I зараз вестка аб тым, што дзве хаты падрыхтаваны да зносу, падвясельвае яго.
— Ты гэтай работы, покі буду хварэць, не пакідай, лічы…
Машыну страсянула, Канстанцін Міхайлавіч скрывіўся:
— Ці не на мост уз’ехалі?
Пачуўшы пацверджанне, загаварыў далей:
— I за рэчку трэба брацца… Заплыла фузам… От каб яго на поле… А чыстая ж была рачулка… Яшчэ калі жылі мы пры самым садзе з…
Заплюшчыў вочы, не назваў імені свае сяброўкі…
У прыймовым пакоі медыцынскія сёстры пераапранаюць яго ў бальнічнае. Канстанцін Міхайлавіч перадае мне жоўценькую запісную кніжку.
— Каб не загубілася тут.
Цалуе сына, які падышоў у гэты час, падае руку мне:
— Прыйдзі да мяне заўтра.
Павольна падымаюцца ў ліфце насілкі…
Мы чакаем у бальнічным калідорчыку. Хутка павінен адбыцца кансіліум.
Вечар. Кандрат Крапіва, Максім Танк, Пятрусь Броўка, Пятро Глебка і я сабраліся ў Аркадзя Куляшова. Напярэдадні ён паклікаў нас паслухаць новую паэму.
— Можа, адкладзём? — пытаецца Аркадзь. — Настрой не той.
Броўка расказвае, што першы кансіліум не прыняў канчатковага рашэння. Дыягназ пацверджаны: апендыцыт. Але аперацыя складаная, упушчаны час, а ў хворага слабое сэрца, высокі ціск. I, што ні кажы, гады…
Ноччу кансіліум збярэцца яшчэ раз пад старшынствам міністра аховы здароўя. Вынікі будуць даложаны ўраду.
Весткі невясёлыя, але чытання вырашаем не адкладаць. Паэма падабаецца і радуе нас усіх. Найбольш спакойныя і трывалыя з прысутных спрабуюць падагульваць уражанні. Але гаворка не разгортваецца ў поўную сілу. Увесь час падколвае прыгадка: а як там ён?
Броўка пазваніў у бальніцу і пайшоў высвятляць, ці не трэба яшчэ якая дапамога. Неўзабаве адыходжу і я.
Усё ў тым жа бальнічным калідорчыку сустракаемся з Данілам Канстанцінавічам. Вырашана рабіць аперацыю. Калі хворы згодзіцца, будуць выклікаць хірурга з Масквы. Аднаго з нас могуць прапусціць да Канстанціна Міхайлавіча. Што параіць яму? I як раіць, калі не маюць пэўнасці самі дактары?
Дзяжурны ўрач гаворыць, што хворы даў згоду. I гэтае «хворы» замест звычайнага светлага імені неяк асабліва ўзрушвае і прыгнечвае.
— Зайдзіце да яго хто-небудзь, — кажа ўрач.
Выбіраем пасланца — нявестку. Вярнуўшыся, яна перадае:
— Канстанцін Міхайлавіч спакойны, боль аціхае. Пытаў пра ўнукаў, прасіў не турбавацца.
На досвітку па тэлефоне дазнаюся ў дзяжурным пакоі: аперацыю зрабіў, узяўшы ўсю адказнасць на сябе, лепшы наш хірург Мікалай Іванавіч Бобрык. Становішча хворага цяжкое.
Помнячы наказ Канстанціна Міхайлавіча прыйсці да яго, кіруюся ў бальніцу. Там доўга пераконваю, што пабачыцца мне канечне патрэбна, ён прасіў, ён не забывае пра дамоўленае і, значыць, будзе трывожыцца. Гэты доказ дапамагае.
Па калідоры шнуруе з канца ў канец ўсхвалёваны М.I. Бобрык.
Ён абдымае мяне за плечы і ў адказ на бязгучнае запытанне — «як?» — шэпча:
— Кепска, ой кепска… Галоўнае, ён увесь час шчоўкае… Разумееш, што гэта значыць?
Стаю разгубіўшыся. Бобрык штурхае мяне ў дзверы палаты:
— Ідзі. Але толькі на тры хвіліны. Не больш. Я буду сачыць па гадзінніку і падам знак.
У невялічкай палатцы ён ляжыць каля сцяны насупраць акна, што выходзіць на Чырвонаармейскую. У нагах прыбор для ўлівання фізіялагічнага раствору, побач на тумбачцы — шклянка вады. Пры хворым неадлучна дзяжураць медыцынская сястра і нявестка.
Смутныя вочы глядзяць проста перад сабою, але як быццам аднекуль здалёку, быццам праз туман ці марлевую заслону. Твар вельмі бледны, нават зямлісты, шчокі пазападалі. Грудзі раз-поразу падымаюцца ад няспыннай ікаўкі.
Усе падрыхтаваныя словы, з якімі я ішоў да яго, раптоўна знікаюць. На язык просіцца звычайнае: «Як вы сябе адчуваеце?» Але пра гэта пытаць нельга, Бобрык двойчы папярэдзіў і забараніў.
Кажу «дабрыдзень» і змаўкаю, не ведаючы, што вымавіць далей.
Канстанцін Міхайлавіч робіць спробу падаць руку.
— О, дык вы зусім маладзец, — кажу, баючыся, што ён зараз жа прыкмеціць робленую бадзёрасць тону. — Помніце, я тады дзён два паварушыцца не мог.
Нагадваю, як год назад ён зніжаў ціск у суседнім аддзяленні стацыянара і прыходзіў рана і ўвечар наведаць мяне пасля выдалення апендыкса.
— Дык ты ж не шчоўкаў… — слаба варушацца губы.
— Як гэта не шчоўкаў? — адважна маню я. — Насілу лімонам перабілі…
Але працягваць так цяжка. На выручку прыходзіць пераклад апавядання «Між дзвюх рэчак», прысланы з «Огонька» для аўтарызацыі. Менш за ўсё я думаў у гэты час займацца справамі, але, сам не ведаю чаму, сунуў на адыходзе рукапіс у кішэню. Паказваю апавяданне, кажу, што зроблены невялікія купюры.