Падышла да дзвярэй, што цяпер, на зіму, замкнёныя з сярэдзіны гумна. Яны адчыняюцца толькі летам — укідаць сена. Ля шула дзвярэй варухнуўся цень. Ён, Янка! Ужо тут!
— Во аж калі... — прамовіў з крыўдаю.— Я ўжо, лічы, скалеў чакаючы.
— Выйсці раней не магла,— адказала падыходзячы.
Падышла зусім блізка. Абняў. Яна паслухмяна прыпала да яго грудзіны. Дала вусны — адчула яго халодныя, уладныя губы. I сёння не калючы. Штодзень цяпер голіцца.
Ад пацалунку закружылася галава. Аслаблі ногі. Пайшла-пабегла цяплынь па целе.
«Праўду казала Галена,— падумала,— пацалункі — агонь... Аж палымнее кроў...»
— Дык даўно ўжо чакаеш? — адарвалася, прашаптала.
Не адказаў. Зноў пачаў шукаць губамі яе вусны.
— Пачакай,— папрасіла,— дай перадыхнуць. Надта ж закружылася галава.
— I ў мяне,— прашаптаў.— Як у п'янага.
— І чаму гэта так? — здзівілася.
— А бог яго ведае... — прызнаўся.
— Ва ўсіх так кружыцца ці толькі ў нас адных?
— А хто ж яго ведае...
— Ты ж, відаць, цалаваўся, дык ведаеш!
— Уга! Hi з кім я не цалаваўся! — сказаў i ўспомніў: маніць, цалаваўся аднойчы. З братаваю, Ядзяю. На сене. Не было больш грэшнага, але цалаваўся. Утаіў гэты свой грэх. Не асмеліўся прызнацца.
Стаялі абняўшыся. Памаўчалі.
— Раскажы што,— абазвалася.
— Што?
— Ну, што цікавае.
— Я нічога цікавага не ведаю.
— Дык раскажы тады што нецікавае...
— Што?
— Ну, што ты рабіў сёння?
— Работа звыклая... — адказаў.— Парадкавалі ў хляве i ў гумне. А ты? Памазалі хату?
— Памазалі. Дзякуй богу, мел добры трапіўся. Беленькі. Павінна быць у хаце светла.
— Прыйду калі, зірну,— пажартаваў, ведаючы, што яна вельмі ж баіцца, каб ён не зайшоў у хату.
— Цяпер ужо не зойдзеш... — адказала для яго нечакана.
— Чаму?
— Нашы ўжо ведаюць, што мы з табою ходзім.
— Адкуль? — здзівіўся.
— Галена наша сёння сказала.
— Ну i што? — запытаў з хваляваннем.— Крычалі на цябе?
— Не,— адказала.— Але i мама, i тата неяк спахмурнелі...
— Можа, не хочуць, каб іменна я да цябе хадзіў?
— Не. Такога яны не гаварылі.
— Ну што ж. Ведаюць, дык i добра.
— Добра то добра, а мне цяпер няпроста i з хаты выйсці. Ведаюць жа, куды i чаго пайшла...
— Ну i няхай! — мацней прытуліў.— Усё роўна рана ці позна трэба прызнавацца.
— Ваш Алесь з Кацярынаю не памірыўся? — нечакана для самой сябе запытала яна пра старонняе.
— Здаецца, не.
— Нейкі ён дзівак,— прамовіла.— Кажуць, i дзень, i вечар увесь у хаце сядзіць. Чытае, піша нешта. А Кацярына, можа, i наўмысна гэтыя дні па вуліцы i ўдзень, i ўвечар шпацыруе, можа, хоча яго спаткаць. Сустрэла ўчора мяне каля Буднікавай студні. Запыніла. Разгаварыліся. Дык, ведаеш, што яна мне сказала? Кажа: выходзь замуж толькі па каханні. Ніколі не ідзі за нялюбага. Я вот, кажа, некалі не зрабіла так, памылілася, дык цяпер пакутую...
— I Алесь наш, здаецца, пакутуе...
— Вот дзе чалавек! — пазайздросціла.— Разумны, культурны! Відаць, многа-многа ўсяго ведае.
— Многа.
— Толькі ж надта ён спакойны i ціхі. Зусім не ганарлівы, як Гарбук ці Дзежка, просты.
Прамаўчаў. Што ён мог сказаць кепскага пра брата?
— Карова ваша ацялілася? — запытала яна.
— Ага.
Пагаварылі пра вясковыя навіны. Зноў пачалі цалавацца.
— Зоська,— прашаптаў, ціснучы колькі хапала сіл.— Я прышлю пасля вялікадня сватоў. Добра?
— Рана ж яшчэ. Колькі мы там хадзілі разам.
— Хіба я цябе не ведаю ці ты мяне не ведаеш?
— Ну, сяроўна...
— Дык прыедуць другія. Нашы каторыя ці з Налібак. Альбо з Дзераўной.
— Я за нікога чужога не пайду.
— A калі багаты які прыедзе?
— I за багатага не найду.
— А за мяне?
— Пайду, калі мяне любіць будзеш. Як ніколі-ніколі не крыкнеш на мяне, рукі не падымеш. Калі век увесь Зоськаю, як цяпер, будзеш называць.
— I не крыкну, i рукі не падыму,— задакляраваў.— Я пагавару са сваімі, каб адразу пасля вялікадня прыслалі сватоў да вас...
— Але ж тата добрага пасагу мне не дасць,— ціха сказала.— Самае вялікае — дзве дзесяціны зямлі.
— Я не пра пасаг, Зоська, думаю. А пра цябе.
Спадабалася ёй. Аддана прыпала, надоўга дала вусны. Цалаваліся датуль, пакуль не задыхнуліся ў пацалунку.
— Будзем жывыя — усё нажывём...— сказаў.
— А пра Апельку Гарбацэвічаву бацька твой нічога больш не гаворыць? — запытала. Ён расказаў ёй ужо раней пра тую гутарку, што адбылася некалі на Шубіне між бацькам i суседам Гарбацэвічам.