Панiва
Ёсць здарэннi, пра якiя не ведаю, як напiсаць. Галоўнае — я зусiм не ўпэўнены, цi варта згадваць пра iх наогул. Але яны навязлiва запаўняюць сабой маю свядомасць i захiнаюць iншыя згадкi. Яны патрабуюць: напiшы пра нас, напiшы! Адкладаю, наколькi магу. А потым скараюся. Адно з такiх здарэнняў — выпадак з панiвою. Мама ў студэнцкiм iнтэрнаце смажыла бульбу. А вельмi самаўпэўнены маладзён, са знакамiтай артыстычнай сям’i, пачаў непрыстойна сябе паводзiць. Ягонае хамства давяло маму да таго, што яна вывернула яму панiву з салам i бульбаю на голаў. Як не выпалiла вочы, нiхто не ведае. Цудам хлопец не стаў калекам. На наступную ранiцу ў iнтэрнаце з’явiлася прыма Купалаўскага тэатру — Стэфанiя. Яна спрабавала сварыцца на маму, а тая сказала, што калi яшчэ раз яе сын палезе з заляцанкамi, дык застанецца не толькi без скуры, але i без галавы, i прынясуць яго дамоў безгаловага. Артыстка абяцала паспрыяць выгнанню мамы з iнстытута. Марныя былi запалохваннi.
Напiсаўшы пра панiву, не адчуў я палёгкi. Можа, пазней адчую. Спадзяюся.
Матылi
У нашым садзе над блакiтнымi качанамi капусты лёталi белакрылыя i жоўта-лiмонныя матылi. Iх называлi капуснiцамi. Я так любiў iсцi праз сад, па вузкай сцежцы, за мамаю i любавацца няўпэўнена-лёгкiмi палётамi капуснiцаў. Колькi разоў мне казалi, што матылi шкодныя, што яны ператвараюцца ў вусеняў i ядуць-шкодзяць капусныя лiсты! Мне было не шкада тых тоўстых лiстоў, а матылёў я любiў. Вядома, я любiў iх менш, чым маму. Але сад, мама, матылi! Што можа з гэтым параўнацца? А яшчэ — жыццё маё было наперадзе.
Каты i сабакi
Хто з жанчын не любiць коцiкаў i сабачак? Мая мама. У яе развiлася алергiя на звярыную поўсць. Яна не можа знаходзiцца ў памяшканнi, дзе ёсць цi нядаўна была жывёла. Ёй робiцца кепска. Падобная алергiя мучыць маю стрыечную сястру Вольгу. Яе арганiзм не прымае пахаў рыбы. Аднойчы Вольга ледзь не задыхнулася, калi яшчэ дзiцёнкам схапiла ў рукi люстранога карпа. Вось i мама пачынае задыхацца ад кацiных пахаў. З гэтае прычыны яна не прыходзiць да мяне ў госцi. Мой кот Чарлi, куплены для Ядзi, нiбыта не пускае яе. Пазбавiцца ад ката я не магу, бо Ядзi часцяком даводзiцца заставацца адной, а з коцiкам не так самотна. Зрэшты, да брата Мiраслава мама таксама не ходзiць, хоць у яго нi ката, нi сабакi даўно няма, толькi два шэрыя пацукi ў драцяной клетцы.
Плач
Заўсёды саромеўся сваiх слёз. Такi менталiтэт: мужчына мусiць хаваць пачуццi, стрымлiваць слёзы, быць злым i жорсткiм. Такiя героi ў нашых казках i аповесцях. Такiх мужчын нашы жанчыны хочуць бачыць у жыццi. Збольшага мы такiя i ёсць. Я вельмi перажываю з-за таго, што прылюдна заплакаў на татавым пахаваннi. Праявiў слабасць замест таго, каб з каменным тварам рабiць выгляд новага галавы сям’i. Затое мамiны слёзы ўспрымалiся натуральна, як абавязковае, як неабходнае. Днямi, памiж камандзiроўкамi ў Лондан i Вiльню, я забег да мамы на каву. Мы сядзелi на кухнi, i мама расказвала пра сябе: «Мне так сумна без яго. Устану ранiцай, пагляджу на партрэт, i слёзы душаць, але не плачу. Прыходзiць пакаёўка Алена, прыбiрае, мые мне галаву, стрыжэ, робiць прычоску. А дзеля каго я такая парадная, з прычоскаю? Няма з кiм пасварыцца, няма перад кiм паплакаць». Мама здымае акуляры i плача. Мне прыемна глядзець, як плача мая мама. Твар у яе чырванее, робiцца жывым. Так важна, каб твар у мамы быў жывы. «Не перажывай. Я зараз сабяруся. У мяне ёсць вы, але гэта ўсё iншае. З вамi я не магу пасварыцца». Тое, што напiсана тут — слабейшае за тое, што не сказана i не запiсана. Плач — мацнейшы за слова.
Жабрак
Заўважаецца такая заканамернасць: калi дом квiтнее, абавязкова ў яго прыходзяць вар’яты i жабракi-папрашайкi. I не важна, якi гэта дом, палац японскага iмператара цi Дом лiтаратара ў Менску. Жабракi прыходзiлi ў дом пiсьменнiкаў розныя, але адзiн моцна вылучаўся сярод iх. Звалi яго Валера. Ён заходзiў у розныя кабiнеты, у тым лiку i ў бiблiятэку. Чамусьцi ён называў маму Емельянаўна. Пэўна, з-за таго, што доўгi час у бiблiятэцы разам з мамаю працавала Еўдакiя Емельянаўна, сястра паэта Панчанкi. Мама заўсёды давала жабраку на хлеб. Прыпадкi Валеравай агрэсii мама ўспрымала спакойна. «Ну не будзем жа мы дактароў выклiкаць», — казала яна, i вар’ят супакойваўся, прасiў прабачэння ў Емельянаўны i хаваўся за дзвярыма.