Не даючы нам апомніцца, дзядзька пачынаў адразу ж новую гісторыю:
«А другі стары гэтаксама сварыўся з сынамі. Казаў, што дрэнныя гаспадары, што пасля яго смерці пусцяць увесь набытак на вецер і давядзецца яму з магілы выходзіць, дабра пільнаваць. Аднойчы пасля сваркі разгарачыўся дзед, выпіў конаўку халоднай вады, а цераз дзень і сканаў.
Паплакалі сыны, пахавалі бацьку і забыліся пра ягоную пагрозу. А як паўстаюць рана, дык хлявы парасчыняны, уся худоба сышла з двара. Тыдзень бегаюць, шукаюць, пакуль коні пазнаходзяць, кароў напрыганяюць, авечак дадому прывалáюць. Як толькі збяруць усё говяда ўместа, зноў тае самае. Пільнавалі яны, папа крапіць святою вадою клікалі, а ніяк не могуць дазнацца, хто ім такую шкоду робіць.
Прыехаў аднаго разу да іх госць і застаўся начаваць. Выйшаў ён пад раніцу па патрэбе і бачыць: цягаецца па двары стары і выпускае з хлявоў усю жывёлу, ужо і ягонага каня ад воза адвязаў. Госць думаў, што гэта злодзей, ды за каўнер. Стары вылузаўся, а госць яго цэпнуў за шапку. Завыў стары і кажа: „Выскуб ты мне, падла, апошнія валасы. Адразу відаць, што чужы чалавек. Сыны гэтак бы не зрабілі. Скажы ім, што болей не прыйду“.
Вярнуўся госць у хату, пабудзіў гаспадароў, паказвае ім шапку і жменьку выскубеных валасоў. Зірнулі сыны і пазналі: бацькава шапка, яго і валасы. На тым і скончылася…»
— Сухошчына, або Ласток. Туды бацьку перавялі з Акінчыц. Гэта кіламетраў дзесяць на поўдзень ад Мікалаўшчыны. Леснікова пасада — на адзіноце. Бліжэйшае паселішча — шляхецкі засценачак Сверанава. А так — пустое месца было. Пясчанае поле, і то малая лапінка, за полем — чорны яловы лес. Праезджая дарога далёка. Калі да нас прыходзіў хто-небудзь знаёмы ці сваякі з Мікалаўшчыны, дык заставаліся на некалькі дзён.
— У Ластку стаяла дзве хаты: новая і старая. У новай жыла наша сям’я, а ў старой мясціліся рабочыя, яны нарыхтоўвалі гонт. Гэтая хацінка была курная, сцены ўсе ў сажы, чорныя, задымленыя. Я няграматны быў яшчэ. Нехта з гантароў напісаў на закуранай бэльцы крэйдаю літару «Р». Гэты невядомы знак здаваўся мне вельмі прыгожым, і я ўсё забягаў у курную хату палюбавацца на літару. А бацька, чалавек невялікай адукацыі — мог распісацца, чытаў крыху па-руску і па-польску, нават разбіраў па пісанаму, — смяяўся: «Хто гэта вывеў такую каравулю?»
— Ад гэтага, мусіць, і пацягнула на грамату. Гантар Кірыла паказаў мне чамусьці не «а», першую літару, а адну з апошніх — «у». Відаць, і яму, як у вядомым анекдоце, гэтая літара лепей удавалася пры напісанні.
Некаторыя літары мне падабаліся больш. Я пытаўся ў тых, хто ўмеў чытаць, назвы літар і стараўся запомніць. Так умітуські завучыў увесь альфабэт, але чытанне паддавалася з вялікімі высілкамі.
— Многа часу праводзіў я на нашай дрывотні. Прыбяжыш туды, сядзеш на кругляках і слухаеш жаўранкаў. Думалася, яны спяваюць нешта зразумелае, не гэтак, як іншыя птушкі.
Была гарачая вясна. Раніца. Я адзін, сяджу на дрывотні, жмуруся на сонца, сілюся ўбачыць, дзе там высока лепіцца птушыны галасок. Раптам здалося — жаўранак просіць бога скінуць агонь на нашу сядзібу.
«Агню, агню-ю, агню-ю-ю-ю! Сюды, сюды-ы, сюды-ы-ы! На леснікоў двор-р-р!» — нібы так і вымаўляла птушка.
Мне ўявілася, што агонь сапраўды ўпаў з неба. Я агледзеўся наўкол. Бачу: віецца сіненькі дымок. Гэта затлеліся сухія трэскі ад кепска прыгашанага недакурка папяросы. А кінуў-то яго зусім не бог, а Сцяпан-гантар, спяшаючыся на снеданне.
— Па суседству з нашай сядзібай падняўся невялікі хвойнічак. Я хадзіў туды збіраць казлякі, сам, адзін. Аднойчы непрыкметна закруціўся паміж дрэў, апынуўся ў старым лесе і разгубіўся. Аднак неяк выбіўся на дарогу. Бягу, хоць і не ведаю, у які бок: да дому ці ад дому. Паабапал — сцяна лесу. Вусцішна. Раптам на дарогу выбег вялізны сабака. Я пасмялеў: значыць, недзе людзі блізка. Прытаіўся за дрэвам ды як кінуся на яго: «Агу-уў!» Сабака толькі клацнуў зубамі і павольна пасунуўся далей.
Дома растлумачылі, што гэта воўк. Як я разумею: гуманны воўк. Не захацеў займацца з блазнотаю. А нарвіся другі, не размаўляў бы ты зараз, браток, з Якубам Коласам.