– Strasznie dużo tych kawałków – stwierdził Rebus.
– Tylko dwa tysiące.
Hawes, której wreszcie udało się Devlinowi przedstawić, nie mogła sobie znaleźć miejsca na krześle. Spytała Devlina, od jak dawna jest na emeryturze.
– Od dwunastu… nie, od czternastu lat. Czternaście lat… – Pokiwał w zadumie głową, że czas wciąż tak przyspiesza, nawet wówczas, kiedy serce chce już zwalniać.
Hawes zajrzała do notatek.
– Podczas pierwszej rozmowy oświadczył pan, że tamtego wieczoru był w domu.
– Zgadza się.
– I że nie widział pan Philippy Balfour.
– Jak dotąd pani informacje są zgodne z prawdą.
Rebus zrezygnował z siedzenia na krześle, podszedł do okna i założywszy ręce na piersiach, przysiadł na parapecie.
– Ale znał pan pannę Balfour? – zapytał.
– Tak, wymienialiśmy między sobą grzeczności.
– Była pańską sąsiadką prawie od roku, czy tak? – upewnił się Rebus.
– Proszę pamiętać, że to Edynburg, inspektorze Rebus. Mieszkam w tym mieszkaniu od blisko trzydziestu lat – wprowadziłem się tu po śmierci żony. Ale poznawanie sąsiadów wymaga czasu. I niestety, zanim ma się okazję ich poznać, oni często już się wynoszą. – Wzruszył ramionami. – Więc po jakimś czasie człowiek przestaje nawet próbować.
– To dość smutne – powiedziała Hawes.
– A pani gdzie mieszka…?
– Wróćmy może jednak do naszej sprawy – przerwał Rebus. Odsunął się od okna, podszedł do stołu i opierając na nim ręce, wpatrzył się w nie ułożone kawałki puzzli.
– Oczywiście – odparł Devlin.
– Był pan w domu przez cały wieczór i nie słyszał niczego, co zdałoby się panu nie na miejscu?
Devlin spojrzał na Rebusa z uśmiechem oznaczającym uznanie dla jego doboru słów.
– Niczego – powiedział po krótkim namyśle.
– Ani niczego pan nie widział?
– Jak wyżej.
Hawes sprawiała wrażenie, że nie tylko jest jej niewygodnie na krześle, ale że irytuje ją sposób mówienia Devlina. Rebus usiadł naprzeciwko niej i spróbował ją ściągnąć wzrokiem, jednak ona miała już gotowe pytanie.
– Czy miał pan kiedyś jakąś scysję z panną Balfour?
– A na jakiż to temat miałbym mieć z nią scysję?
– Już nic, nieważne – odparła Hawes zimno.
Devlin spojrzał na nią, potem wrócił wzrokiem do Rebusa.
– Widzę, że zainteresował pana mój stół, panie inspektorze.
Rebus zdał sobie sprawę, że bezwiednie wodzi palcami po jego blacie.
– Pochodzi z dziewiętnastego wieku i został wykonany przez mojego kolegę po fachu, pewnego anatoma. – Znów spojrzał na Hawes, potem na Rebusa. – Coś sobie przypomniałem… to pewnie nic ważnego…
– Tak, panie profesorze?
– Tego człowieka na ulicy.
Rebus czuł, że Hawes szykuje się, by coś powiedzieć, więc postanowił ją uprzedzić.
– I kiedy to było?
– Kilka dni przed jej zniknięciem, i dzień przed też. – Devlin doskonale zdawał sobie sprawę z wrażenia, jakie wywołują jego słowa. Twarz Hawes poczerwieniała i policjantka wyraźnie miała ochotę wrzasnąć coś w rodzaju: „No i kiedy miał pan zamiar nam o tym powiedzieć?!” Jednak Rebus nie zmienił tonu ani na trochę.
– Na chodniku przed domem?
– Zgadza się.
– Czy zdołał mu się pan dobrze przyjrzeć?
Kolejne wzruszenie ramion.
– Koło dwudziestu lat, krótkie ciemne włosy… nie obcięte na krótko, tylko uczesane.
– Czy mógł to być ktoś z sąsiadów?
– Zawsze jest taka możliwość. Ja wam tylko po prostu mówię, co widziałem. Wyglądało tak, jakby na kogoś albo na coś czekał. Pamiętam, że spoglądał na zegarek.
– Może to jej chłopak?
– O nie, Davida znam.
– Zna pan? – powtórzył Rebus. Wzrok miał wciąż wbity w układankę.
