- А ты ўвогуле памаўчы. Твая справа - маўчаць і запісваць, калі табе цікава.
Жучок усеўся насупраць мядзведзя і глядзеў, аблізваючыся, як Мумрык-Мішка ўплятае за абедзве шчакі яблыкі і цукеркі, як абсмоктвае лапы ад смачнага соку. У Жучка таксама ныла і падціскала ў жываце (галодны быў, як сабака), гатовы быў есці ўсё, але толькі не яблык і цукерку. Зроду такога не еў. От каб дзеці збегалі па хлеб...
Пакуль мядзведзь сілкаваўся, Ваня і Таня, сышоўшыся, раіліся пошапкам, што рабіць далей. Урэшце Ваня аб'явіў:
- Мумрык, ты толькі не крыўдуй на нас... Пакуль не зажыве твая лапа, лепш пабыць табе ў звярынцы. Іначай загінеш, а нам будзе цябе вельмі шкада... Мы палюбілі Мумрыка і хочам, каб ты жыў яшчэ доўга-доўга на радасць усім дзецям. А зажыве лапа, тады можаш рабіць, што захочаш. Можаш, напрыклад, чакаць другога выпадку, каб уцячы... Але ж цябе і маці вучыла, і мы, людзі, вучым: спачатку добра падумай, перш чым што-небудзь рабіць. Мы ж другі раз не трапімся на тваёй дарозе. Невядома таксама, калі яшчэ прыляцяць да нас Эрпіды. А без іх ніхто цябе не зразумее, і ўсё можа скончыцца кепска. Ты ў цырку і ў звярынцы ні разу не клаўся ў спячку, нават не ведаеш, што гэта такое. А мядзведзі на волі гэта робяць, каб лягчэй перажыць халодную, доўгую галодную зіму. Перад спячкаю яны тлушч нагульваюць, запасаюць пад шкураю. А ты... - Ваня памацаў Мумрыка за хрыбет, за бок, пад жыватом, - а ты худы, як таракан, адны рэбры тырчаць. Проста дзіва, што гэтак добра кормяць у звярынцы, а ты высах на трэску.
Тут мядзведзь пачаў нешта мармытаць, але Ваня перабіў яго:
- Пачакай трошкі, я не ўсё яшчэ сказаў. Дык вось, на волі зімою ты спаць не будзеш, будзеш бадзяцца халодны і галодны, беспрытульны - логава ж у цябе таксама не падрыхтавана. А такіх мядзведзяў завуць шатунамі. Яны злыя, шкодныя. Людзі такіх мядзведзяў не любяць, робяць на іх аблавы. Цябе могуць проста застрэліць. А гэта больш балюча, чым «усыпіць».
Пачакаў, пакуль жоўты ператлумачыць усё мядзведзю і перакладзе яго адказ.
Эрпід-два сказаў:
- Мішка-Мумрык гаруе, што другога выпадку можа не быць.
- Можа і так стацца, - коратка развёў рукамі Ваня. - Але мы сходзім да дырэктара звярынца, раскажам пра тваё запаветнае жаданне. І папросім, каб цябе выпускалі летам, вясною і ўвосень на прагулкі ў лес.
- О, каб выпуска-алі!.. - Мішка ўздыхнуў на ўвесь лесапарк. - Нам жа так хочацца з'есці ў лесе што-небудзь такое, што трэба нам як паветра, як самае неабходнае лякарства. А людзі ж не ведаюць нічога пра гэта, уяўлення нават не маюць.
- Дык от... Цябе будуць выпускаць, гэта можаш лічыць як свой водпуск, адпачынак. Але выпускаць будуць з адною ўмоваю: ты будзеш акуратна вяртацца назад. Людзі ж таксама працуюць, а потым едуць у адпачынак. Хто па лесе бадзяецца, хто едзе на мора ці на рэчку купацца... Ну, дык згода?
Доўга маўчаў мядзведзь, уздыхаў, потым штосьці мармытнуў. Жоўты тут жа растлумачыў яго адказ:
- Я згадзіўся б на гэта. Але дзе гарантыя, што дырэктар выканае сваё абяцанне? Вы паедзеце, і ён тут жа забудзецца пра свае абяцанкі!
- На жаль, такія людзі яшчэ водзяцца, але іх усё менш і менш - выміраюць, - сказаў Ваня. - Але мы яго папярэдзім, што будзем прыязджаць у звярынец, правяраць, з табою бачыцца. Дый яму проста сорамна будзе, калі звер, мядзведзь, будзе больш сумленны, чым ён. Ну, згода?
Але Эрпід-два пераклаў яшчэ адно сумненне Мумрыка:
- Дапусцім, я згаджуся з вамі... Але ж іншыя звяры будуць нада мною насміхацца, скаліць зубы. От, маўляў, храбрэц, уцёк, а потым сам вярнуўся. Палахліўцам будуць лічыць.
- Ты самы разумны мядзведзь, якога я калі-небудзь ведаў. - Ваня хваліў Мумрыка, ніколькі не крывячы душою. - І ты такімі дурнымі звярамі пагарджай, як пустым месцам. Самі яны палахліўцы... Куды, напрыклад, можа ўцячы пантэра? Нікуды, тут жа не цёплы край. Ёй каб і насцеж дзверы адчыніў, то сядзела б, падтуліўшы хвост. А зімою ёй клетку робяць са шкляною сцяною, з падагрэвам. Песта гэта, а не звер. Затое ты... Ты ж у нас самы вынослівы, самы дужы, самы мужны і адважны, самы сумленны і праўдзівы... Які яшчэ, Таня?
- Самы прыгожы і кемлівы, дасціпны і ласкавы, паслухмяны і рахманы, высакародны і адукаваны... - сыпанула Таня, хораша ўсміхаючыся. Яна ўжо ніколькі не баялася Мішкі, падышла да яго блізенька і расчэсвала пальцамі бакенбарды, гладзіла па лбе, чухала за вухам, працірала пад вочкамі.
І пакуль Эрпід-два мармытаў усё гэта мядзведзю, Мумрык падымаў галаву ўсё вышэй і ўвачавідкі весялеў.
- Ну добра, пайду назад, - урэшце згадзіўся ён. - Шкада толькі, што напужаў хлопчыка з веласіпедам...
- Мумрычак, а ты не расказаў нам, як табе жылося ў звярынцы, як удалося ўцячы, - сказала Таня.