Калі музей напалову асвоіў будынак, камусьці прыйшло ў галаву перадаць яго Музею Айчыннай вайны, а Дзяржаўнаму музею прапанаваць будынак гэтага музея. Ня ведаю, хто аддаў такое распараджэнне, можа і ніхто, проста было выказана пажаданне зрабіць вось так, а хтосьці прыняў гэта як дырэктыву, але магчыма было і распараджэнне. Сітуацыя атрымліваецца больш чым дзіўная. У дзяржаве, дзе гаспадарка планавая, выпадковае распараджэнне або нават проста пажаданне вядзе да таго, што музей, які ствараўся добры дзесятак гадоў, і на які патрачана столькі сродкаў, мусіць згортвацца (новае памяшканне ня змесціць і трэці экспанатаў, у той час як Музей Айчыннай вайны зойме ня больш за палову перададзенага яму будынка). Пераезды музеяў, пераробка будынкаў будуць, відаць, каштаваць мала менш за тое, што каштаваў бы новы будынак для Музея Айчыннай вайны, і ці не трэба было падумаць у свой час, што гэтаму музею патрэбны новы будынак.
Чаму так лёгка растрачваюцца народныя грошы, чаму спусташаецца навуковая ўстанова, якая нават ня стала яшчэ як след працаваць, чаму, у рэшце рэшт, гэта робіцца без удзелу грамадзкасці.
1 чэрвеня 1966 г.
М.Улашчык,
доктар гістарычных навук
Масква А-252
Новапясчаная д. 21 кв. 19
С.П. Шушкевічу
Станіслаў Пятровіч!
Вітаю Вас з выхадам новай кнігі, а зараз дзякую, што прыслалі [яе] мне. Літаратурнае жыццё Беларусі ведаю такі кепска, на ўсё не стае. Найбольшае ўражанне на мяне зрабіла «Палеская хроніка» Мележа. Мне здаецца, што аўтара, які б так ведаў і так паказаў вёску, як Мележ, у Саюзе можа і няма.
Пісаць пра перажытае нам трэба, але шмат пра каго, што Вы запыталі, я ведаў зусім мала. З Бабарэкам ехаў ад Масквы да Вяткі і жыў там з тыдзень разам (1931 г.), а ў 1935 годзе ўлетку бачыўся яшчэ трохі, але гэтага замала, каб сказаць што-небудзь апрача таго, што ён быў вельмі разумны і прыемны чалавек. Зараз у Маскве жывуць яго жонка і адна дачка, а другая дачка ў Ленінградзе. Адрас відаць ёсць у маёй сястры Ніны (Кахоўская, д. 28, кв. 65).
З Пічэтам у тыя гады ў Вятцы бачыўся адзін раз, і таму таксама нічога сказаць не магу, хіба [тое], што ён там быў нарміроўшчыкам нейкай каапэратыўнай гаспадаркі. Зараз тут жыве ягоная жонка, але яна пісаць нічога ня будзе. Часта спатыкаўся я з Пічэтам у 1944-47 г., жывучы ўжо ў Маскве. А.Ліс прапанаваў мне нават напісаць невялікую кнігу пра Пічэту, але ў мяне зараз выйшла так, што я не паспяваю са сваімі планавымі заданнямі, і таму адмовіўся.
У 1931 г. у самым пачатку жніўня Азбукін, Гурскі (дырэктар тэатру), Міцкевіч (пэўна таксама Ваш настаўнік, матэматык) і яшчэ некалькі выехалі з Вяткі, каб ехаць на поўдзень сучаснай Кіраўскай вобласці. Мы даехалі чыгункаю да Кацельніча, дзе спаткаліся з Савічам (той, што працаваў у «Беларускай вёсцы») і Жылкам, які на той час прыехаў з Менску. У Кацельнічы мы думалі-думалі як ехаць, а ўрэшце зрабілі так, як там рабілі тубыльцы: купілі вялікую лодку і паплылі. Плылі 6 ці 7 дзён, адзін раз ледзьве не ўтапіліся (нас зганяла на плыт, ці пад плыт), але ўрэшце даехалі. Я з Азбукіным жыў у горадзе Налінску (гэта 20 км ад ракі Вяткі), а цераз Вятку кіламетраў за 60 ад нас, у Уржуме, жыў Жылка. Азбукін неяк адразу пасля прыезду стаў настаўнікам у ШКМ (школе сялянскай моладзі), дзе выкладаў прыродазнаўства, а пазней быў адначасова і загадчыкам краязнаўчага музэю. З вясны па зіму 1932 г. ён збіраў гербарый і сабраў нешта 600 розных раслін. Гэта ўсё знаходзілася ў музэі, а пасля яго ад’езду ў Вятку (1934, ці 1933 г.) гербарый аддалі карове. У Вятцы Азбукін таксама быў настаўнікам і трохі займаўся навуковымі доследамі, але гэта так-сабе, бо друкаваць было немагчыма, нават каб што і добрае.
У Вятцы (ці, у той час, у Кіраве) ён прабыў, здаецца, да лета 1936 г., а пасля пераехаў ва Ульянаўск, які тады быў яшчэ раёнам. Там ён пачаў таксама працаваць у сярэдняй школе выкладчыкам геаграфіі. Стаў збіраць гербарый і розных казюрак, рабіў невялікія экскурсіі каля гораду (за Волгаю там пачынаецца стэп), пасябраваў з дырэктарам музэю, але ўсё гэта было ізноў-такі так-сабе, бо сапраўды навуковаю працаю займацца было нельга.
Улетку 1937 г. я паехаў уніз па Волзе і спыніўся ў сяле на мяжы з Казахстанам, а Азбукін рушыў далёка на ўсход і даехаў да Таджыкістана, дзе і загінуў у пачатку вайны.
Старэйшая яго дачка, казалі мне, працуе ў Ленінградскім універсітэце, але яна мала ведала бацьку (прыязжджала трохі ў Налінск і Ульянаўск), тым болей, што яе бацькі разышліся, калі яна была малая. Другая дачка ад другой жонкі, казалі, недзе працуе каля Разані садаводам, але яна была зусім малая, калі загінулі бацькі, і пэўна таксама нічога ня ведае, ці, інакш кажучы, ня памятае пра бацьку.