Выходзіла, што ён і дрэнны муж, і паганы бацька, і кепскі гаспадар, і нават благі празаік!
Так, так благі празаік, бо кніжкі ягоныя ніхто не купляе, таму й ганарараў няма і наогул, каб што зарабіць, то пісаць яму трэба па-расейску…
Апошняе абурыла зусім, такой здраднай парады ад сваёй сямейкі Пісьменнік не чакаў.
Заставалася адно — ляснуць дзвярыма і сысці!
Што ён і зрабіў…
Не адчуваючы вечаровага марозу, ішоў па Нямізе і далей па вуліцы Багдановіча…
Менск быў надзіва бязлюдны і па-святочнаму насцярожаны, і гэта насцярожанасць добра стасавалася да развярэджанай душы Пісьменніка…
«Пісаць трэба па-расейску! Дзякуй, родныя!.. Зрэшты, сам вінаваты, што яны такія. Прывучыў іх да свайго карку, разбасячыў, выпусціў з рук! Што ні прасілі, усё рабіў, грошай ніколі не шкадаваў… Да апошняга часу, можна сказаць, падарункамі дарагімі абсыпаў… Лішняя дабрата — дурата!»
Апанаваны гнятлівым настроем, завярнуў у скверык да опернага тэатру, і тут яго й запыніў закіданага выгляду мужчынка…
— Не падумайце, што я п’яніца. Мяне абакралі. Я ня буду прасіць у вас грошы, але, калі ласка, купіце мне кавалак хлеба. Вельмі ж есці хачу…
Пісьменнік ня быў слязлівы, аднак пачутае ўкалола ў самае сэрца: «Мусіць жа, ня хлусіць! I напраўду есці хоча! Во як бывае… А мае тым часам у цяпле, у дабрэ, як той казаў, з раскошы дурэюць!»
— Як вас абакралі? — спытаў дзеля цікавасці.
— Я шабашнічаў каля Смаргоні, аднаму грузіну катэдж з сярэдзіны абрабляў… А зрабіўшы работу, ехаў праз Менск у свой Слонім… У вагоне да мяне падселі двое… То да сё, пятае, дзесятае… Разгаварыліся… Бачу, хлопцы быццам бы свае, простыя… Пачалі піва разам піць… У мяне была пляшка з сабою, а ў іх паўтарачка… Потым з адным схадзіў у тамбур пакурыць… Ну, пасля перакуру дапіў сваё піва і недзе хвілінаў праз дваццаць адчуў, што засынаю… Калі ж прачнуўся, іх ужо не было… Забралі ў мяне ўсе нашыя грошы, 350 даляраў і чамаданчык з прычындаламі… У чамаданчыку ляжаў і нямецкі бошаўскі дрыль… Такога ўжо не куплю…
— Выходзіць, што вам нешта ў піва падсыпалі! — заключыў Пісьменнік. — Спачуваю… Што ж, пайшлі ў краму…
Пачуўшы пра краму, Абакрадзены павесялеў і з гатоўнасцю ўдакладніў:
— Той, другі, падсыпаў, які курыць не хадзіў…
— Ну, а хто ж яшчэ! — ні на грам не ўсумніўся Пісьменнік.
— Добра, што зусім не атруцілі! — уздыхнуў з палёгкай Абакрадзены.
— Вядома…
Гэтак гамонячы, пакінулі скверык і перайшлі вуліцу Багдановіча. Пісьменнік увайшоў у Траецкі гастраном, Абакрадзены ж застаўся чакаць знадворку.
«Мусіць, ужо патыкаўся сюды і другі раз паказвацца саромеецца!» — падумаў Пісьменнік.
У гастраноме таўклося тры-чатыры пакупнікі, а ў дальнім кутку цёрся натапыраны «бомж».
Азначэнне «бомж» — міліцыянцкая прыдумка.
Пісьменніку не падабалася гэтае агіднае слова, таму такіх людзей ён называў па-свойму — вулічнікі.
Дык вось, у дальнім кутку гастранома цёрся Вулічнік.
На 155 зайцоў Пісьменнік узяў хлеба «Водар», а на 1070 — дзвесце грамаў «Сямёнаўскай» каўбасы; папрасіў яшчэ прадаўшчыцу, каб хлеб пакроіла на лустачкі, а каўбасу парэзала на скрылікі.
Як толькі адышоў ад прылаўку і пакіраваў у дзверы, да яго тут жа прыліп Вулічнік.
«Божа, які смярдзючы!» — Пісьменніка ажно скаланула.
— Дай грошай! — заканькаў Вулічнік.
— Грошай няма…
— Тады дай укусіць!
— На…
Пісьменнік разгарнуў сціплыя пакуначкі і адшкадаваў дзве лусты хлеба і каўбасны скрылік.
Не падзякаваўшы, Вулічнік прагна схапіў ежу і праглынуў яе па-воўчы, не жуючы, за адзін коўць.
— А рэшта каму?! — спытаў вельмі злосна.
— Адчапіся! — Пісьменніка пачынала разбіраць злосць.
Вулічнік не застаўся ў краме, выграбся таксама на мароз.
— А-а, гэта ўсё табе! — моцна штурхнуў Абакрадзенага ў грудзі, як толькі ўбачыў, што Пісьменнік аддаў яму ежу.
— Што гэта вы піхаецеся?! Я вас знаць не знаю! — Абакрадзены ледзь устояў на нагах.
«Ого, як чалавек звярэе, калі ня ўвесь хлеб і ня ўся каўбаса дастаюцца яму!» — падумаў Пісьменнік з холадам у душы і, уражаны той бяздоннай лютасцю, з якой Вулічнік глядзеў на Абакрадзенага, крыкнуў:
— Ты, краса Менску! Пшоў адсюль, а то здам у міліцыю!
Абкінуўшы іх мацюкамі, Вулічнік паволі пашкандыбаў у жаўтлявы змрок Траецкага прадмесця.
Яны ж, разгарачаныя гэтай кароткай і непрадбачнай сутычкай, машынальна вярнуліся да опернага тэатру, якраз на тое месца, дзе й сустрэліся.
Абакрадзены ўсхвалявана ўсклікаў:
— Свалата! Біць мяне, рабочага чалавека, у грудзі! Я жыву за сваё, я сам на сябе зарабляю! Я ніколі ня краў і красці ня буду! Я ніколі не старцаваў… Вось толькі сёння, першы раз…