§41
Ŝtalo estas fleksebla, sed fero ne estas fleksebla. ― Vitro estas rompebla kaj travidebla. ― Ne ĉiu kreskaĵo estas manĝebla. ― Via parolo estas tute nekomprenebla kaj viaj leteroj estas ĉiam skribitaj tute nelegeble. ― Rakontu al mi vian malfeliĉon, ĉar eble mi povos helpi al vi. ― Li rakontis al mi historion tute nekredeblan. ― Ĉu vi amas vian patron? Kia demando! kompreneble, ke mi lin amas. ― Mi kredeble ne povos veni al vi hodiaŭ, ĉar mi pensas, ke mi mem havos hodiaŭ gastojn. ― Li estas homo ne kredinda. ― Via ago estas tre laŭdinda. ― Tiu ĉi grava tago restos por mi ĉiam memorinda. ― Lia edzino estas tre laborema kaj ŝparema, sed ŝi estas ankaŭ tre babilema kaj kriema. Li estas tre ekkolerema kaj ekscitiĝas ofte ĉe la plej malgranda bagatelo; tamen li estas tre pardonema, li ne portas longe la koleron kaj li tute ne estas venĝema. ― Li estas tre kredema: eĉ la plej nekredeblajn aferojn, kiujn rakontas al li la plej nekredindaj homoj, li tuj kredas. ― Centimo, pfenigo kaj kopeko estas moneroj. ― Sablero enfalis en mian okulon. ― Li estas tre purema, kaj eĉ unu polveron vi ne trovos sur lia vesto. ― Unu fajrero estas sufiĉa, por eksplodigi pulvon.
ŝtalo acier | steet | Stahl | сталь | stal.
fleksi fléchir, ployer | bend | biegen | гнуть | giąć.
vitro verre (matière) | glass (substance) | Glas | стекло | szkło.
rompi rompre, casser | break | brechen | ломать | łamać.
laŭdi louer, vanter | praise | loben | хвалить | chwalić.
memori se souvenir, se rappeler | remember | im Gedächtniss behalten, sich erinnern | помнить | pamiętać.
ŝpari ménager, épargner | be sparing | sparen | сберегать | oszczędzać.
bagatelo bagatelle | trifle, toy | Kleinigkeit | мелочь, бездěлица | drobnostka.
venĝi se venger | revenge | rächen | мстить | mścić się.
eksciti exciter, émouvoir | excite | erregen | возбуждать | wzbudzać.
er marque l’unité; ex. sablo sable ― sablero un grain de sable | one of many objects of the same kind; e.g. sablo sand ― sablero grain of sand | ein einziges; z.B. sablo Sand ― sablero Sandkörnchen | отдěльная единица; напр. sablo песокъ ― sablero песчинка | oddzielna jednostka; np. sablo piasek ― sablero ziarnko piasku.
polvo poussière | dust | Staub | пыль | kurz.
fajro feu | fire | Feuer | огонь | ogień.
eksplodi faire explosion | explode | explodiren | взрывать | wybuchać.
pulvo poudre à tirer | gunpowder | Pulver (Schiess-) | порохъ | proch.
§42
Ni ĉiuj kunvenis, por priparoli tre gravan aferon; sed ni ne povis atingi ian rezultaton, kaj ni disiris. ― Malfeliĉo ofte kunigas la homojn, kaj feliĉo ofte disigas ilin. ― Mi disŝiris la leteron kaj disĵetis ĝiajn pecetojn en ĉiujn angulojn de la ĉambro. ― Li donis al mi monon, sed mi ĝin tuj redonis al li. ― Mi foriras, sed atendu min, ĉar mi baldaŭ revenos. ― La suno rebrilas en la klara akvo de la rivero. ― Mi diris al la reĝo: via reĝa moŝto, pardonu min! ― El la tri leteroj unu estis adresita: al Lia Episkopa Moŝto, Sinjoro N.; la dua: al Lia Grafa Moŝto, Sinjoro P.; la tria: al Lia Moŝto, Sinjoro D. ― La sufikso «um» ne havas difinitan signifon, kaj tial la (tre malmultajn) vortojn kun «um» oni devas lerni, kiel simplajn vortojn. Ekzemple: plenumi, kolumo, manumo. ― Mi volonte plenumis lian deziron. ― En malbona vetero oni povas facile malvarmumi. ― Sano, sana, sane, sani, sanu, saniga, saneco, sanilo, sanigi, saniĝi, sanejo, sanisto, sanulo, malsano, malsana, malsane, malsani, malsanulo, malsaniga, malsaniĝi, malsaneta, malsanema, malsanulejo, malsanulisto, malsanero, malsaneraro, sanigebla, sanigisto, sanigilo, resanigi, resaniĝanto, sanigilejo, sanigejo, malsanemulo, sanilaro, malsanaro, malsanulido, nesana, malsanado, sanulaĵo, malsaneco, malsanemeco, saniginda, sanilujo, sanigilujo, remalsano, remalsaniĝo, malsanulino, sanigista, sanigilista, sanilista, malsanulista k.t.p.
