A więc: powiosłowałem z powrotem. Ale zanim wyruszyłem, cisnąłem otwieraczem w kierunku pogłębiarki, lecz nie trafiłem w nią.
A więc: cisnąłem otwieracz, powiosłowałem z powrotem, oddałem łódkę rybakowi Kreftowi, musiałem dopłacić jeszcze trzydzieści fenigów i powiedziałem:
– Może przyjdę nad wieczorem i jeszcze raz wezmę łódkę.
A więc: cisnąłem, powiosłowałem z powrotem, oddałem, dopłaciłem, chciałem jeszcze raz, wsiadłem w tramwaj i pojechałem, jak to się zazwyczaj mówi, do domu.
A więc: po tym wszystkim nie pojechałem od razu do domu, tylko zadzwoniłem do drzwi na Osterzeile, nie zadawałem żadnych pytań, kazałem sobie dać lokomotywę w ramce, bo powiedziałem przecież do niego i do rybaka Krefta: „Może przyjdę jeszcze raz nad wieczorem…”
A więc: kiedy przyszedłem do domu z fotografią, moja matka miała właśnie gotowy obiad. Jadł z nami jakiś pan z komendy straży fabryki wagonów. Na obiad nie było ryby; a dla mnie leżał obok talerza list z Dowództwa Okręgu Wojskowego.
A więc: czytałem i czytałem, i czytałem moje powołanie do wojska. Matka zaczęła płakać, a pan ze straży zmieszał się.
– Pojadę dopiero w niedzielę wieczór – powiedziałem, a potem, nie zwracając uwagi na tamtego pana: – Nie wiesz, gdzie się podziała lorneta polowa ojca?
A więc: z tą lornetą i z fotografią w sobotę przed południem, a nie, jak było umówione, tego samego wieczora – widoczność była zła z powodu mgły i znowu padało – pojechałem do Brösen, wyszukałem sobie najwyższy punkt na wydmach nadbrzeżnych: plac przed pomnikiem poległych. Stanąłem na najwyższym stopniu cokołu i trzymałem pół godziny, jeżeli nie trzy kwadranse, lornetę przed oczyma – nade mną wyrastał obelisk ze złotą kulą na szczycie, mokrą od deszczu. Dopiero kiedy wszystko zamazało mi się przed oczyma, opuściłem lornetę i patrzyłem na krzaki głogu.
A więc: na krypie nic się nie poruszało. Wyraźnie widziałem dwa puste buty z cholewami. Wprawdzie nad żelastwem unosiły się znowu mewy, przysiadały, pudrowały pokład i buty; ale czegóż dowodzą mewy? Na redzie stały te same statki co poprzedniego dnia. Ale nie było wśród nich żadnego szwedzkiego, w ogóle żadnego neutralnego. Pogłębiarka prawie się nie przesunęła. Pogoda zdawała się poprawiać. Znowu pojechałem, jak to się mówi, do domu. Moja matka pomogła mi spakować tekturową walizkę.
A więc pakowałem: ową fotografię w poprzecznym formacie, wyjętą z ram, położyłem na samym spodzie, ponieważ ty nie zgłaszałeś już do niej pretensji. Na twoim ojcu, palaczu Labudzie i na lokomotywie twojego ojca, która nie była pod parą, leżał stos mojej bielizny, różne manatki i mój dziennik, który potem razem z fotografią i listami zginął koło Cottbus.
Kto mi napisze dobre zakończenie? Bo to, co się zaczęło od kota i myszy, dręczy mnie dzisiaj widokiem nurów na stawach zarośniętych trzciną. Chociaż unikam przyrody, filmy oświatowe ukazują mi te zwinne ptaki wodne. Albo też kronika filmowa podchwytuje jako aktualność tygodnia próby podniesienia zatopionych na Renie berlinek, podwodne prace w porcie hamburskim; bunkry koło stoczni Howaldta mają być wysadzone w powietrze, miny rozbrojone. Mężczyźni w błyszczących, lekko wgniecionych hełmach schodzą na dół, wracają na górę, ramiona wyciągają się ku nim, odśrubowuje im się i podnosi hełmy: ale nigdy Wielki Mahlke nie zapala sobie papierosa na migotliwym płótnie ekranu; zawsze palą inni.
Kiedy do miasta przyjeżdża cyrk, zarabia na mnie. Znam prawie wszystkie, rozmawiałem z tym i z owym klownem prywatnie za wozem mieszkalnym; ale ci panowie bywają często w złych humorach i nic nie wiedzą o jakimś koledze Mahlke.
Czy muszę jeszcze dodawać, że w październiku tysiąc dziewięćset pięćdziesiątego dziewiątego roku pojechałem do Regensburga na spotkanie tych pozostałych przy życiu, którzy, tak jak ty, zdobyli Krzyż Rycerski? Nie wpuszczono mnie na salę. Grała tam orkiestra Bundeswehry czy też miała przerwę. Przez porucznika, który dowodził oddziałem porządkowym, kazałem podczas przerwy zawezwać ciebie z podium dla orkiestry:
– Kapral Mahlke proszony do drzwi wejściowych!
Ale ty nie chciałeś się wynurzyć.
