Енчен ҫак чӑрсӑр йӗкӗтех качча тухсан?.. Пулнӑ унашкалли ӗлӗк-авал та. Эккей, ӗлӗк-авал та, савнийӗсене пӑрахса, урӑх ҫынна качча тухнӑ, сак тулли ача пӑхса ӗстернӗ. Тен, Инна та ҫак пуҫтаха хӑнӑхӗ, юратма пуҫлӗ?
Ҫунаттине суранлатнӑ акӑш тинӗс урлӑ вӗҫеймест. Сунарҫӑ аллине мар, кашкӑр ҫӑварне лекме пултарать. Шухӑшларӗ-шухӑшларӗ те Инна текех ӗкӗтлеттермерӗ ― качча тухма килӗшрӗ.
Институт пӗтерсен, виҫӗ ҫул хушши Ҫӗньялта пурӑнчӗҫ. Инна шкулта вырӑс чӗлхи вӗрентрӗ, Вадим совхозра ӗҫлерӗ. Уйкаса вӗсем хунямӑшӗ йӑлӑннипе куҫса килчӗҫ. Куҫса килчӗҫ те, мӑшӑрӗ йӑлт улшӑнчӗ, ӗҫме пуҫларӗ. Ӗҫрен те сӗм-ҫӗрле тин таврӑнатчӗ. Ик-виҫӗ талӑк таҫта ҫухалса ҫӗренисем те пайтах пулнӑ.
Куҫса килнӗ ҫулах ӑнланчӗ Инна: Ҫӗньялта Вадимӑн савнийӗ-еркӗнӗ пур. Кулленех курнӑҫаҫҫӗ вӗсем. Лешӗ ӑна час-часах эрех-сӑрапа сӑйлать. Килте шӑв-шав хускатма, Иннӑна хӑваласа яма хӗтӗртет. Анчах Вадим апла-капла хӑтланмасть, нихҫан та харкашмасть. Киле сӗм-ӗсӗр таврӑнсан та, пӗр сивӗ сӑмах каламасть, пӑшт ҫывӑрса каять…
Инна ура ҫине тӑчӗ те кантӑка шаккарӗ, акаци тураттине хуҫма кармашнӑ ачана пӗрнипе юнарӗ. Унтан каллех хӑй вырӑнне пырса ларчӗ.
— Ҫапла, Вадимпа эпир пӗр пӗртре пурӑнатпӑр, пӗр пӗлӗмре ҫывӑратпӑр, анчах эпир — икӗ планета, икӗ полюс. Ҫырмари чулсем пек пӗр-пӗрне ӑшӑтмастпӑр, йӑпатмастпӑр, ― терӗ Инна пуҫне усса.
— Вадимӑн савни пуррине малтанах пӗлнӗ-и?
— Пӗрлешнӗ кунах пӗлнӗ.
— Апла ма хӑтӑрмастӑр ӑна?
— Шаннӑ чечек ҫине пыл хурчӗсем лармаҫҫӗ. Ача ҫуратсан, хӑшпӗр хӗрарӑмӑн кӗрнеклӗх пӗтет, упӑшкине те илӗртме пӑрахать. Эпӗ те ывӑл, ҫуратсану самай хавшарӑм, имшерлентӗм. Чармастӑп — килентӗрех.
— Вожатӑя суранлатнӑ каҫ ӑҫта ҫывӑрнӑ Вадим?
— Виҫӗ талӑк киле пыманччӗ вӑл… Ҫав каҫ та еркӗнӗпе пулнӑ теҫҫӗ. Тӗрес-и ку — татсах калаймастӑп. Хам курман.
Алӑка майӗпен уҫса, пӗлӗме кӑтра ҫӗҫлӗ ывӑл ача кӗрсе тӑчӗ, тӗрех Инна патне таплаттарса пычӗ.
— Анне, куҫусем ма шывланнӑ? Ҫак пичче кӗрентерчӗ-и? — ман ҫине сиввӗн пӑхрӗ ача.
— Ху вӑрмана тухса тарнӑ та, ҫавӑнпа хурланатӑп.