atingi atteindre | attain, reach | erlangen, erreichen | достигать | dosięgać.
rezultato résultat | result | Ergebniss | результатъ | rezultat.
ŝiri déchirer | tear, rend | reissen | рвать | rwać.
peco morceau | piece | Stück | кусокъ | kawał.
moŝto titre commun | universal title | allgemeiner Titel | общій титулъ | Mość.
episkopo évêque | bishop | Bischof | епископъ | biskup.
grafo comte | earl, count | Graf | графъ | hrabia.
difini définir, déterminer | define | bestimmen | опредěлять | wyznaczać, określać.
Universala vortaro
de la lingvo internacia Esperanto
Ĉion, kio estas skribita en la lingvo internacia Esperanto, oni povas kompreni kun helpo de tiu ĉi vortaro. Vortoj, kiuj formas kune unu ideon, estas skribataj kune, sed dividataj unu de la alia per streketo, tiel ekzemple la vorto «frat′in′o», prezentante unu ideon, estas kunmetita el tri vortoj, el kiuj ĉiun oni devas serĉi aparte.
Tout ce qui est écrit en langue internationale Esperanto peut se comprendre à l’aide de ce dictionnaire. Les mots qui forment ensemble une seule idée s’écrivent ensemble mais se séparent les uns des autres par de petits traits. Ainsi, par exemple, le mot «frat′in′o», qui n’exprime qu’une idée est formé de trois mots, et chacun d’eux se cherche à part.
Everything written in the international language Esperanto can be translated by means of this vocabulary. If several words are required to express one idea, they must be written in one but, separated by commas; e.g. «frat′in′o» though one idea, is yet composed of three words, which must be looked for separately in the vocabulary.
Alles, was in der internationalen Sprache Esperanto geschrieben ist, kann man mit Hülfe dieses Wörterbuches verstehen. Wörter, welche zusammen einen Begriff bilden, werden zusammen geschrieben, aber von einander, durch einen senkrechten Strich getrennt; so ist z.B. das Wort «frat′in′o», welches einen Begriff bildet, aus drei Wörtern zusammengesetzt, deren jedes besonders zu suchen ist.
Все, что написано на международномъ языкě Эсперанто, можно понимать съ помощью этого словаря. Слова составляющія вмěстě одно понятіе, пишутся вмěстě, но отдěляются другъ отъ друга черточкой; такъ напримěръ слово «frat′in′o», составляя одно понятіе, сложено изъ трехъ словъ, изъ которыхъ каждое надо искать отдěльно.
Wszystko co napisano w języku międzynarodowyn Esperanto, można zrozumieć przy pomocy tego słownika. Wyrazy, stanowiące razem jedno pojęcie, pisze się razem, lecz oddziela się kréską pionową; tak naprzykład wyraz «frat′in′o» stanowiący jedno pojęcie, złożony jest z trzech wyrazów, z których każdego należy szukać oddzielnie.
A
a marque l’adjectif; ex. hom′ homme ― hom′a humain | termination of adjectives; e.g. hom′ man ― hom′a human | bezeichnet das Adjektiv; z.B. hom′ Mensch ― hom′a menschlich | означаетъ прилагательное; напр. hom′ человěкъ ― hom′a человěческій | oznacza przymiotnik; np. hom′ człowiek ― hom′a ludzki.