Выбрать главу

Ссабойкі павыцягвалі, што мамы сабралі. I якая гэта смаката ля вогнішча есці! Трэба ўзяць сырую алешыну, завастрыць. Сырую — каб не гарэла. На яе накалоць скрылёк сала, потым лустачку хлеба, потым памідор, по­тым зноў сала і хлеб. I трымаць над полымем. Менавіта над, а не ў полымі. У полымі ўсё абвугліцца і сапсуецца. Трэба трымаць і патроху пакручваць, каб з усіх бакоў падсмажылася. Хлеб пачынае карычневай скарынкай пакрывацца, сала топіцца, тлушч часткова на хлеб капае, часткова на вуголлі. Памідор моршчыцца і дзе-нідзе лопаецца. Ад тлушчу, што на вуголлі капнуў, смачны пах у паветра падымаецца. Сліны поўны рот, і ў жываце забурчэла. Як хлеб ужо цёмна-буры — значыць гатовая страва. Здымаеш усё з ражончыка, толькі асцярожна, каб не апячыся, і раскладаеш на ліст дзядоўніка, ці хрэну. А як астынуць крыху, каб у рукі можна браць, то на хрусткую лустачку хлеба кладзеш памідор падсмажаны, акуратна яго расціскаеш і соліш. I потым у той памідор скрылёк сала мачаеш і ў рот. Сала ў роце расплываецца, а ты хлебам печаным, духмяным-духмяным і хрусткім — прыкусваеш. I яшчэ агурком. Агурок толькі раніцай з градкі, шурпаты, свежы. Смачна! Нават размаўляць не хочацца. Так добра. Адзінае — камары перад заходам сонца азвярэлі. Адной рукой ежу трымаеш, другой прыходзіцца адбівацца. Добра, што мама прымусіла на рыбалку нагавіцы надзець і кашулю. Каб у адных трусіках быў, відаць з'елі б.

Сцямнела хутка і пахаладнела. Камары зніклі. На траве раса выпала. Залезлі ў шалаш, на сена. Не спіцца нешта. Праўду мама з татам казалі — ночы ўжо халодныя. Дарэмна швэдар не ўзяў, мама спрабавала і яго пакласці, але днём гарачыня стаяла, здавалася — так увесь час будзе. Аж не — прайшло пасля заходу якіх дзве гадзіны, і глядзі ты — холадна. Адышоўся па патрэбе — ногі ад расы ажно зводзіць пачало. I Алег не спіць. Вылез, у вуголлях алешынай корпаецца. Твар у чырвоным святле засяроджаны. А цемра навокал чорная-чорная. Толькі вогнішча, Алегаў твар і цемра наўкола. Конікі ў траве стракочуць. А ў лесе недзе недалёка — «Ф-в-у-у-у!» — пяшчотны такі гук. Алег галавой закруціў, прыслухоўваецца. Відаць не ведае, хто крычыць. Гэта сава, Ігнаська часта чуе вечарамі. Калі на ганак хутара выйсці ў гэткі прыкладна час, то і пачуеш. Г этак совы сваю тэрыторыю азначаюць, каб чужыя не ўлезлі. Драпежнікі найчасцей жывёлы тэрытарыяльныя, свае дзялкі абараняюць.

Холадна. Эх, дарэмна маму не паслухаўся, швэдар не ўзяў! Вылез да вогнішча. Алег аказваецца бульбу ў вуголле закапвае. Малайчына, бульбы ўзяў.

Зноў сава закрычала.

— Ведаеш, хто крычыць? — Ігнаську хочацца перад Алегам «пафікстуліць». — Гэта сава. Я іх бачыў часта. Невялікая такая, з грака. Толькі галава вялізная, круглая. Часам прылятае да нас на вярбу і крычыць. А лётае ціхаціха! Аднойчы ў мяне ля самай галавы з цемры праляцела, можа ў метры, дык я толькі ўбачыў яе на фоне неба, але нічога не пачуў, ніякіх узмахаў.

— А гэта хто? — Вочы Алегавы шырокія і глядзяць нікуды. — Чуеш?

«Ц-к! Х-р-рк! Х-р-рк! Х-р-рк! Ц-к!» — то высокі, то як рыпенне чаравіка.

— Ого! Не можа быць! — Ігнаська здзівіўся. — Гэта слонка! У канцы лета! Я думаў, яны толькі ўвесну так «хоркаюць». «I цыкаюць». Можа, які звар'яцелы? Пераблытаў лета і вясну!

— Што за «слонка»? Ніколі не чуў такой назвы. — Алег па-сапраўднаму зацікаўлены.

— Лясны кулік. Вялікі, з галуба. У траўні пад вечар дык над нашай хатай іх процьма лётае. Тата нават паляваць спрабаваў. Проста з ганку. Але ма­ма насварылася і забараніла.

I яны доўга размаўляюць. Пра лясных звяроў і птушак, пра рыбалку. Пра фатаграфію. Алег мае фотаапарат і павелічальнік і сам робіць фатаграфіі. «Мяне навучыш?» — загараецца Ігнаська. «Навучу...» — усміхаецца Алег. Ён зараз здаецца Ігнаську вельмі родным. Хочацца прылегчы побач, пакласці руку яму на плечы і глядзець у твар. Але Ігнаська саромеецца гэтага раптоўна ўзнікшага пачуцця. Яшчэ яму вельмі карціць распавесці, як ён часам лётае над гэтымі мясцінамі, як нырае ў Іслачы, але стрымліваецца.

Неба над хлолчыкамі мігціць мільёнамі дыяментаў. Блакітных, чырванаватых, белых, жоўтых. Некаторыя свецяць роўным святлом, але такіх мала.

— Алег, а ты ведаеш якія-небудзь зоркі? — пытаецца Ігнаська. — Ну, як называюцца. Тата казаў, што кожная зорка мае сваё імя, але ён іх не ведае...

— Не. Зорак не ведаю. Ведаю вунь тое сузор'е. Называецца «Вялікая Мядзведзіца». Бачыш? Сем зорак. На коўш падобнае. Вунь — раз, два, тры — гэта як ручка выгнутая, а тыя чатыры — як коўш. Знайшоў?

— Знайшоў...

Гутарка ўрэшце сыходзіць, Алег кладзецца спіной да вогнішча і пачынае ціха пасапваць. Холадна. Ігнаська падкідвае ў вогнішча ламачча, агонь разгараецца і пачынае пячы. Алег, хоць і сонны, адпаўзае. Прыходзіцца круціцца. Той бок, што да вогнішча грэецца, а другі мерзне. Ігнаська трасе галавой, спрабуючы адагнаць сон.