садовай, па Сянной.
Я па вуліцы да саду,
А яна за мною ззаду
Усё імчыцца ды імчыцца
І кусае, як ваўчыца.
~ 1 ~