I як тупне ён нагою:
— Гэй, гарбун, віна падай!
Каб ламіўся стол гарою,
Закусь царскую стаўляй!
I адразу, нібы ў казцы,
Быў накрыт шыкоўна стол:
— Не здзіўляйся, калі ласка,
А частуйся, хлебасол!
Кубак поўны налівае
I салдату падае:
— Пі! — І збан свой выпівае
I яшчэ узанар п'е.
Прапаршчык жа, каб не ўпіцца,
З госцем толькі чок ды чок
I ўсялякі раз злаўчыцца
Выплеснуць віно набок.
Праз якія паўгадзіны
Чараўнік асалавеў:
— Партупей! Мой друг адзіны!
Ты душу маю сагрэў...
Таямніцу я адкрыю...
Чуеш ты ці не, вусач!
Тут скляпенні ёсць такія...
Ды замок на кожным, бач!
Не звычайны, а з заклёнам.
А ключы? Вось дзе ключы!
Пі, служывы, перад сконам...
Ад мяне ўжо — не ўцячы!
Мне твае вядомы планы...
Ды па-твойму — не бываць!
I царэўны, скарбаў тайных
Ад мяне не адабраць!
Толькі той, хто гэтым мечам,
З бліскавіц які адліт,
Авалодае, дык вечна
Будзе княжыць на зямлі!
Адхлябнуў яшчэ са збана,
Гаркнуў: — Цыц! Бо я тут князь!
Пахіснуўся нечакана,
Вобзем галавою — бразь!..
«Вось прыгода дык прыгода!
Хутка спляжыўся вядзьмак...
Аж пазелянела морда,
Нерухомы, як мярцвяк.
Толькі у грудзях ракоча...
Ці прыкінуўся знарок
I мяне праверыць хоча?
Здагадайся, трасцы ў бок!
Праваронь вось момант гэты,
Прапусці ты зручны час —
Расквітаешся са светам,
Знішчыць нас страшыдла ўраз.
Ат, што будзе — тое будзе,
Двум жа смерцям не бываць,
А адной, як кажуць людзі,
Усё адно не мінаваць...»
Так разважыў, падыходзіць,
Нахіляецца над ім:
— Гэй, выкідваць штучкі годзе!
Ці спраўды ты ўпіўся ў дым? —
Кажа так і веліканаў
Меч чароўны за эфес
Ўміг хапае: — Ну, паганы,
Сам у пастку ты улез!
Дык трымайся, дык ратуйся,
Калі можаш ты, вядзьмак!
Выбачай ужо, не злуйся:
Я ці ты мяне — вось так!
Тут я выбару не маю,
Сам казаў — заб'еш мяне...
У іншы свет я не спяшаю,
Лепш сканай ты сёння ў сне!
Меч узняў і... супыніўся,
Засаромеўся салдат:
«Я ж з ляжачымі не біўся...
Ці ж я злыдзень, ці ж я кат?»
I, штурхнуўшы ў бок нагою,
Закрычаў на ведзьмака:
— Уставай! Выходзь да бою!
Не ўздрыгне мая рука!
Велікан тут як ускочыць:
Цоп салдата пяцярнёй —
Ў Партупея меч ён хоча
Адабраць чароўны свой.
Толькі прапаршчык не промах!
Спрытны, вёрткі, нібы кот,
Шмат ён ведае прыёмаў,
Галавою б'е ў жывот.
У страшыдлы ад удару
Іскры пырснулі з вачэй,
Аж скруціўся ён, пачвара,
Засіпеў злавесна, змей:
— Меч цяпер не уратуе,
Спапялю цябе агнём!
Ці з касцямі праглыну я,
Нібы тую мыш, жыўцом!
I ў ільва ператварыўся
I раз'юшана зароў,
З пашчы слуп агню узвіўся,
Спапяліць, сажраць гатоў!
Выбраў прапаршчык хвіліну
I, калі той сігануў,
Мечам грозным ён звярыну
Па загрыўку секануў!
Сціх адразу рык магутны,
Галава, нібы кацёл,
Ў сне апошнім, непрабудным
Адкацілася пад стол.
Партупей ключы здымае
I спяшаецца у склеп,
З рыпам дзверы адчыняе,
I... ажно ён не аслеп —
Там у скрынях, там у бочках,
На падлозе, па кутах
Столькі золата, браточкі,
Аж бярэ салдата страх!
Супыніўся, апантаны:
— Божа! Колькі тут дабра!
Хтось гібее босы, рваны
I галодпы, як жабрак,
А багацце вось людское
Прападае марна тут,
Змочана яно крывёю,
След на ім людскіх пакут.
Схамянуўся ледзь і далей,
Дзверы новыя адкрыў.
Самацветы там заззялі
Зыркім колерам зары.