Varankin Vladimir, ruso, docento de la okcidenteŭropa historio, dir. de Moskva Ped. Instituto por fremdaj lingvoj. Nask. 12 nov. 1902 en N. Novgorod (nun Gorkij). E-isto de 1919. Prez. de la lab. ES en N.N. 1920–21, membro de CK SEU de 1921. Partoprenis la 19-an UK. Ano de Lingva Komisiono de SEU, L.K. de 1929. Ĉefred. de la «Rusa E-isto», 1920–21. Aŭtoro de «Teorio de E», 1929. Kunaŭtoro de lernolibro, 1930. Verkis originalan romanon «Metropoliteno», 1933 200 p.
Varnomoj. «Taŭga fabrikmarko, nomo por iu artiklo aŭ varo, influas notinde la disvastigon kaj aĉeton. Ne malofte la nomo de tia varo anstataŭas la nomon de l’ objekto mem… La nuna tempo impresplena kaj plena je sensacioj ankaŭ kaŭzis la multe pli grandan zorgon por elekto de impresa varnomo… Estas fakto, ke E povus liveri multajn tre trafajn vortojn por tiaj varnomoj. La simpleco de la lingvokonstruo permesas tujan komprenon de amaso da vortoj, eĉ ne lerninte la lingvon. Tion jam ekkonis spertaj reklamistoj, E-istoj aŭ ne, kaj uzis tiun eblecon… Tre ofte estas uzataj la vortoj „Espero“, „Esperanto“… Pli grava estas la nomoj simple elektitaj el E pro belsoneco aŭ praktiko.» Jen kelkaj ekzemploj: Alpa, Alta, Arda, Belsona, Blanka, Briko, Eterna, Forta, Mirinda, Mortis. (Laŭ la artikolo en UEA–Jarlibro 1931, p: 57–60.)
Varsovio. v. Warszawa.
Vasta Franz, aŭstro-germano, oficisto. Nask. 6 aŭg. 1894 en Wien. E-isto fariĝis en rusa militkaptiteco en 1919. Bibl. 1924–27, kaj de tiam sekr. de «Danubio». Wien. Multe varbadis ankaŭ per lumbild- kaj aliaj paroladoj.
Vaughan (von) Rupert Falkland, (ps. «I.K.»; Verdavalo), brito, metalurgiisto. Nask. 5 jul. 1878 en Singapore, Malajaj Kolonioj. E-isto de 1905. Fondis unu el la unuaj E–grupoj en Hindujo en Kolar, 1906, kaj tie fondis kaj red. La Pioniro ĝis sia foriro el H. en 1907. Del. de UEA en Totok (Celebes), Tokyo, Osaka, kaj nun en Sandakan, Norda Borneo. Artikoloj kaj rakontoj pri orientaj landoj aperis en HDE.
Vegetarano. Jam de 1908 la «Unuiĝo de E-istaj Vegetaranoj» eldonis specialajn cirkulerojn, kiuj fine fariĝis V., eld. de O. Bünemann en Milano. Pro la mondmilito povis nur ankoraŭ aperi 1-a n-ro de sept.-nov. 1914 en Milano kaj oni transdonis la red. al f-ino van Rees en Utreĥt. De okt. 1920 O.B. — tiam en Hamburg — reprenis la red. kaj eld. Ĝi regule aperis ĝis 1925 kaj en 1926 (IXa jaro) estis enpresata en «Libero» Sofia). De jan. 1927 — apr. 1933 O.B. denove prenis sur sin la eld. kaj poste donis ĝin al Jonescu Capatana en Bucuresti, 4–8 p. 29×23. — P. TARNOW.
Vegetarismo. Jam de la komenco de la E movado partoprenadis en ĝi multaj vegetaranoj, ankaŭ grafo Leo Totstoj, kiu donis fortan moralan subtenon al E, estis fervora vegetarano laŭ etikaj principoj. «La Fundamenta Krestomatio» enhavas du impresajn artikolojn pri V, el kiuj «La Hejmo de la Metiisto» estas tre konata. — Dum la UK en Dresden, 16 aŭg. 1908, laŭ iniciato de René Ladevèze el Agen (mort. en 1913), estis fondata Int. Unuiĝo de E-istaj Vegetaranoj, kiu kelkajn jarojn poste plisimpligis sian nomon al Vegetara Ligo E-ista (VLE). Tolstoj, per speciala skriba konfirmo, akceptis ĝian hon. prez.-econ. Administranto kaj animo de VLE estis Ladevèze, tiutempe en Hamburg. La ligo eldonis flugfoliojn en E pri V kaj en tri naciaj lingvoj pri E. Oskar Bünemann en jul. 1914 ekeldonis modestan dumonatan bultenon «Vegetarano» kiel ligilon inter la membroj kaj prop-ilon inter E–istoj por V, inter vegetarano por E. Tiutempe Rudolf Rajczy en Budapest estis kasisto kaj J.A. Gill en Tunbridge, Anglujo, sekr. de la ligo. Jam dum la 4-a Int. Vegetarana Kongreso en Hago, 1910, E ludis gravan rolon. Kelkaj parolis E-e, i.a. Gill (La du verdaj aferoj) kaj s-ino Van der Vet-Dirksen (Kio devas aparteni al la tuta homaro). Pro la milito la redaktanto en Milano devis transdoni en majo 1915a sian laboron al f-ino
