Ueno Takao, japano, komercisto. Nask. 18 febr. 1885 en Tôkyô. E-isto de 1922. Fondis E-fakon en sia firmo Kjokko-Sa kaj multe importis E-librojn ekde aŭg. 1923. Unu el la dir. de JEI. — (Kuw.)
UEPL: Universala E-ista Pacifista Ligo. v. Pacifismo.
UFE: Universala Federacio E-ista, v. Organizo.
UHA: Universala Homama Asocio. v. Oomoto.
Uhlmann (ulman) Fr., germano svisa, d-ro med. Verkis lernolibron, vortareton, trad. «Kulturceladoj de la nuntempo» de Forel, 1911. Kunlaboris al „E“, «Monda Poŝto», «Int. Med. Revuo», «Vespera Horo».
Uitterdijk (ojterdejk) Dreves, nederlandano, institutestro, poste korektisto. Nask. 25 febr. 1866 en Roodkerk. E-isto de 1898. L.K. de 1905. Pioniro de la E-movado en Nederlando. Verkis la unuan detalan lernolibron por nederlandanoj, kiu aperis 1 dec. 1901. Fondis en majo 1902 gazeton «Holanda Pioniro», de li red. kaj adm., kiu vivis ĝis 1905. Verkis vortarojn kaj ekzercarojn, faris paroladojn, gvidis kursojn, verkis prop. artikolojn. Helpis al starigo de la NES. Oferinte por E en la unuaj jaroj sian tutan liberan tempon, sian energion kaj tutan ŝparmonon, post 1905 iom malpliaktiviĝis. Tamen li prizorgis ĝis 1923 recenzrubrikon en restarigita «H. Pioniro». En 1925–27 li redaktis «H. E-Pioniron» kaj «Wereldtaal», partoprenis en nova organizo NEA, verkis novan lernolibron kaj trad. amuzan libron «Longkrurulo». UK: Universala Kongreso. v. Kongresoj.
Ullrich (ulriĥ) Franz, germano. Nask. 22 jan. 1897 en Bürgstein (iam en Aŭstrujo, nun en Ĉeĥosl.). E-isto de 1920. Gvidis multajn kursojn. Longjara sekr. kaj estro de «Nordbobema E-Distrikto». Kunlaboris al diversaj gazetoj. Verkis: «Skizoj el E-ujo», 1934.
Ungár Imre, hungaro, pianovirtuozo. Nask. en 1909. Gajnis la unuan premion de la Chopin-konkurso en Varsovio 1932. Grandsukcesaj koncertoj en multegaj landoj. Estas blindulo, E-n uzas praktike dum siaj eksterlandaj vojaĝoj.
Universala Esperantista Pacifista Ligo. v. Pacifismo.
Universala Esperanto-Asocio. v. UEA.
Universala Esperanto-Asocio. «Historia Skizo de 1908–1933» de Hans Jakob. 1933, 110 p. Grava historia superrigardo pri la plej grava institucio de E. Precipe interesa kaj detala estas la ĉapitro «UEA dum la milito». La verkon kompletigas statistikaj tabeloj.
Universala Esperanto-Metodo. Verkita de W. Benson. 1932, 560 p., kun 11.000 bildoj. Grandioza instruverko por memlernantoj. La unua parto prezentas per rekta bildmetodo la gramatikon, vortojn kaj frazkonstruon. La dua parto konsistas el ampleksa krestomatio, la tria estas vortaro, en kiu la vortoj estas klarigataj per bildo, difino kaj granda parto de la vortoj en 40 naciaj lingvoj. La kvara parto enhavas listojn de samspecaj vortoj laŭ alfabeta aranĝo.
Universala Homama Asocio, v. Oomoto.
Universalaj Kongresoj, v. Kongresoj.
Universala Terminologio de la Arkitekturo. (Arkeologio, arto, konstruo kaj metio). De F. Azorin, 1933, 215 p. «La verko enhavas ĉ. 2000 fakvortojn kaj 2000 desegnojn, ĉiu radikvorto estas tradukita en 6–8 lingvojn. Do ĝi estas gravega gajno en nia fakvortara literaturo… La desegnoj ĝin faras kvazaŭ atlaso de la arthistorio… Sed lingvaj malkorektaĵoj.».(y, Lingvo Libro, 1934, p: 12)
Universala Vortaro de la lingvo internacia, eld. de Z en 1894, Varsovio, 52 p, 5-a eld. 1906 95 p. Ĝi entenas krom la 900 vortoj de la «Unua Libro» 1740 novajn radikvortojn (kun tradukoj angla, germana, franca, rusa, kaj pola), troviĝantajn en la ĝis tiam aperintaj verkoj, artikoloj kaj tradukoj en E. Ĉiu gramatika finiĝo kaj afikso ludas en ĝi rolon de memstara vorto. En 1905 ĝi konsistigis la trian parton de la «Fundamento de E», (v.) do ĝi fariĝis netuŝebla. — M. ŜIDLOVSKAJA.
Universitatoj. E ankoraŭ ne havas profesoran katedron ĉe universitato. Lektoroj de E funkcias ĉe la universitatoj en Genève (Privat), kaj Liverpool (Collinson), ĉe la teknikaj altlernejoj en Praha (ĉe la germana Michal kaj ĉe la ĉeĥa Pitlik) kaj en Wien (Schamanek, poste Wollmann). E-movado inter univ. studentoj konstateblas ĉefe en Francujo kaj Japanujo. Detalojn legu pri la lektoraj katedroj en UEA-Jarlibro 1930, p: 39.
