Выбрать главу

Барада — гэта магічны дадатак да мужчыны. Ужо шэсць дзён гадую бараду і яшчэ ні разу з жонкай добра не пасварыўся. Крыху чапляецца. Нічога не раблю, кажа, толькі перад люстэркам бараду гладжу. Учора нешта пра Харошчу напамінала, але калі ўбачыла, як задрыжалі мае губы, адразу пачала хадзіць на цыпачках.

Заўсёды, прыйшоўшы з працы, толькі пераступіць парог, верашчыць: "Есці хачу!" А сёння ўвайшла і гаворыць: "Вася што будзем есці? Скажы, я раз-два прыгатоўлю" Ды адразу ўзялася абіраць бульбу. А дагэтуль усё гэта рабіў я. У пятнаццаць нуль-нуль быў на стале абед.

І пачала мяне лепш апранаць! На шпацыр выводзіць і марожанае купляе.

Мужчыны, гадуйце бароды! Яны вас не толькі ўпрыгожаць, але дапамогуць лягчэй жыць. Напрыклад, хто калі зверне на вас увагу ў чарзе па шынку? А сёння селядцоў купіў я без ніякага ўсяго. Калі толькі паявіўся ў магазіне, прадаўшчыца пабялела і дрыжачым голасам сказала: "Грамадзяне, прапусціце хворага чалавека".

Грамадзяне моўчкі расступіліся, і я купіў селядцоў.

Толькі канчаў сваё апавяданне, як прыперла з працы жонка і ад дзвярэй пытае: "Вася, як ты сябе адчуваеш? Мо б ты схадзіў да доктара?"

"Да якога доктара, калі ў мяне толькі зубы баляць", — здзівіўся я. Бачыце, як клапоцяцца пра мужа. А ўсё з-за барады.

1979 г.

АЖ ГАЛАВА ТРАШЧЫЦЬ

Паважаная Рэдакцыя, жыццё падкінула мне тэму, а вось не магу прыдумаць загалоўка. Думаў, думаў, галава трашчыць, але нічога цікавага ў мой гарбуз не прыходзіць. Дык вырашыў сказаць, што хачу, а загаловак прыдумайце самі.

Калі чалавек жыве сярод кветак і раптам пападзе на пустыню, тады адчуе прыгожасць іх. І так ёсць з іншымі справамі. Людзі прывыкаюць да чагосьці, абжываюцца з асяроддзем і ім здаецца, што так і быць павінна, каму з нас прыйшло б у галаву, напрыклад, перад уездам у вёску Грабавец (не гавару ўжо аб Беластоку) паставіць табліцу з надпісам "У нас не кураць", або мыць гародніну.

Аднойчы спрачаўся я з суседам аб адносінах прадаўцоў да пакупнікоў, і той прыціснуў мяне такім аргументам: "Калі я ездзіў па Латвіі, то бачыў, што там усюды агародніна памытая так дакладна, што можна адразу класці ў гаршчок". Пачуўшы такое, пачаў я прыглядацца да нашай гародніны ў прадаўцоў. Толькі цяпер зразумеў цану зямлі. Пагоня за грашыма давядзе да таго, што хутка астанёмся без верхняга тлустага слоя нашай карміцелькі.

Паслала мяне жонка купіць цыбулі. Абыйшоў я ўсе ларкі, а цыбулі не прыкмеціў. Вярнуўся дамоў і гавару, што цыбулі няма.

— Як гэта няма?

— А вось так, няма і ўсё. Бачыў буракі, слівы, фасолю, а цыбулі не бачыў.

— А ты сам не глядзі, бо ты нічога не бачыш, акрамя спаднічак, спытай ці ёсць цыбуля. І апрача таго купі гародніну, бо ж заўтра трэба гарохавы сып зварыць — госці прыйдуць, чым пачастуеш?

Спярша я ўскіпеў, што жонка будзе гарохавым супам гасцей прымаць, але пасля падумаў, што госці з прыемнасцю з'ядуць, бо ў іх усё толькі шынка, ды саламі.

Хоць надуты, але ўсё ж я пайшоў у бліжэйшы "зеленяк". Над галовамі доўгай чаргі пытаю: "Цыбулю і гародніну дастану?"

— Оўшам.

Заняў я месца ў чарзе і давай замятаць вачыма ларок. Гародніцы не відаць. Стаіць многа драўляных скрынак і ў іх ляжаць грудачкі зямлі, але што гэта за грудачкі?...

Дайшла мая чарга — прашу пятрушку. Дзяўчына кладзе на вагу падоўжны кусок зямлі. Прашу селера, дзяўчына важыць кругленькі камок чарназёму. У цыбулі толькі хвасты відаць.

Прынёс усё гэта дамоў, упэцкаўся мыючы, упэцкаў ракавіну і вядро, а як абабраў, то аказалася, што ледзь хопіць на чатыры талеркі гарохавага супу. Ну, які тут даць загаловак?

1980 г.

ВАЗЬМІ І ЗАХАЦІ...

У нас чалавек часам хоча кімсьці быць, але яго імкненні не заўсёды могуць здзейсніцца. Здзейсненне іх залежыць ад многага, але найлепш ад яго самога. Чалавек хоча, а ўсе як могуць, тармазяць яго імкненне і не задумаюцца нават, якую крыўду робяць яму. І як гэтым самым абкрадаюць сябе.

Колькі людзей шукае розных паслугачак! У газетах мільгаюць аб'явы: прыму няньку, прыму апякунку, прыму гаспадыню. І ніводнай аб'явы, што нехта шукае апекуна, гаспадара і іншай хатаработніка. Чаму б мужчына, напрыклад, не мог пільнаваць дзяцей? Балючая дыскрымінацыя. Чаму на скрыжаваннях вуліц стаяць міліцыянершы і не горш за міліцыянераў кіруюць рухам? Чаму жанчыны не горш за мужчын водзяць трамваі, аўтобусы і тралейбусы? Чаму жанчына можа быць трэнерам, дырэктарам, лётчыкам, капітанам карабля і ўсім на свеце, а я не магу быць нянькай?