Maria van Rees en Utrecht, kiu kondukis la aferojn ĝis fino de 1916. Tiam la ligo ĉesis funkcii. En 1920, dum la UK en Hago, V ludis gravan rolon, multaj el la kongresanoj, i.a. ges-roj Isbrücker, sidis ĉe la vegetara sekcio de la tablo. VLE havis fakkunsidon kaj decidis la pluan eldonon de la bulteno. Post cirkulero dissendita antaŭ la kongreso, aperis en okt. 1920 sub red. de Bünemann, kun gvida artikolo de la liga prez., J.W. Sevenhuijsen (mort. 10 febr 1923), la unua postmilita n-ro de la «Vegetarano», kiu nun aperas en sia 16a jarkolekto. La enhavo rilatas ne nur al V, sed al la tuta vivreformo kaj al la radikala pacifismo. De 1927 ĝis 1932 la gazeto samtempe estis oficiala organo de la ne-E-ista asocio Int. Vegetara Unio, kiu ĉesigis tiun aranĝon pro financaj motivoj. De okt. 1921a ĝis fino de 1926 ĝi enhavis specialan fakon «Movado por ĉasta vivo», sub. red. de Daniel Roskes, Hago. Dum 1926 la bulteno aperis en la kadro de la revuo «Libero» presita en Sofia, sed tiu aranĝo ne estis kontentiga. La administradon de la ligo kaj ĝia organo prizorgas Ion Ionescu Kapatzana, en Bucuresti, Rumanujo, kaj lin helpas landaj sekr.-oj. Kelkaj el ili kiel s-inoj Noll, Dresen, Royer, Blaise kaj Roskes–Dirksen ktp., jam de multaj jaroj laboradas por VLE, kies celoj estas: disvastigi E-n inter vegetaranoj kaj V-on inter E-istoj, antaŭenpuŝi la int. solidarecan vegetaran movadon. — OSKAR BÜNEMANN.
Vejtcler A.L., ruso, d-ro. Mortis en 1913. E-isto de 1895. Estis fervora propagandisto en Rostov sur Don, del. de UEA kaj prez. de Rostova Filio de Ruslanda LE. Trifoje penis malfermi en la urbo memstaran ES-n sed la loka guberniestro ne permesis tion. Tradukis el Bunin, Dostojevskij, Gogol, Korolenko k.a.
Velniĉ T., kroato, d-ro, monako en Dubrovnik. Verkis en 1924 prop. broŝuron.
Velten (felten) Michael, germano, rektoro de popollernejo en Essen. Nask 18 jan. 1841 en Elberfeld, mortis 19 jul. 1928 en Dresden-Laubegast. E-istiĝis antaŭ la kvara UK kaj vigle laboris. Verkoj: «Elementa lernolibro de E»; «Kompleta gramatiko»; «Tabelo-vortoj de Z»; «Leksikono de germanaj parolturnoj».
Venezuelo, Suda Ameriko. Pioniro estis George O. Messerl en Porlamar, kie en 1909 estis fondata EG «Progreso». En 1906 gazeto de Caracas «El Dominical» havis E-fakon, red. de li. En 1910 en San Cristobal aperis gazeto «Anda Lumo». Laŭ la Dietterle-statistiko en 1928 E-istoj estis en 3 lokoj, UEA-del. en 1933 estis en Caracas. I. ŜIRJAEV.
Verax (veraks) Charles, (ps. Karlo Verks), franco, fotografisto. Nask. 28 febr.. 1873 en Paris. E-iĝis en 1902. Per longa kunlaborado en Int. Scienca Revuo li akiris kompetentecon pri teknika terminaro, kaj fariĝis specialisto en tiu afero. Fondis kaj redaktis «Foto-revuo» (1906–1909). Fondis «Scienca Gazeto» (1912–1914). Verkis: «Elementa Fotografa Optiko», 1906. «Vocabulaire français-E des termes… en photograhie», 1907. «Vocabulaire technique et technologique français-E», 1908. «Enciklopedia Vortareto E-a kun franca traduko kaj difinoj en E» 1910. (Tiuj du «vortaretoj» fakte estas gravaj kaj fundamentaj verkoj por studo de teknikaj vortoj). L.K. de 1909. Dir. de la Komisiono por teknika lingvo 1911.
Verbigo Senpera. Karakteriza eco de l’ E-a vortfarado; ĝi igas superflua specialajn verbigajn sufiksojn.
La senco de l’ formita senpera verbo estas:
l. ĉe substantivoj signifantaj ilon: agi per…; ekz. marteli: agi per martelo. Kelkfoje: funkcii kiel…, ekz. la koro martelis;
2. ĉe substantivoj signifantaj personon: funkcii kiel… ekz. reĝi, gasti, tajlori;
3. ĉe substantivoj signifantaj materialon: provizi per… ekz. arĝenti, ori, sukeri, olei. En ĉi tiu senco oni uzas ankaŭ um: aerumi, ventumi, kaj jen la teknika lingvo la sufikson iz: najlizi, ŝtonizi;