Universo. v. La Bela Mondo.
Unuaj libroj de Konfuciana Biblio. El la ĉina trad. Kiuĉi Nohara. 1932, 65 p. «La ĉefa enhavo estas konsiloj, instruoj, precipe — en la dua libro — al reganto de popoloj. Stilo tro seka.» (P.B., «Bibl. Gazeto», 1933 p: 28.)
Unua Legolibro. De Kabe. Kvina eld. 1922, 160 p. «Anekdotoj, rakontoj, fragrnentoj, frazlibro kaj leteroj, kunigas distron kaj instruon. La mirinda stilo de l’ verkinto ne bezonas plu rekomendon.» (G.S. „E“, 1923, p: 45.)
Unua Legolibro. Kompilis Barthelmes. SAT, 1932, 101 p. Enhavo: Anekdotoj, Pensigaj rakontoj, Paĝoj de l’ rido, La lingvo kaj ĝia vivo, Priskriboj kaj La scienco kaj la instruo. Lingvaj rimarkoj sub la legaĵoj.
Unua Libro de Esperanto estis lernolibro por rusoj. Laŭ tiutempa rusa leĝo ĉiu presita verko povis aperi en la librovendejoj nur tiam, kiam oni ricevis permeson de la cenzuro (krom ĝia antaŭa aprobo), t.n. «bileton por ellasi» ĝin el la presejo. Zakrzewski sukcesis trovi tiun «bileton» inter malnovaj paperoj de la presejo kaj ĝi havas la daton: 14 jul. 1887, do ĝi estas la tago de la apero de la unua E-libro. La libro konsistas el 40 paĝoj, kovrilo kaj granda folio. Ĝia titolo: «Dr. Esperanto. Meĵdunarodnyj Jazyk. Predislovje i polnij uĉebnik.» (Traduko: D-ro E. Int. lingvo Antaŭparolo kaj Plena Lernolibro.) Sur la titolpaĝo krom la titolo estis presite en E: «por Rusoj» kaj ruslingve: «Por ke lingvo estu tutmonda ne sufiĉas nomi ĝin tia.» «Prezo 15 kopekoj», «Varsovio. Tipo-Litografejo de Ĥ. Kelter. Strato Novolipie n-ro 11. — 1887 -». Sur la dua paĝo estas permeso de la cenzuro kun la dato: 21 majo 1887 kaj subskribo en la rusa lingvo: «La lingvo int., kiel ĉiu nacia, estas komuna propraĵo — la aŭtoro forlasas por ĉiam ĉiujn personajn rajtojn al ĝi.» Sur la tria paĝo de la kovrilo estas la ruslingva noto: «La rajto de traduko de tiu ĉi broŝuro en ĉiujn aliajn lingvojn apartenas al ĉiu.» Sur la lasta paĝo ruslingve kaj en E: «Adreso de la aŭtoro: Al s-ro D-ro L. Zamenhof por D-ro Esperanto en Varsovio. Ĉefa vendejo de tiu ĉi broŝuro (en rusa lingvo) en la librovendejo de V.A. Istomin en Varsovio.» Enhavo de la libro: 1. Antaŭparolo (28 p.), en kiu estis la unuaj E tekstoj: a. Patro Nia (preĝo), b. El Biblio, c. Modelo de letero, ĉ. Mia penso (originala poezio) d. traduko el Heine, e. Ho, mia kor’ (originala poezio); 2. 8 kartetoj «promesoj» (v.) kun deklaro, enhavanta promesojn ellerni la lingvon, se dek milionoj da personoj donos publike la saman promeson; 3. plena lernolibro de la lingvo int., konsistanta el la alfabeto, dekses gramatikaj kaj sintaksaj reguloj (6 p.) 4. Sur aparta folio estis aldonita E-rusa vortaro kun klarigoj pri ĝia uzo. (Antaŭparolo; I kaj II ĉapitroj represitaj en Fund. Krestomatio, p: 241–56. — Antaŭparolo kun klarigoj de Dietterle en OV, p: 17–21.) I. ŜIRJAEV.
«La ruslingva «Unua Libro» entenas kelkajn formojn, restojn de antaŭaj Z-aj provoj, kiuj malaperas en la franca, pola, ktp. Jen ili estas: speri (esperi), vinki (venki). Aliaj radikoj havas sencon nun ne uzatan: erari (vagi) militi (batali), forko (forkego), stalo (ŝtalo), ŝtofo (materio, kemia principo), vaksi (kreski), tombi (fali). Vortoj ian, kian, nenian, … en ĉiuj kvin naciaj «Unuaj Libroj» signifas iam, kiam, … La ruslingva «Unua Libro» enhavas 947 radikojn, el kiuj 11 estas propraj nomoj. Sur la aldonita folio ni trovas 917 radikojn absorditajn kaj 10 ekster la ordo. Preserara folieto donas ankoraŭ 2, sed nuligas la radikon «sper». En la teksto kaj titolpaĝo ni trovas ankoraŭ 19 radikojn. Entute 947.»