Выбрать главу

Elektitaj Poemoj de Heine, el la germana trad. Zanoni. 1914, 33 p., dua eld. 1920, 47 p. «Ofte kritikita, sed tamen vere granda poeto. Dudeko da mallongaj aŭ pli ampleksaj poeziaĵoj. Fidela laboro.» (G S, „E“, 1921; p: 118.)

Elektitaj Prozaĵoj de Heine, el la germana trad. Zanoni 1930, 87 p. Lirika prozaĵo. «En la animoj de la poeto kaj tradukinto egalsone fluas harmonio inter lingvo-beleco kaj versoritmeco. Zanoniaĵoj ne mankas en la traduko.» (Butin, H.D. E, 1930 n-ro 13.)

Elektitaj Versaĵoj de Marie Under, el la estona trad. Hilda Dresen. 1929, 94 p. «Tre lerte la tradukintino konservis la ritmon kaj harmonion de l’ estona teksto. Unu el la juĝantoj opinias, ke tia laboro ne malpli valoras ol niaj plej bonaj versaĵoj en E-a lingvo.» (Akademia Raporto, 1930.)

Eleno Vinfero. Ps. de L.N. Newell

Eliot (eljot) Ralph, anglo, solicitoro. Nask. 12 apr. 1879 en Plymouth, mortis 28 marto 1926 en Lausanne (Svislando). En 1916–19 kasisto en Francujo de la Kvakera Komitato por helpo al la Militviktimoj. Unua prez. de Kvakera E Societo. Tradukis anglen Vivo de Z (Privat). 1931.

El la Camera Obscura. De Hildebrand el la holanda trad. Mees. 1923, 64 p. «Tri noveloj. Traduko bona kaj flua.» (LM, 1923, p: 160.)

El la Intima Libro de la Verd-urbaj E-istoj. Verkis Atanasov. 1927, 72 p. «Rakontoj aŭ scenetoj pri la ĉegrupa vivo. La lingvo estas tre bona, la humoro ofte tikle agrabla.» (G.S. „E“ 1928, p: 8)

El la Skizlibro. De W. Irving, el la angla trad. H.L. Elvin. 1924, 65 p. «Kvar rakontoj, laŭ romantika iom malnova modo, sed tamen tre plaĉaj, kaj tradukataj en facila fluanta lingvo.» (G.S., „E“, 1924, p :198.)

Ellerbeck (elerbek) Leopold, germano, ministeria konsilisto. Nask. 14 jan. 1872 en Bromberg. LK. Verkis lernolibron, 1928.

Ellersiek (elerzik) Friedrich Wilhelm (ps. Argus; Eko, k.a.), germano, eldonisto kaj redaktoro. Nask. 2 jun. 1880 en Calvorde. Ĉefe E eldonisto de 1909. Red. de G E-isto kaj E Praktiko. LK. Ĉefo de vojaĝoficejo. Transmondo-Reisedienst. Praktike uzis E-n ankaŭ por aranĝo de ĉiujaraj karavanoj al UK. Verkis: Argus: Pro kio? Originala romano, 1921. Multaj originalaj artikoloj kaj tradukaĵoj en siaj gazetoj. Babiladoj en E Praktiko.

Elliott (eljot) Michael J., anglo, metodista pastro, d-ro teol. Nask 28 okt. 1852 en Carlisle. Ricevis ateston de Z mem en la unuaj tagoj Ceestis la UK en Boulogne, 1905. Partoprenis la kontroladon de la trad. de Malnova Testamento.

Ellis Ethelmer, anglo, (ps. Ben Elmy). Nask. 15 marto 1838, mortis 3 marto 1906. Pioniro en Britujo. Tradukis multe da poemoj E-en, inter ili La Princino de Tennyson.

Ellis (elis) John, anglo solicitoro. Nask. 1863 (?), mortis 21 marto 1923 en Keighley. Okupis multajn oficojn en movadoj muzika, ŝakluda, abstinenca. Pioniro de E en Britujo, kunlabore kun Joseph Rhodes. Unua sekr. de la pionira E-a angla grupo de Keighley (1902). LK.

El Parnaso de Popoloj. Poemoj orginalaj kaj tradukaĵoj el 33 lingvoj, de Grabowski, 1913, 228 p. «G. majstre pruvas, ke E kapablas liveri bonegajn rimajn tradukojn el plej diversaj lingvoj. Li preskaŭ ĉiam elektis poemojn, kies valoro fakte meritas diskonigon per nia ĉien sonanta int. lingvo. Li pravigas sian famon ankaŭ per originalaj versaĵoj, kiujn li aligis al sia multvalora poemaro» (Valc, Germana E-isto, 1914, B. p: 13.) Gr. aperigis en 1921 suplementon al la poemaro sub titolo Postrikolto, 24 p.