– Tak, rozmawiałem z nim. Spotkaliśmy się parę razy na schodach. Sympatyczny młody człowiek…
– Jak był ubrany? – spytała Hawes.
– Kto? David?
– Ten, którego pan widział.
Devlin zdawał się wręcz napawać wściekłymi spojrzeniami, jakie rzucała w jego stronę.
– W marynarkę i spodnie – powiedział, spuszczając wzrok na swój blezer. – Nie potrafię nic bliżej powiedzieć. Moda mnie nigdy specjalnie nie interesowała.
Tak było istotnie. Czternaście lat wcześniej nosił takie same blezery pod zielonym fartuchem chirurgicznym, a do nich zawsze lekko przekrzywione muszki. Każdy zapamiętuje swoją pierwszą sekcję zwłok: wszystkie te okropne widoki, zapachy i dźwięki, do których później się przyzwyczaja. Zgrzyt metalu o kość albo szelest skalpela tnącego ciało. Niektórzy patolodzy odznaczali się szczególnie brutalnym poczuciem humoru i „dziewicom” uczestniczącym w sekcji po raz pierwszy urządzali szczególnie drastyczny pokaz. Devlinowi nigdy się to nie zdarzyło. Zawsze poświęcał całą uwagę zwłokom, tak jakby poza nim i denatem na sali nie było nikogo, a wydobywanie na światło dzienne wszystkich intymności ludzkiego ciała odbywało się w nabożnym i niemal rytualnym skupieniu.
– Czy gdyby się pan nad tym zastanowił – zapytał Rebus – gdyby to pan jeszcze raz przemyślał, pozwolił myśli swobodnie poszybować, sądzi pan, że udałoby się jeszcze coś dodać do tego opisu?
– Raczej nie, ale oczywiście, jeśli pan uważa, że to takie ważne…
– Jesteśmy dopiero na początku drogi, panie profesorze. Sam pan wie najlepiej, że nie wolno niczego z góry wykluczać.
– Oczywiście, oczywiście.
Rebus przyjął taktykę traktowania Devlina jako kolegi-zawodowca i dawało to rezultaty.
– Może moglibyśmy nawet podjąć próbę sporządzenia portretu pamięciowego – ciągnął Rebus. – Dzięki temu, gdyby się okazało, że to ktoś z sąsiadów, można by go od razu wyeliminować.
– Brzmi to całkiem rozsądnie – potwierdził Devlin.
Rebus wyciągnął telefon komórkowy, zadzwonił na Gayfield Square i umówił spotkanie na następny dzień rano. Potem spytał Devlina, czy ma przysłać po niego samochód.
– Myślę, że sobie poradzę. Nie jest jeszcze ze mnie taki zupełny sklerotyk. – Jednak kiedy powoli podnosił się z miejsca, by ich odprowadzić do drzwi, widać było jak walczy z zesztywniałymi stawami.
– Raz jeszcze dziękuję, panie profesorze – powiedział Rebus, ściskając mu dłoń na pożegnanie.
Devlin kiwnął tylko głową, unikając kontaktu wzrokowego z Hawes, która wyraźnie nie miała zamiaru składać podziękowań. Idąc schodami na następne piętro, mruknęła coś pod nosem, czego Rebus nie dosłyszał.
– Słucham?
– Powiedziałam: cholerne chłopy. – I po przerwie dodała: – O obecnych się nie mówi. – Rebus nie zareagował, bo chciał, by to z siebie wyrzuciła. – Jak sądzisz, czy gdyby przyszły do niego dwie kobiety, to wydusiłby z siebie choć jedno słowo?
– Myślę, że zależałoby to od tego, jak by się z nim obeszły.
Hawes spojrzała na niego rozognionymi oczami, podejrzewając, że może z niej pokpiwa, jednak niczego w jego twarzy nie zauważyła.
– W naszym zawodzie musimy stwarzać pozory – dodał Rebus – że wszystkich ogromnie lubimy i udawać, że wszystko, co nam mają do powiedzenia, szalenie nas interesuje.
– Tylko że on…
– Irytował cię? Mnie też. Jest trochę pretensjonalny, ale już taka jego uroda i nie można dać mu tego odczuć. Ale masz rację: nie jestem pewien, czy miał zamiar nam coś powiedzieć. On to uznał za nieistotne. Jednak potem nagle się otworzył tylko po to, żeby tobie zrobić na złość. – Rebus uśmiechnął się. – Udało się. I nieczęsto się zdarza, żeby to mnie przypadała rola „tego dobrego”.
– Nie chodzi mi tylko o to, że mnie irytował – oznajmiła Hawes.