— Ты маеш на ўвазе ўдаву Урбіна?
Флярэнтына Арыса забываўся, калі гэтага ніяк нельга было рабіць, што жанчыны думаюць больш пра патаемны сэнс пытанняў, чымся пра іх просты сэнс, а Прудэнсія Пітрэ — больш за каго-кольвек. Агаломшаны яе кемлівасцю, ён ажно здрыгануўся і вырашыў выйсці са становішча праз несапраўдныя дзверы: «Я кажу пра цябе». Яна зноў засмяялася: «Ідзі, жартуй з сучкай, якая цябе нарадзіла, пухам ёй зямля». Затым яна настаяла на тым, каб ён сказаў, што меў на ўвазе, бо добра ведала: ні ён, ні любы іншы мужчына не падняў бы яе а трэцяй ночы толькі дзеля таго, каб выпіць партвейну і закусіць горным хлебам з гароднінай у марынадзе. Яна дадала: «Так паводзяць сябе, калі шукаюць, каму б паплакацца». Флярэнтына Арыса вырашыў неяк збіць яе з тропу.
— У першыню ты памыляешся, — адказаў ён. — Гэтая ночка, хутчэй, схіляе мяне да спеваў.
— Тады давай заспяваем, — падтрымала яна.
Добрым, цёплым голасам яна заспявала модную песню: «Рамона, без цябе я не магу жыць». Гэта было заканчэнне ночы, ён не адважыўся гуляць у забароненыя гульні з жанчынай, якая вымоўна давяла, што ад яе не схаваеш адваротнага боку поўні. Ад яе ён выйшаў ужо ў зусім іншы горад, ад апошніх чэрвеньскіх вяргіняў паветра здавалася разрэджаным, па вуліцы яго юнацтва ўдовы ішлі скрозь туман на пяцігадзінную імшу. Але не яны, а ён перайшоў на другі бок вуліцы, каб тыя не бачылі ягоных слёз, якіх ён ужо не мог стрымаць, і гэта не былі слёзы, якія душылі яго апоўначы, як яму напачатку здалося, а зусім іншыя, якія заселі ў горле пяцьдзясят адзін год, дзевяць месяцаў і чатыры дні таму...
Флярэнтына Арыса страціў адчуванне часу і раптам прачнуўся, не разумеючы, дзе ён знаходзіцца, каля асляпляльна вялізнага акна. Голас Амэрыкі Вікунні, якая гуляла ў мяч са служанкамі ў садзе, вярнуў яго да рэальнасці: ён ляжаў на ложку маці, чыю спальню захоўваў без зменаў, дакладна, як пры яе жыцці, дзе звычайна спаў, каб адчуваць сябе менш самотным у тых рэдкіх выпадках, калі пакутаваў ад адзіноты. Насупраць ложка вісела вялікае люстэрка з карчмы дона Санча, дастаткова было зірнуць, калі ён прачынаўся, каб угледзець Фэрміну Дасу, адлюстраваную ў глыбіні. Ён здагадаўся, што была субота, бо ў гэты дзень кіроўца забіраў Амэрыку Вікунню з інтэрната і прывозіў яе дамоў. Ён усвядоміў, што спаў, не здагадваючыся пра гэта, бо яму снілася, што ён не можа заснуць, усхваляваны гнеўным тварам Фэрміны Дасы. Ён памыўся, абдумваючы свой наступны крок, няспешна надзеў найлепшую вопратку, надухмяніўся, намазаў сівыя, з вострымі кончыкамі вусы фіксатарам, выйшаў са спальні і ўгледзеў на калідоры другога паверха гожую істоту ў школьнай форме: дзяўчына лавіла мяч з грацыёзнасцю, якая хвалявала яго штосуботы, але толькі не той раніцой. Ён сказаў, каб яна ішла з ім, і, седзячы ў аўто, дадаў без асаблівай патрэбы: «Сёння мы не будзем займацца гэтымі штучкамі». Ён павёз яе ў кавярню «Амерыкана», у той час перапоўненую бацькамі, якія елі марозіва з дзецьмі пад вялікім стольным веэнтылятарам. Амэрыка Вікунне замовіла слаёнае ў вялікай крэманцы, усе слаі былі рознага колеру, яна любіла гэты гатунак, бо ад яго ішлі якіясьці чарадзейныя выпарэнні. Флярэнтына Арыса выпіў кавы, гледзячы моўчкі на дзяўчыну, пакуль яна ела марозіва доўгаю лыжкай, што даставала да дна крэманкі. Не адводзячы вачэй, раптам сказаў ёй:
— Я збіраюся ажаніцца.
Яна вылупілася на яго з бляскам недаверу ў вачах, затрымаўшы лыжку ў паветры, але тут жа ачомалася і ўсміхнулася.
— Падманваеш, — вывела яна, — старыя не ідуць да шлюбу.
Увечары ён адвёз яе ў інтэрнат да званоў пад моцнай навальніцай. Да гэтага яны схадзілі на лялечнае прадстаўленне ў парку і паабедалі ля кіёскаў над хвалярэзамі, дзе пакаштавалі смажанай рыбы. Затым глядзелі на драпежнікаў у клетках цырку, які толькі-толькі з’явіўся ў горадзе. Каля брамы набылі ўсялякія прысмакі, каб яна ўзяла іх з сабой у інтэрнат. Праехалі некалькі разоў па горадзе ў аўто з апушчаным верхам, каб яна прызвычаілася да думкі, што ён яе апякун, а не каханак. У нядзелю ён накіраваў ёй аўто — раптам яна пажадае пакатацца з сяброўкамі, але сам не захацеў яе бачыць, бо з мінулага тыдня цалкам усвядоміў розніцу ва ўзросце. Уначы ён вырашыў напісаць Фэрміне Дасе ліст і прасіць прабачэння хоць бы дзеля таго, каб не капітуляваць, але, падумаўшы, пакінуў мерапрыемства на наступны дзень. У панядзелак, да зыходу трэцяга тыдня пакут, ён увайшоў у дом, мокры ад дажджу, і за парогам знайшоў ліст.