Elparolo de E. La elparolo en E estas fonetika, t.e. al unu litero respondas unu sono kaj reciproke. Tamen ĉi tiu principo ne estas absoluta.

Ĉe la konsonantoj oni devas zorge atenti pri la klara prononco, kaj ne konfuzi la konsonantojn voĉajn (b, d, g, ĝ, ĵ, v, z) kun la respektivaj senvoĉaj (p, t, k, ĉ, ŝ, f, s). Tamen, ĉe la renkontiĝo de konsonantoj voĉa kaj senvoĉa, estas neevitebla, precipe en rapidaparolo, la sonkonformiĝo de unu el ili; ekzemple- ekdanci (egdanci), okdek (ogdek), ekzisti (egzisti aŭ eksisti).

Ĉe la vokaloj oni havas diferencojn laŭ longo kaj fermiteco. La akcentaj vokaloj estas iom pli longaj kaj iom pli malfermitaj; ekzemple en ama la unua a estas pli longa kaj pli malfermita ol la dua. Tio estas tute natura fenomeno, ĉar sur akcenta vokalo oni emas pli longe ripozi kaj aliflanke longan vokalon oni nevole prononcas iom pli malferme. Sed se la akcentan vokalon sekvas pli ol unu konsonanto la longeco, estas donita jam per la konsonantoj mem, do la vokalo estas mallonga (kaj sekve ankaŭ fermita); ekzemple en grando la a estas pli mallonga ol en amo, kvankam la silabo and estas same longa, kiel la silabo am. Krome ekzistas vortoj (mia, via, lia, ŝia, ĝia, nia; ili; unu, apud, super: do pronomoj kaj prepozicioj), kies akcenta vokalo estas prononcata mallonge; ĉi tiuj estas la duonakcentaj vortoj, aŭ enklitikoj; se ili sekvas en versoj akcentan vokalon senpere, ili tute perdas sian akcenton, kaj estiĝas ŝvebo (v. Ritmo.)

Ni do havas en E vokalojn akcentajn longajn (amo, bela) kaj mallongajn (granda, mia, ili).

La senakcentaj vokaloj estas mallongaj. Sola escepto fariĝas, se en kunmetita vorto apudiĝas du akcentoj. Tiakaze la akcento de la unua vorto perdiĝas, sed ĝi estas markita per la longego de la vokalo; ekzemple en di-servo la silabo di estas senakcenta, sed longa. Ĉe kelkaj ofte uzataj vortoj tamen forviŝiĝas ĉi tiu distingo ekzemple en la vorto aliloke la „l“ prononciĝas mallonge.

Ĉi tiu prononcmaniero estas neapriorie fiksita, sed ĝi estiĝis kiel rezulto de evoluo. Ĝi ne estas ankoraŭ senmanke obeata, sed la diverĝoj estas okazaj kaj ŝajnas esti influitaj sole de naciaj elparolkutimoj. La sola unueca sistemo, starigebla per la zorga komparado de la elparolo de l’ diversnaciaj E-istoj, estas la supre skizita prononcmaniero.

Literaturo: Privat: Historio de E. p: 68. Eugen Wüster (Germ. E-isto, jun. 1923); Karl Minor (E-Deutsches Handworterbuch p: 195); Paul Nylén (Sonoj kaj vortoj de E: 1930); Krysta (Pri prononcado en E; t931); L. Thomson (L.M. 1931. p: 121); Paul Nylén (L.M. 1931. p: 197); Bulthuis (L.M. 1931. p: 227); Kalocsay: (L M. 1931. p: 14; 121, 197, 227, Lingvo Stilo Formo p: 116); Totsche (De paĝo al paĝo, p : 83), Waringhien (Parnasa Gvidlibro, p: 17). KALOCSAY.

Elski Wiktor ps. de Braun St. Z. (v).

Elten Eduard, germano, lernejestro. Nask. 5 dec. 1849. Studinte natursciencon kaj anglan lingvon, li fariĝis estro de privata lernejo en Bockenem, 1878–1909. En la du jardekoj, kiam li vivis pensiita, li dediĉis sian tutan tempon al E. Dumviva membro de UEA. Propagandante ĉie kaj ĉiam kaj gvidante multajn kursojn, li malavare oferis ankaŭ la lastan reston de sia havaĵo, restinta al li post la financa katastrofo en G.

Eltschkner (elĉkner) Antonín, d-ro teol., ĉeho, episkopo en Praha, titola episkopo de Zephirio. Nask. 4 jun. 1880 en Polička. E-isto de 1924. Prez. de Ligo de katolikaj E-istoj en Ĉ. Depost 1925 ano de E-a sekcio de l’ «Katolika Konsilantaro».