Выбрать главу

— Прычынай усяго гэтага, — сказала яна, — можа быць толькі каханне.

З цягам часу Лятары Тугут стаўся самым пажаданым клі­ентам гатэля, і не столькі таму, што ён быў выдатны каханак, колькі з прычыны вялікай асабістай абаяльнасці. Маўклівы і ваўкаваты Флярэнтына Арыса таксама карыстаўся павагай гаспадара і ў самы жорсткі перыяд любоўных пакутаў знайшоў тут сабе прытулак, зачыняючыся ў душным нумары, чытаючы вершы ды слязлівыя раманы з працягам, і ў ягоных мроях гнездаваліся на балконах цёмныя ластаўкі, гукі ад пацалункаў і плясканне крылаў у дрымотным бяссіллі сіесты. Увечары, калі сыходзіла спякота, немажліва было не па­чуць размовы мужчын, якія забягалі сюды адвесці душу пасля працоўнага дня. Так Флярэнтына Арыса дазнаўся пра чыюсьці нявернасць і нават пра дзяржаўныя таямніцы, якія паважныя кліенты і мясцовыя чыны давяралі часовым палюбоўніцам, не думаючы, што з суседніх пакояў усё было чутно. Такім чынам аднойчы ён дазнаўся пра тое, што ў чатырох марскіх лігах на поўнач ад архіпелагу Сатавэнта на дне мора ляжыць яшчэ з XVII стагоддзя іспанскі галеон з грузам чыстага золата і каштоўных камянёў на пяцьсот мільярдаў песа. Ён быў узрушаны, але сур’ёзна падумаў пра гэта праз колькі месяцаў, калі шаленства кахання выклікала ў ім жарснае жаданне дастаць з марскога дна скарб, каб Фэрміна Даса магла купацца ў золаце.

Нашмат пазней, спрабуючы ажывіць у памяці сапраўдны вобраз каханай, ідэалізаваны алхіміяй паэзіі, ён не здолеў разгледзець яго скрозь успаміны аб тых ірваных вечарах. Нават цікуючы яе ў жарсныя дні чакання адказу на першы ліст, ён бачыў яе праз пасляабедзеннае іскрыстае мроіва, пад дажджом ападалых кветах мігдалавых дрэў, і для яго заўжды быў красавік, у любую пару года. Яму падабалася граць на скрыпцы з хорам кафедральнага сабора толькі таму, што з узвышэння ён бачыў, як у такт спеваў ледзь прыкметна калыхалася яе туніка. Але яго ўласнае шаленства пазбавіла яго тае асалоды, бо містычная музыка здавалася яму надта безгустоўнай як для стану ягонай душы, і ён спрабаваў запаліць яе любоўнымі вальсамі. Лятары Тугут быў вымушаны звольніць яго з хору. Гэта здарылася пад той час, калі ім апанавала дзіўнае жаданне з’есці гардэніі, якія Трансыта Арыса вырошчвала ў кветніку ўнутранага дворыку, і, зрабіўшы гэта, ён зведаў смак Фэрміны Дасы. Якраз тады ён зусім выпадкова ў матчыным куфры знайшоў літровую бутэльку кантрабанднага адэкалону, які прадавалі матросы, што працавалі на караблях кампаніі «Гамбург Амерыкан Лайн», не ўтрымаўся і адпіў з яе, шукаючы новых адценняў водару любай дзяўчыны. Ён прагна жлукціў адэкалон усю ноч, п’янеючы ад Фэрміны Дасы спачатку ў партовых тавернах, а потым, замкнёны ў сабе, на стромкім беразе мора, дзе аддаваліся ўцехам кахання беспрытульныя пары, пакуль не страціў прытомнасць. Трансыта Арыса з абарваным сэрцам чакала сына да шостай раніцы, потым у адчаі шукала яго паўсюль, і знайшла пасля поўдня ў лужыне з ванітаў са страшэнным пахам адэкалону — каля затокі, дзе звычайна знаходзілі тапельцаў.

Маці скарысталася са змушанага перапынку ў шаленстве сына, пакуль ён прыходзіў да памяці, і лаяла яго за пасіўнасць, з якой ён чакае адказу на ліст. Яна нагадала яму, што слабыя ніколі не ўвойдуць у царства кахання, бо гэта бязлітас­нае і ненажэрнае царства, а жанчыны аддаюцца смелым і рашучым мужчынам, здольным даць пачуццё бяспекі, якога жанчынам так не стае ў жыцці. Флярэнтына Арыса, відаць, засвоіў ад маці больш, чым трэба. Трансыта Арыса не магла схаваць ганарлівасці, хутчэй жаноцкай, чым матчынай, калі пабачыла, як сын выходзіць з галантарэйнай крамы ў чорным строі, капелюшы і з рамантычнай стужкай пад цэлюлоідным каўнерыкам, і яна жартам спытала, ці не ідзе ён на хаўтуры. У яго зачырванелі вушы, і ён адказаў: «Бадай што так». Яна зразумела, што сын ледзь дыхаў ад жаху, але ягоная рашучасць была непераадольнай. Яна дала апошнія настаўленні, блаславіла яго і затым, смеючыся, абяцала яшчэ адну літровую бутэльку адэкалону, каб разам адзначыць перамогу.