— Тухса тарман эпӗ. Вӑрманта аттене шырарӑм. Ытти ачасем пекех, манӑн та аттепе выляс килет, анчах… атте ҫук. «Вӑрманта вӑл. Ҫухалса кайнӑ. Такӑр ҫул тупаймасть», ― терӗ асанне. Эп вара анчӑка ертрӗм те вӑрмана вӗҫтертӗм. Анчӑк ҫулсӑр-мӗнсӗр киле пыма пӗлет. Виҫӗ вар урлӑ каҫрӑм та «ат-те-е!» тесе кӑшкӑртӑм. Тӗмӗ хыҫӗнчен атте мар, эсӗ сиксе тухрӑн, анне. Аттене те вӑрманта шыраттармарӑн.
— Аҫу вӑрманта мар, команднровкӑна кайнӑ», йӗпеннӗ куҫӗсене ал тутрипе шӑлса типӗтрӗ Инна.
— Командировкӑра-тӑк, ма макӑратӑн? Ялтан вӑл милици ҫыннисемпе кайрӗ те… Халь, акӑ, мӑйӑр та пулса ҫитрӗ — атте пурпӗрех таврӑнмасть.
Инна каллех ӗсӗклеме пуҫларӗ. Пӗтӗм ҫанҫурӑмӗпе чӗтренсе, пуҫне пӑркаласа йӗрет.
— Тӗрӗс калатӑп ҫав: атте командировкӑра мар, вӑрманта ҫухалса кайнӑ, Ху та ҫампа макӑратӑн.
— Мӗн ятлӑ-ха эс? — ачана шоколад сӗнтӗм эпӗ.
— Ху мӗн ятлӑ? — тӗрленсе тӑчӗ ача.
— Юра.
— Эпӗ те Юра.
— Апла-тӑк, паллашнӑ ятпа ҫак шоколада ил, Юра.
— Тавтапуҫ, ― терӗ те вӑл, шоколад чӗркенӗ хута уҫса, амӑшӗпе юнашар ларчӗ. ― Атте те ман валли парне илсе килет. Ҫапла вӗт, анне.
Инна чӗнмерӗ.
9
Пӑлханнӑ чун Инна кайсан та пусӑрӑнаймарӗ.
Мӗн тумалла-ха манӑн? Ма манаймастӑп Иннӑна? Уйкасра та унпа тӗл пулма тиврӗ вӗт. Нивушлӗ шӑпамӑр ҫавнашкал? Ҫук, Иннӑпа ҫыхланма юрамасть. Вӑл — ҫемьеллӗ хӗрарӑм. Ҫапах… Мӗнле чармалла-ха туйӑма?
Шухӑшлатӑп та шухӑшлатӑп. Ыйту хыҫҫӑн ыйту…
Инна сӑмахӗсем ытла ытарлӑ: «Мӑшӑрланнӑ-тӑк — пурӑнмалла. Йӑпӑлтатса та юратса пурӑнмалла». Паллах, чӗрене улталаса пурнасси пурнӑҫ мар. Ку вӑл — тамӑк. Кунашкал пурнӑҫа кӑмӑлламастӑп эпӗ. Чӑтаймастӑп. Инна, ав, пурӑнать. Вадим та тертленет, хӑй савнийӗ патне туртӑнать. Арӑмӗпе мар, савнийӗпе ун чунӗ. Вожатӑя суранлатнӑ хыҫҫӑн арӑмӗпе курнӑҫасси килмен — пытанса ҫывӑрнӑ тейӗпӗр. Вадим ҫапла хӑтланнине амӑшӗ сиснӗ-ши? Кӗҫӗрех Вадим амӑшӗпе курнӑҫмалла.
Ухватовсен килӗ-ҫурчӗ ял варринче, виҫӗ йӑмра тӗлӗнче. Пысӑк, илемлӗ улт кӗтеслӗ пӗрт. Хапха юписем тимӗртен.
Пӑлтар енчи алӑка шал енчен питӗрнӗ. Килкартийе калинккерен кӗтӗм.
Картишӗнче тап-таса. Калинкке ҫывӑхӗнче ҫӑл. Унтах лаҫ, тепӗр енче — сарайпа нӗхреп. Кӗлетпе вите те пур. Выльӑхсем йышлӑ усраҫҫӗ пулмалла — анкартине, вите пуҫне, тислӗк купаласа лартнӑ.
Картишнелле тухакан чӗрече яр-уҫӑ.
— Лӗпӗстетсе ҫитрӗн эппин? — илтӗнчӗ чӗречерен сасӑ.
«Чим-ха, мана ятламасть-и ку?» — чарӑнса тӑтӑм эпӗ.